Galeria sztuki w starym kościele [Elbląg]

Centrum Sztuki - Galeria EL mieści się w dawnym kościele podominikańskim, którego  początki sięgają połowy XIII wieku. W ciągu setek lat Kościół był kilkakrotnie przebudowywany, a nawet odbudowywany po zniszczeniach jakie spowodował pożar z początku XVI wieku. Zasadniczy kształt budynku uzyskany w trakcie odbudowy przetrwał do dzisiaj. Jednak nim kościół stał się obiektem zainteresowania galerzystów, aż do 1945 roku pełnił rolę głównej świątyni protestanckiej Elbląga. Oczywiście, zasadniczy wpływ na losy budynku miała historia samego miasta. Elbląg założony przez rycerzy Zakonu Krzyżackiego,  na przestrzeni setek lat przechodził z niemieckich do polskich rąk i na odwrót. Gdy 19 maja 1945 roku miasto ponownie znalazło się w granicach państwa polskiego, świątynia na skutek zniszczeń wojennych znajdowała się w opłakany stanie. Niestety, nowe władze nie były szczególnie zainteresowane opieką nad zabytkiem.

W kwietniu 1961 roku niszczejącą budowlą zainteresowali się... artyści. Gerard Kwiatkowski, plastyk z Zakładów Mechanicznych "Zamech", zwrócił się do władz miejskich z prośbą o przekazanie ruin kościoła dominikańskiego na swoją pracownię. Po wykonaniu niezbędnych napraw i odgruzowaniu pomieszczeń, do sakralnych przestrzeni wkroczyła sztuka. Wydarzeniem, które zainicjowało funkcjonowanie Galerii EL była wystawa Kwiatkowskiego przygotowana z innym artystą - Januszem Hankowskim. Miejsce to stało się z czasem ważnym punktem na mapie artystycznej Polski, głównie za sprawą organizowanego od 1965 roku Biennale Form Przestrzennych. Niestety w 1974 roku, Galeria EL wraz z wyjazdem swojego głównego animatora - Gerarda Kwiatkowskiego straciła impet. Nowy opiekun - Paweł Petasza uczynił z Galerii miejsce spotkań i działań eksperymentalnych nawiązujących do tradycji placówki kierowanej przez Kwiatkowskiego.

Dzisiaj Galeria El to niepowtarzalne miejsce, które dzięki swemu oryginalnemu i zabytkowemu budynkowi, a także dzięki gronu miłośników sztuki współczesnej jest jednym z ważniejszych i bardziej aktywnych miejsc popularyzujących kulturę i sztukę. Warto dodać, że autorem projektu empory jest Jan Koperkiewicz z elbląskiej pracowni Atlant, a kolekcję sztuki geometrycznej na emporze aranżował obecny dyrektor Galerii Jarosław Denisiuk.