Najfajniejsze kładki i ścieżki rowerowe w Polsce i na świecie [PRZEGLĄD]

Podwieszane kładki, efektowne ścieżki. Budowania tras rowerowych możemy uczyć się od Holendrów

Holendrzy i Duńczycy od dawna inwestują w rozwój infrastruktury rowerowej w miastach. I nic dziwnego! Korzystanie z roweru ma swoje niezaprzeczalne plusy. Od zmniejszania ilości spalin, które przedostają się do powietrza - co jest niebagatelnym argumentem w kontekście zanieczyszczeń emitowanych przez ruch samochodowy, po promowanie aktywnego trybu życia, aż po przyjemność, którą czerpie się z jazdy dwuśladem.

Coraz więcej Polaków przesiada się na rower. Niestety, nie możemy się  pochwalić dobrze przygotowaną infrastrukturą rowerową. Od wielu lat o zmianę w tej kwestii zabiegają sami cykliści i ruchy miejskie. Pomału sytuacja zaczyna się poprawiać, a rowerzyści zaczynają być traktowani jak pełnoprawni i pożądani uczestnicy miejskiego ruchu. Przygotowaliśmy przegląd świetnie zaprojektowanych inwestycji na świecie, które służą rowerzystom. W tej dziedzinie najwięcej możemy nauczyć się od Holendrów. Również w Polsce powstają innowacyjne projekty tras rowerowych, jednym z przykładów jest świecąca ścieżka rowerowa na Mazurach.

TPA/STRABAG

Informacja o pierwszej w Polsce świecącej drodze rowerowej wybudowanej w Lidzbarku Warmińskim obiegła we wrześniu ubiegłego roku polskie i zagraniczne media. Dlaczego zainteresowanie było tak duże?! Ze względu na zastosowanie innowacyjnego rozwiązania. Nawierzchnia ścieżki rowerowej po zmroku zaczyna emitować niebieskie światło bez konieczności podłączenia dodatkowego zasilania. Dzieje się tak, dzięki pokryciu trasy rowerowej kruszywem o właściwościach luminescencyjnych.

Ścieżka rowerowa w trakcie dnia pochłania energię, a w ciągu nocy emituje niebieskie światło - skumulowanej energii starcza na 10 godzin oświetlenia trasy. Tę technologię opracowano w pruszkowskim laboratorium TPA. Energia kumulowana jest przez pochłanianie promieniowania elektromagnetycznego z obszaru widzialnego, ultrafioletu lub podczerwieni.

TPA/STRABAG

Materiał, z którego stworzyliśmy ścieżkę rowerową, jest w stanie oddawać światło przez ponad 10 godzin. Oznacza to, że przez całą noc ścieżka emituje energię świetlną i ponownie gromadzi ją następnego dnia. Co ważne, efekt zawdzięczamy wyłącznie właściwościom użytego kruszywa, bez konieczności wspomagania dodatkowymi źródłami energii. Do budowy ścieżki w pobliżu Lidzbarka Warmińskiego wybraliśmy luminofory świecące na niebiesko, aby zachować spójność z mazurskim krajobrazem - mówi dr inż. Igor Ruttmar, prezes TPA Sp. z o.o.

Kruszywo, z którego została wykonana pierwsza w Polsce świecąca droga, fot. TPA/STRABAG

Wybudowany odcinek ścieżki o długości 100 metrów ma charakter testowy. Teraz będzie obserwowany pod względem zachowania w różnych warunkach pogodowych i trwałości. Lokalne władze zapowiadają, także kolejne testowe odcinki z wykorzystaniem różnej ilości kruszywa o różnej strukturze tak, by znaleźć optymalne rozwiązanie, które jeśli się sprawdzi, mogłoby być stosowane na szerszą skalę.

Holenderski pierwowzór polskiej ścieżki, Daan Roosegaarde (Wikimedia, CC BY-SA 3.0)

Na świecie istnieją już podobne rozwiązania. Najsłynniejszą świecącą drogą dla rowerów może pochwalić się holenderskie miasto Eindhoven. Na powierzchni ścieżki specjalne diody układają się w motywy przypominające charakterystyczne pociągnięcia pędzla Vincenta Van Gogha - to hołd dla malarza, który urodził się tutaj ponad 150 lat wcześniej.

Nescio brug, Amsterdam, Holandia

Nescio brug to najdłuższa przeprawa dla pieszych i rowerzystów w całej Holandii. Zbudowana została w 2005 r. w dzielnicy IJburg w Amsterdamie. Została zaprojektowana przez architektów z pracowni Wilkinson Eyre. Kładka znacznie skróciła czas potrzebny na dotarcie z dzielnicy IJburg do centrum miasta oraz stała się główną drogą prowadzącą do pełnego zieleni parku Diemerpark, który jeszcze kilkanaście lat temu był składowiskiem odpadów.

Most ma w sumie 170 metrów długości. By umożliwić pod nim swobodny przepływ statków został zawieszony 10 metrów nad ziemią. Nescio brug to pierwszy wiszący most jaki powstał w Holandii.

fot. wikimedia.org/S Sepp licencja: CC

fot. flickr.com/The botster licencja: CC BY-SA 2.0

Podwieszona kładka w Eindhoven, Holandia

Holendrzy uwielbiają rowery jak chyba żaden inny naród na świecie. By usprawnić komunikację na ruchliwym skrzyżowaniu postanowili zbudować wiszące rondo. Konstrukcja pojawiła się w Eindhoven. Jej projekt opracowali architekci z biura ipv Delft. Okrągła kładka oddzieliła ruch pieszych i rowerzystów od samochodów. Ci ostatni przejeżdżają pod kładką po tradycyjnym skrzyżowaniu.

Nad "rondem" wznosi się licząca 70 metrów wysokości stalowa wieża. Do niej doczepiono 24 liny, które utrzymują całą konstrukcję. Takie rozwiązanie pozwoliło uniknąć montowania dodatkowych wsporników i sprawiło, że kładka wygląda jakby unosiła się w powietrzu. Średnica samego ronda to 72 metry. Całość oświetlono lampami led.

Fot. ipv Delft (ipvdelft.nl)

Fot. ipv Delft (ipvdelft.nl)

Most Melkwegbrug, Purmerend, Holandia

Zakręcony most Melkwegbrug zaprojektowali architekci z pracowni NEXT Architects. Nietypowa kładka znajduje się w holenderskim mieście Purmerend. Konstrukcja łączy w sobie przeprawę dla rowerzystów i przejście dla pieszych. Co ciekawe, ci drudzy by pokonać brzeg rzeki muszą wspiąć się po dość wysokich schodach, na szczycie których znajduje się punkt widokowy na historyczne centrum miasta i na jego nową, usługowo-handlową część.

Rowerowa przeprawa ma 100 metrów długości i jest o kilkadziesiąt metrów dłuższa od drogi dla pieszych. Był to celowy zabieg architektów, którzy chcieli zachęcić mieszkańców do korzystania z krótszej drogi po schodach.

fot. NEXT Architects

fot. NEXT Architects

Williamsburg Bridge, Nowy Jork, Stany Zjednoczone

Odwiedzający Nowy Jork turyści obowiązkowo muszą zobaczyć Most Brookliński. Jednak nieco bardziej na północ znajduje się równie ciekawy most Williamsburg. Otwarto go w 1903 r. Przeprawa połączyła południowy Manhattan z dzielnicą Williamsburg.

Most ma dwa poziomy, w dolnej części znajduje się ciąg komunikacyjny dla samochodów i pociągów metra, w górnej ścieżka dla pieszych i rowerzystów. Tę ostatnią w 1999 r. zaprojektowali inżynierowie z biura Gandhi Engineering. Przeprawa szybko stała się miejscem organizowania wystaw i wydarzeń artystycznych.

fot. flickr.com/Heather Harvey licencja: CC BY-SA 2.0

fot. Mon Zamora, licencja: CC BY-NC 3.0

High Trestle Trail w stanie Iowa, Stany Zjednoczone

Ta niezwykła przeprawa jest elementem dawnej trasy kolejowej, która łączyła miejscowości Ankeny oraz Woodward. Zamknięty szlak przebudowano i otwarto w 2011 r. Jego długość to 40 kilometrów jednak najbardziej efektownym elementem jest wysoki most, którego projekt przebudowy opracowali architekci z pracowni RDG Dahlquist Art Studios.

Projektanci otoczyli powstały w latach 70. ubiegłego wieku most ramami, które kadrują widok na szlak. Te swoiste rzeźby mają nawiązywać do górniczej historii regionu. Dodatkowo ramy oświetlono niebieskimi lampami LED, które nocą sprawiają niesamowite wrażenie.

fot. flickr.com/Phil Roeder licencja: CC BY 2.0

Most w Sölvesborg, Szwecja

Ten most to najdłuższa w Europie konstrukcja powstała z myślą o pieszych i rowerzystach. Zbudowano ją w małym szwedzkim miasteczku Sölvesborg. Te portowe miasto znajduje się na niewielkim cyplu wysuniętym w głąb morza Bałtyckiego. Kilka lat temu po drugiej stronie zatoki powstała dzielnica mieszkalna Ljungaviken. Most połączył nową część miasta z jego starą częścią.

Przeprawę zaprojektowali architekci ze sztokholmskiej pracowni Ljusarkitektur. Projektanci chcąc nawiązać do portowych tradycji miasteczka zaproponowali, aby kładkę wyłożyć naturalnym drewnem. Dodatkowo intensywnie podświetlono pylony mostu, które nocą odbijają się w tafli wody.

fot. Olof Thiel (ljusarkitektur.com)

fot. Olof Thiel (ljusarkitektur.com)

Most Gateshead Millennium, Newcastle i Gateshead, Wielka Brytania

Gateshead Millennium Bridge zbudowany został w 2001 r. Most połączył bliźniacze miasta Newcastle oraz Gateshead. Za jego projektem stoją firmy: Wilkinson Eyre i Gifford. Przeprawa dostarczona została na miejsce w jednym kawałku. Z kładki na co dzień korzystają piesi i rowerzyści.

Jest to doskonały przykład mostu przechyłowego, który dzięki pompom pneumatycznym może zostać podniesiony poprzez przechylenie. W ten sposób powstaje prześwit, który umożliwia swobodne przepłynięcie łodzi. Dzięki zastosowaniu tego rozwiązania most przez mieszkańców jest określany mianem "mrugającego oka".

fot. flickr.com/Gareth Saunders, licencja: CC BY-SA 2.0

fot. wikimedia.org/Richard Webb, licencja: CC BY-SA 2.0

Most Kurilpa zbudowano w 2009 r. w australijskim mieście Brisbane. Konstrukcję zaprojektowały firmy: Cox Rayner Architects oraz Arup Engineers. Przeprawa dla pieszych i rowerzystów wiedzie do południowej części biznesowej dzielnicy miasta. W 2011 r. most znalazł się w finale Światowego Festiwalu Architektury w kategorii "obiekty transportowe".

Można odnieść wrażenie, że przeprawa wygląda dość chaotycznie. Górują nad nią pylony, z których w nieregularny sposób poprowadzono stalowe liny. Wszystkie elementy mostu mają biały kolor, dzięki czemu nocą przeprawa może się mienić w różnych kolorach. Energia wykorzystana do podświetlenia konstrukcji pozyskiwana jest z paneli słonecznych.

fot. flickr.com/Ash Kyd, licencja: CC BY 2.0

fot. flickr.com/Andrew Sutherland, licencja: CC BY-SA 2.0

Most dla rowerów w Kopenhadze, Dania

Wijąca się niczym wąż kładka stanęła w handlowej dzielnicy Vesterbro. Rowerzyści już od wielu lat sygnalizowali, że jej powstanie jest konieczne, ponieważ duża liczba biurowców i sklepów w tej części miasta generowała wzmożony ruch pieszych. Teraz dzięki kładce poprawi się bezpieczeństwo zarówno pieszych jak i rowerzystów.

Most to dzieło duńskiej pracowni DISSING+WEITLING architecture. Architekci z tego biura zaprojektowali już wiele przepraw. Budowa nowej kładki zaczęła się w 2012 roku. Konstrukcja ma 235 metrów długości i 4 metry szerokości. Wydzielono na niej dwa pasy ruchu. Wąż" kosztował 5 milionów euro.

fot. DISSING WEITLING architecture (dw.dk)

fot. DISSING WEITLING architecture (dw.dk)

TQ2 to most, który powstał w Bristolu, tuż obok głównego dworca kolejowego. Konstrukcję zaprojektowali architekci z pracowni Niall McLaughlin Architecte. Z przeprawy mogą korzystać piesi i rowerzyści, którzy chcą szybko dostać się z biznesowej dzielnicy Temple Quay na dworzec kolejowy i odwrotnie.

Konstrukcja mostu wydaje się być prosta. Całość otoczono płytami z perforowanej stali, która nocą została podświetlona. Ten ciekawy efekt udało się osiągnąć wycinając w stali blisko 55 tysięcy otworów. W ciągu dnia padające przez szczeliny światło sprawia, że most zmienia swój wygląd niemal z godziny na godzinę.

fot. Niall McLaughlin Architects (niallmclaughlin.com)

fot. Niall McLaughlin Architects (niallmclaughlin.com)

Jak to wygląda w Polsce?

W 2010 r. otwarto w Krakowie Kładkę Ojca Bernatka. Przeprawa dla pieszych i rowerzystów znajduje się nad Wisłą i łączy Kazimierz z Podgórzem. Jej projekt powstał w Autorskiej Pracowni Projektowo-Plastycznej prof. Andrzeja Gettera. Konstrukcja ma formę stalowego łuku, do którego podwieszone zostały dwa pomosty, osobne dla pieszych i rowerzystów.

Kładka Ojca Bernatka w Krakowie (fot. Michał Łepecki / Agencja Gazeta)

Rowerową kładkę zbudowano także w Poznaniu. Wzniesiono ją nad ruchliwą ulicą Baraniaka. Jej projekt powstał w pracowni Ewy i Stanisława Sipińskich. Kładka, z której mogą korzystać piesi i rowerzyści połączyła Galerię Malta z Jeziorem Maltańskim. Miejmy nadzieję, że na tym się nie skończy i prawdziwy boom na konstrukcje ułatwiające jazdę rowerem w polskich miastach dopiero nastąpi.

fot. Mariusz Forecki (źródło: poznan.pl)

Konkurs na projekt kładki pieszo-rowerowej w Warszawie

Idea wybudowania kładki w Warszawie powstała już wiele lat temu, a praca magisterska Małgorzaty Dembowskiej poświęcona rewitalizacji ulicy Okrzei i połączenia jej pieszo-rowerowym mostem z warszawską Starówką zdobyła wiele nagród, w tym wyróżnienie Fundacji im. Stefana Kuryłowicza w konkursie Praktyka. Wreszcie jest szansa, by przejść od pomysłu do realizacji. W budżecie zarezerwowano 30 milionów złotych na poczet przyszłej inwestycji. Na razie poprzez poszukiwanie najlepszej koncepcji architektonicznej dla planowanej przeprawy. W grudniu ubiegłego roku stołeczny ratusz ogłosił konkurs na projekt kładki pieszo-rowerowej, która połączy ulicę Okrzei na Pradze z ulicą Karową w Śródmieściu.

mat. prasowe

Władze miasta wybrały kładkę zamiast przeprawy samochodowej połączonej ze ścieżką rowerową z kilku powodów. Po pierwsze budowa kładki będzie tańsza niż budowa mostu samochodowego - według wstępnych szacunków jej realizacja ma pochłonąć 30 mln złotych, czyli 10 razy mniej niż w przypadku wybudowania mostu. Po drugie wybór kładki wynika z chęci promowania ruchu pieszo-rowerowego w ścisłym centrum miasta. Wreszcie przeprowadzone analizy ruchu drogowego w Warszawie wykazały, że znajdujące się w tym rejonie mosty: Śląsko-Dąbrowski i  Łazienkowski spełniają swoją funkcję w zakresie przepustowości. Przekonywał o tym Michał Olszewski - wiceprezydent Warszawy w rozmowie z Gazetą Stołeczną.

Prace na konkurs będą przyjmowane do 17 maja 2017. Informacje na temat harmonogramu i regulamin konkursu można zaleźć tu.