modernizm

W 1938 roku najsłynniejszy niemiecki architekt XX wieku opuszcza opętany przez nazistów Berlin i udaje się na emigrację. Ludwig Mies van der Rohe w Ameryce rewolucjonizuje budynki, obdziera je z dekoracji i przyobleka w gładką skórę ze szkła jak Seagram Building Nowym Jorku.

Nieopodal małej miejscowości Ronchamp we wschodniej Francji, niedaleko granicy z Niemcami, znajduje się jeden z najwspanialszych przykładów modernizmu w architekturze sakralnej. To kaplica Matki Bożej na Górze (Kaplica Notre Dame du Haut), zaprojektowana w latach 50. XX wieku przez Le Corbusiera.

Dom Pawilon zaprojektowany przez Annę Paszkowską-Grudziąż i Rafała Grudziążą z warszawskiej pracowni 81.WAW.PL jest lekki, prosty i ponadczasowy. Surowość i klarowność struktury architekci podkreślili wykorzystanymi materiałami i stonowanymi kolorami.

W Stalowej Woli właśnie zakończyła się budowa nowej sali sportowej dla jednej z tamtejszych szkół podstawowych. Ta niecodzienna inwestycja powstała na terenie znajdującym się pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, zatem wymagania architektoniczne też były ogromne.

Willa Tugendhatów w Brnie, zaprojektowana przez Ludwiga Miesa van der Rohe, to doskonały przykład modernistycznej architektury okresu międzywojennego. Elegancki, nowoczesny i idealnie wkomponowany w otoczenie dom z lat 1928-30 łączy w sobie prostotę z funkcjonalnością. Jest celem wypraw architektów, historyków i teoretyków sztuki z całego świata.

Uruchomiona niedawno strona internetowa www.szklometaldetal.pl, to prawdziwe kompendium wiedzy o gdyńskim detalu architektonicznym. Warto tu zajrzeć!

Hans Poelzig był jednym z najważniejszych architektów niemieckich początku XX wieku. Był scenografem filmowym i teatralnym oraz jednym z głównych działaczy Werkbundu.

Le Corbusier - szwajcarski architekt, którego teorie i projekty odmieniły współczesną architekturę. Uważany jest za ojca modernizmu i papieża brutalizmu. Ale co tak naprawdę zrobił ten najsłynniejszy architekt świata?

Globalworth, właściciel Domu Towarowego Renoma we Wrocławiu, uzyskał pozwolenie na remont i przebudowę budynku. Oznacza to rozpoczęcie planowanej od kilku lat metamorfozy modernistycznego obiektu.

Heinrich Lauterbach był uczniem Hansa Poelziga i jednym z pomysłodawców oraz organizatorów wystawy Werkbundu WuWA z 1929 r. Zajmował się głównie budynkami mieszkalnymi, od willi po wielorodzinne osiedla.

W łódzkim Kapeluszu Anatola, modernistycznym pawilonie z lat 60. autorstwa Aleksandra Zwierki, powstanie miejska przychodnia podstawowej opieki zdrowotnej. Inwestycja ma ruszyć w październiku.

Historia jednego z najsłynniejszych domów w historii architektury doczeka się ekranizacji. Amerykanie przygotowują film ukazujący historię modernistycznego, letniego domu pani Farnsworth w Plano w stanie Illinois, zaprojektowanego przez Ludwiga Miesa van der Rohe. W rolę wybitnego architekta wcieli się Ralph Fiennes.

Gerrit Rietveld pierwsze kroki w projektowaniu stawiał w zakładzie stolarskim ojca, jednak pomimo wielkiego talentu meblarskiego postanowił poświęcić się także architekturze. W jego głowie powstały przełomowe dla architektury projekty, w tym jeden, który na owe czasy był kwintesencją nowoczesności. Nazywana ""Domem Rietvelda" willa w Utrechcie, zaprojektowana dla Truus Schröder-Schräder, stała się prawdziwą ikoną architektury.

W centrum Warszawy pojawiły się repliki "falistych" ławek z lat 60. XX wieku, zaprojektowanych przez prof. Jerzego Sołtana. Siedziska wykonane z faliście wyprofilowanych dębowych deszczułek i dziś robią wrażenie.

Przypominający statek kosmiczny budynek dworca PKS w Kielcach, był chlubą i symbolem miasta. Zakończyła się właśnie trwająca dwa lata przebudowa obiektu. Jak dziś wygląda Centrum Komunikacyjne w Kielcach? Ile zostało ze "starego" dworca autobusowego i jakie rozwiązania tu zastosowano? Sprawdzamy.

Dla jednych kompleks leczniczo-sanatoryjny w Ustroniu Zawodziu jest brutalną ingerencją w otaczającą przestrzeń. Dla innych to jeden z najwybitniejszych przykładów modernistycznej architektury. Jedno jest pewne - rozrzucone na zboczu Równicy obiekty, zaprojektowane przez śląskich architektów Henryka Buszko, Aleksandra Frantę i Tadeusza Szewczyka nikogo nie pozostawiają obojętnym.

Na naszych oczach giną cenne obiekty architektury drugiej połowy XX wieku - niektóre już zburzono, inne popadają w ruinę. Spośród dzieł powojennego dziedzictwa architektonicznego najlepiej mają się kościoły - ich nikt nie chce burzyć ani okładać styropianem. Są wśród nich przykłady naprawdę ciekawej architektury. Zobaczcie nasz subiektywny przegląd.

Zaprojektowana przez Bohdana Pniewskiego Patria w Krynicy-Zdroju, była luksusowym pensjonatem należącym do słynnego tenora Jana Kiepurę. Przedwojenny budynek, dziś mieszczący sanatorium, nadal zachwyca prostą, wysmakowaną modernistyczną bryłą i wnętrzami, pamiętającymi ślady dawnej świetności.

Na osiedlu Przyczółek Grochowski w dzielnicy Praga Południe w Warszawie stoi tylko jeden blok. Ale za to jaki! Zajmuje cały kwartał o powierzchni 11,2 ha. To unikatowe osiedle Oskara i Zofii Hansenów.

W lutym 2020 r. rozpoczęło się wyburzanie ostatnich bloków modernistycznego osiedla Vele di Scampia w Neapolu, zaprojektowanego przez Franza Di Salvo. Zbudowane w latach 1962-75 „Żagle”, miały być wyrazem postępu. Stały się symbolem przestępczości, handlu narkotykami i działalności gangów Camorry.

PKP przedstawiło właśnie wizualizacje nowego głównego dworca kolejowego Olsztynie. Nowoczesna, przykryta ogromnym dachem bryła zastąpi otwarty w 1971 roku modernistyczny dworzec autorstwa Zygmunta Kłopockiego.

Na Śnieżce - najwyższym szczycie Karkonoszy znajduje się jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w Polsce. To Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne im. Tadeusza Hołdysa projektu Witolda Lipińskiego. Obiekt o futurystycznych kształtach, przypominający bardziej stację kosmiczną na Księżycu niż punkt rejestracji pogody, wpisano właśnie do rejestru zabytków.

Otwarta w 1962 roku, należąca do PSS Społem restauracja Albatros w Augustowie, wciąż przyciąga tłumy. Jej znakiem rozpoznawczym jest piękny, ogromny neon.

Wieżowce pojawiły się w USA już pod koniec XIX wieku. W Polsce w górę wystrzeliły dopiero w latach 20. XX wieku. Największy boom budowlany przeżywał Górny Śląsk, który po przyłączeniu potrzebował nowej stolicy regionu. Wybór padł na Katowice. Tamtejszy "Drapacz Chmur" miał przerosnąć wszystko, co do tej pory było w kraju.

Dziś projekty wybitnego architekta Macieja Nowickiego znajdują się w najważniejszych książkach o modernizmie. Tymczasem jedyny budynek Nowickiego w Warszawie, hala Klubu Sportowego "Orzeł", stała się ruiną.

Jak wyglądają najdziwniejsze osiedla na świecie? Jeden blok przypomina stos pralek, drugi kościelne organy, trzeci poustawiane na sobie pudełka. Zobaczcie nieco szalone wizje architektów z lat 60. i 70. XX wieku, które stały się rzeczywistością.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej w Katowicach powstało najnowocześniejsze muzeum w Europie. Muzeum Śląskie - dzieło Karola Schayera, uważane za łabędzi śpiew polskiej moderny, nigdy nie doczekało się otwarcia. Rozebrali je hitlerowcy, a na jego miejscu wybudowano socrealistyczny moloch. Do dziś zachowało się jedynie niewielkie skrzydło mieszkalne.

Pruitt-Igoe w St. Louis miało być osiedlem idealnym. Niestety, coś poszło nie tak. Ukończone w 1955 roku osiedle, złożone z 33 jedenastopiętrowych bloków istniało tylko 16 lat. Wyburzenie Pruitt-Igoe dla wielu jest symbolicznym końcem epoki CIAM.

W Zabrzu w latach 30. powstał kościół św. Józefa, który tchnie nieznaną nigdy wcześniej metafizyką. Zaprojektowany przez Dominicusa Böhma kościół uważany jest za najwspanialszą świątynię okresu międzywojennego w Polsce.

Białystok również ma swoje spodki. Cztery charakterystyczne pawilony, zaprojektowane przez Jerzego Toczydłowskiego, powstały w 1973 roku specjalnie na odbywające się w mieście Centralne Dożynki. W marcu 2020 roku wszczęto postępowanie w sprawie wpisania obiektów na listę zabytków.