Partnerzy

Aktualności

Architektura na świecie

Architektura w Polsce

Wywiady

Ikony architektury

Projekty i realizacje

Bułgaria: Buzłudża - opuszczony brutalistyczny pomnik. Nazywają go "UFO komunizmu"

WG
Bułgaria: UFO komunizmu. Buzłudża [CZERWONY URBEX] - Fot. screen z odcinka

Symbol i pamiątka bułgarskiego komunizmu. Buzłudża - lśniący przykład architektury brutalizmu został wzniesiony w 1981 roku pośród bałkańskich gór na polecenie szefa Ludowej Republiki Bułgarii Todora Żiwkowa. W czasach realnego socjalizmu odbywały się tu mistyczne pielgrzymki. Teraz, wraz z upadkiem bloku sowieckiego, budynek popadł w zapomnienie.

Buzłudża - góra z historią

Buzłudża - tak nazywany jest górski szczyt w środkowej Starej Płaninie w Bułgarii. Chociaż oficjalnie od 1942 roku nosi nazwę Hadżi Dimityr (na cześć bułgarskiego bohatera narodowego), w świadomości mieszkańców wciąż funkcjonuje jako Buzłudża.

Góra o wysokości 1441 metrów n.p.m. odegrała ważną rolę w historii Bułgarii. Tutaj w 1868 roku doszło do starcia Hadżiego Dimityra z Turkami. Mimo przegranej, wojska partyzanckie wykazały się olbrzymim heroizmem. Pod Buzłudżą w 1891 roku odbył się "kongres buzłudżański" - tajne zebranie, na którym Dimityr Błagojew wraz z grupą zapoczątkowali ruch socjalistyczny w Bułgarii. Nic dziwnego, że właśnie tu w 1981 roku, na polecenie szefa Ludowej Republiki Bułgarii Todora Żiwkowa wzniesiono ogromny pomnik.

Buzłudża - opuszczony pomnik - Fot. Mark Ahsmann - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=34640081

Brutalizm i futuryzm

Brutalistyczny, betonowy budynek w kształcie spodka zaprojektował Georgij Stoiłow. Obiekt ma 14,5 m wysokości i 42 m średnicy. Nad kopułą wznosi się widoczna z daleka 70-metrowa wieża. Do budowy pomnika sławiącego komunizm w Bułgarii, wykorzystano 70 tyś. ton betonu, 3 tyś. ton stali i 40 ton szkła.

W środku pomnika mieściła się ogromna sala z amfiteatralnie rozmieszczonymi siedzeniami, ozdobiona mozaikami przedstawiającymi sceny historyczne i przywódców komunistycznych - Engelsa, Marksa i Lenina. 550 m kw. mozaik powstawało aż 18 miesięcy. Pracowało nad nimi kilkudziesięciu artystów. Na szczycie wieży umieszczono dwie 12-metrowe, podświetlane w nocy gwiazdy z rubinowego szkła.

Buzłudża - opuszczony pomnik - Fot. decar66 from Aix-en-Provence, France - Buzludja 2015, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=57194932

Buzłudża - opuszczony pomnik

Po obaleniu rządów Żiwkowa w 1989 roku o pomniku zapomniano. Stał się niechlubnym symbolem poprzedniego ustroju. Opuszczony gigantyczny monument wciąż popada w ruinę. Nie ma już szklanych gwiazd na szczycie, budynek "ozdobiony" jest graffiti, mozaiki zostały obtłuczone, a do środka przez dziurawy dach ciągle wlewa się woda.

Buzłudża stale przyciąga jednak miłośników "opuszczonych" miejsc i niezwykłej, oryginalnej, brutalistycznej architektury.

Buzłudża - opuszczony pomnik - Fot. By Andrija Simović - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=61987938
Udostępnij

Przeczytaj także

Wohnpark Alterlaa w Wiedniu - eksperyment społeczny z lat 70. Osiedle komunalne z basenami na dachach
Erich Mendelsohn - z Olsztyna w świat wielkiej architektury [ZNANI ARCHITEKCI]
Bronią ikony postmodernizmu. Trwa protest przeciwko wyburzeniu dworca w Częstochowie: Nasz dworzec. Wspólna sprawa!

Polecane

Spomeniki - nieznane perły modernizmu
Opuszczone miasta Włoch. Od antycznych ruin po opustoszałe Las Vegas
Drugie życie opuszczonej fabryki cementu - fascynująca metamorfoza!

Skomentuj:

Bułgaria: Buzłudża - opuszczony brutalistyczny pomnik. Nazywają go "UFO komunizmu"

Ta strona używa ciasteczek w celach analitycznych i marketingowych.

Czytaj więcej