Zapisz się do Newslettera

bryła
architektura na świecie
Architektura w Paryżu TOP 10 - przewodnik po budynkach

Architektura w Paryżu TOP 10 - przewodnik po budynkach

wolf05-08-2010 12:55

Paryż, światowa stolica kultury i mody od stuleci wyznacza też trendy w architekturze, także tej nowoczesnej. Nie boi się awangardowych budynków, które wzbudzają kontrowersje wśród tradycjonalistów, jak choćby szklana piramida I. M. Pei stojąca przed XVII-wiecznym Luwrem, czy Centrum Pompidou, wyglądające jak fabryka w środku Paryża.

Paryżu z lotu ptaka, architektura, miasto, urbanistyka, Haussmann — Paryż, światowa stolica kultury i mody od stuleci wyznacza też trendy w architekturze, także tej nowoczesnej. Mimo wielu zabytków nie boi się awangardowych budynków, które wzbudzają kontrowersje wśród tradycjonalistów - jak choćby szklana piramida I. M. Pei stojąca przed XVII-wiecznym Luwrem, czy Centrum Pompidou, wyglądające jak fabryka w środku Paryża.

Paryżu z lotu ptaka, architektura, miasto, urbanistyka, Haussmann — Paryż, światowa stolica kultury i mody od stuleci wyznacza też trendy w architekturze, także tej nowoczesnej. Mimo wielu zabytków nie boi się awangardowych budynków, które wzbudzają kontrowersje wśród tradycjonalistów - jak choćby szklana piramida I. M. Pei stojąca przed XVII-wiecznym Luwrem, czy Centrum Pompidou, wyglądające jak fabryka w środku Paryża.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 1. Grande Arche, czyli Wielki Łuk to budynek-monument, nowoczesna, XX-wieczna odpowiedź na Łuk Triumfalny. W latach 80. prezydent Francji François Mitterrand, znany z zainicjowania wielu wybitnych paryskich realizacji, ogłosił konkurs na nową wersję Łuku Triumfalnego, która miała stanąć w centrum dzielnicy biznesowej La Défense. Oczekiwano hołdu dla uczczenia ludzkości i idei humanitarnych oraz nowego symbolu Paryża. Konkurs wygrał Duńczyk Johann Otto von Spreckelsen. Grande Arche budowano w latach 1982-1990.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Grand Arche ma formę olbrzymiego, wydrążonego w środku sześcianu o krawędziach około 110 metrów. Jego ściany i monumentalne schody pokrywa marmur z Carrary. Elewacje zaś perforują kwadratowe okna, które doświetlają biura i urzędy zajmujące większą część budynku. Charakterystycznym elementem Wielkiego Łuku są windy w formie szklanych kapsuł biegnących wewnątrz wolnostojących, ażurowych szybów. Na dachu znajduje się galeria sztuki nowoczesnej, z której wychodzi się na tarasy widokowe.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Będąc na dachu Grand Arche bądź górnym podeście rozległych schodów warto spojrzeć wzdłuż szerokiej Avenue Charles de Gaulle, która łączy Le Defens z odległym Łukiem Triumfalnym, gdyż obie budowle powstały idealnie na jednej osi. Wielki Łuk otwarto 14 lipca 1989 roku w dwusetną rocznicę wybuchu Rewolucji Francuskiej, stąd pełna nazwa budynku to Grande Arche de la Fraternité (Wielki Łuk Braterstwa).

Paryżu z lotu ptaka, architektura, miasto, urbanistyka, hausner — 2. Centrum Pompidou (Centre Georges Pompidou) to otwarte w 1977 roku muzeum sztuki, które przez lata uważane było za największe brzydactwo miasta. Podobnie jak Wieża Eiffla dopiero po czasie zyskało w końcu przychylność mieszkańców i dziś jest ikoną Paryża. Budynek nosi nazwę na cześć prezydenta Francji, który w 1969 podjął decyzję o utworzeniu centrum kulturalnego na miejscu zwanym Plateau Beaubourg. Ogłoszono wówczas międzynarodowy konkurs architektoniczny, w którym zwyciężył futurystyczny projekt Renzo Piana i Richarda Rogersa.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Centrum Pompidou (Centre Georges Pompidou) autorstwa włoskiego architekta Renzo Piano i Anglika, Richarda Rogersa wygląda niczym fabryka w środku Paryża.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Na czym polega niezwykłość Centrum Pompidou? To jeden z pierwszych budynków stylu high-tech, gdzie technologia jest ważniejsza od formy czy stylu. Rogers i Piano stworzyli uniwersalny gmach, w którym każde piętro może być dowolnie aranżowane pod wystawy czy pracownie, bo wszystkie instalacje wyrzucono na zewnątrz. Tworzą one na elewacjach przedziwne, abstrakcyjne kompozycje, bo różne systemy pomalowano na inne kolory (żółty kryje elektrykę, niebieski przewody klimatyzacyjne, czerwony instalacje cieplne, a zielony wodociągi).

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Centrum Pompidou mieści główną bibliotekę publiczną Paryża oraz muzeum sztuki współczesnej, które zajmuje trzy górne piętra wraz z tarasami na dachu. Główną komunikację pionową w budynku stanowią wyrzucone na zachodnią elewacje, biegnące w szklanych tubach schody ruchome. W Centrum Pompidou obok siebie znajdują się prace największych twórców XX wieku od Picassa do Warhola. Przed budynkiem powstał pochyły plac, który opada w stronę wejścia do Centrum. Oczy turystów przyciąga tam bajecznie kolorowa fontanna Strawińskiego zaprojektowana przez Niki de Saint Phalle i Jeana Tinguely`ego z grupy Nouveau Realisme.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 3. Szklana piramida przed Luwrem stanowi najbardziej kontrastowe połączenie współczesnej architektury z XVII-wiecznym, klasycystycznym założeniem Luwru. Piramidę, jak wiele wybitnych nowoczesnych obiektów Paryż zawdzięcza prezydentowi Francji François Mitterrandowi, który był wielkim mecenasem architektury. To on w 1981 roku wystąpił z inicjatywą rozbudowy muzeum. Pod ziemią miało powstać główne wejście i strefa obsługi turystów, a na powierzchni pawilon wejściowy, który miał stanąć na podwórzu Carrousel przed gmachem muzeum. Prezydent sam wybrał architekta - mieszkającego w Ameryce ekscentrycznego chińskiego architekta Ieoh Ming Pei, laureata nagrody Pritzkera

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Pei zaproponował, by główne wejście do Luwru miało formę idealnej, szklanej piramidy o proporcjach takich samych jak grobowce faraonów w Gizie. Jej otwarcie nastąpiło w dwusetną rocznicę wybuchu Rewolucji Francuskiej. Piramida ma 20,6 m wysokości, a bok podstawy ma 35 m. W piramidzie znajdują się 603 tafle szklane o kształcie rombu i 70 tafli trójkątnych, co daje łącznie 673 elementy. Informacja o rzekomej liczbie 666 jest błędna i pochodzi jeszcze z lat 80., ale skrzętnie wykorzystał ją Dan Brown w powieści 'Kod Leonarda da Vinci'.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Jednak piramida to tylko szklany dach olbrzymiego holu, z którego prowadzą trzy podziemne ścieżki do poszczególnych skrzydeł pałacu. Półpiętro każdej z nich zadaszone jest dodatkową małą piramidką, które otaczają na placu tę największą. Pod piramidą turyści schodzą w podziemia spiralnymi schodami, mogą też skorzystać z przedziwnej windy - to bardziej poruszający się w dół i górę stalowy walec

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 4. Bibliotheque Nationale François Mitterand to kolejne dzieło powstałe z inicjatywy ówczesnego prezydenta Francji - Mitteranda. Początki Francuskiej Biblioteki Narodowej sięgają średniowiecza i biblioteki królewskiej założonej w Luwrze, przez stulecia rozrosła się jednak do wielu budynków porozrzucanych po mieście. Prezydent uznał, że warto by skupić księgozbiór w jednym gmachu. Nowy kompleks biblioteki otwarto w 1996 roku przy Rue de Tolbiac według projektu Dominique`a Perrault.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Bibliotheque Nationale ma formę płaskiej bazy, nad którą górują cztery identyczne 79-metrowe wieże, każda na planie litery L, co przypomina rozwartą księgę. Niski cokół mieści pokoje dla czytelników, naukowców, audytoria, sklepy, kawiarnie, natomiast wieże to magazyny książek. Ich forma była swego czasu mocno krytykowana, bo wieże są zupełnie szklane, a jak wiadomo światło słoneczne nie służy papierowi. Architekt musiał wprowadzić korektę i za szklanymi fasadami zbudowano ruchome, drewniane przesłony. Jednak nie zepsuły one gmachu, nadały mu pewnej tajemniczości.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Budynek Bibliotheque Nationale jest bardzo przyjazny dla użytkowników. Cały cokół pokryty jest drewnem, od strony Sekwany zamiast elewacji są olbrzymie schody, którymi można wejść na dach części publicznej, który też jest jednym wielkim tarasem. W środku cokół ma olbrzymi dziedziniec porośnięty drzewami i krzewami. We wnętrzach króluje również drewno oraz krwistoczerwone dywany.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 5. Musée du quai Branly, to znajdujące się na lewym brzegu Sekwany w cieniu Wieży Eiffla - muzeum poświęcone sztuce i kulturze Afryki, Azji i Oceanii. Pomysł jego powołania narodził się w 1995 roku, wówczas to postanowiono przenieść bogate kolekcje zbiorów sztuki nieeuropejskiej z istniejących placówek: Musée de l'Homme oraz Musée des Arts Africains et Océaniens. Na projektanta nowego muzeum wybrano Jeana Nouvela.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Nouvel nie chciał budynku, który byłby zbyt europejski, nie chciał też kopiować sztuki prymitywnej - postawił na kolaż. Jego Musée du quai Branly zostało wciśnięte pomiędzy XIX-wieczne kamienice z czasów barona Haussmanna, prawie całą działkę pokrył ogród. Główny budynek wznosi się na grubych kolumnach, lewituje nad ziemią. Pokrywają go rdzawe stalowe płyty, zaś fasadę wzbogacają kolorowe wykusze.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Musée du quai Branly składa się też z kilku dodatkowych budynków - pracowni dla artystów, administracji. Ta ostatnia przylepiona jest do zabytkowej pierzei, jednak jej elewacje zamiast naśladować historyczne otoczenie - porastają rośliny. To olbrzymia żyjąca ściana długości 200 metrów i wysoka na 12 metrów projektu Patricka Blanca.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 6. Stade de France to jak sama nazwa mówi - Stadion Francji, czyli narodowa arena. Ten pięciogwiazdkowy, wielofunkcyjny stadion sportowy znajduje się w podparyskiej dzielnicy Saint-Denis. Jego trybuny mogą pomieścić prawie 80 tysięcy widzów. To tutaj od 1998 rozgrywane są najważniejsze mecze reprezentacji Francji w piłce nożnej i rugby, wcześniej funkcję stadionu narodowego pełnił Parc des Princes, ale był już stary i niezdatny do rozbudowy. Stade de France powstał specjalnie na piłkarskie Mistrzostwa Świata w 1998 roku.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Stade de France to dzieło międzynarodowej czwórki architektów: Michela Macarego, Aymerica Zublény, Michela Regembala i Claude'a Constantiniego. Obiekt powstał w przeciągu 31 miesięcy. Oficjalne otwarcie nastąpiło 28 stycznia 1998 podczas uroczystości zorganizowanej przed towarzyskim meczem Francja - Hiszpania 1:0 (premierowego gola zdobył Zinedine Zidane w 20 minucie pojedynku). Tutaj odbyło się 9 spotkań piłkarskich Mistrzostw Świata w 1998 roku w tym finał, w którym Francja zdobyła swój pierwszy tytuł Mistrzów Świata.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Stade de France to charakterystyczny lewitujący dach przykrywający trybuny. Tę białą stalową płaszczyznę podtrzymuje 18 masztów. Co ciekawe konstrukcja dachu została wykonana z elementów wyprodukowanych przez polskie firmy z Chojnic, Kluczborka i Wielunia. Stadion ma demontowane dolne części trybun, dzięki czemu można zwiększyć powierzchnię jego murawy, co pozwala na nim rozgrywanie zawodów lekkoatletycznych. Stade de France to również miejsce wielkich koncertów, w lipcu 2005 roku na koncercie zespołu U2 jego trybuny i płyta pomieściły aż 160 tysięcy widzów!

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 7. Institut du Monde Arabe, czyli Instytut Świata Arabskiego to zjawiskowy budynek projektu Jeana Nouvela, kolejna inwestycja z Wielkich Projektów François Mitteranda. Instytut promuje kulturę świata arabskiego, pokazuje też jej związki z Francją i Europą. Szklany budynek stanął w 1987 roku nad brzegiem Sekwany na obrzeżach historycznej części Paryża. Zawiera muzeum, bibliotekę, audytorium na 300 osób, restaurację, a także biura i parkingi.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Na czym polega niezwykłość Institut du Monde Arabe? Ten budynek łączy w sobie sztukę arabską z najbardziej wyrafinowaną współczesną technologią. Od strony rzeki prezentuje się zachodnio - to transparenty obiekt z wygiętą ścianą kurtynową. Ale południowa elewacja, która wychodzi na zielony plac, przypomina arabską ornamentykę, pełną splotów i gęstych wzorów. Za szkłem bowiem ustawiono kwadratowe pola stalowych soczewek, które zacieniają wnętrze budynku.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Cała południowa elewacja Institut du Monde Arabe to 30 tysięcy maleńkich soczewek, które reagują na światło, zamykają się jak w aparatach fotograficznych, by chronić obiekt przed przegrzaniem. W każdym bądź razie tak miały działać, ale ich delikatne mechanizmy szybko się popsuły. Niemniej jednak dzieło Nouvela jest kamieniem milowym w architekturze - jego elewacja jest jedną z pierwszych inteligentnych fasad reagujących na zmiany środowiska zewnętrznego.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 8. Cinématheque Française, czyli Filmoteka Francuska to budynek zaprojektowany przez Franka Gehry`ego. Ukończony w 1993 roku służył pierwotnie jako American Center, ale organizacja nie miała pieniędzy na jego utrzymanie i w 2005 budynek nabyła filmoteka. Mieści on muzeum filmu oraz bibliotekę filmową. Są też dwie nieduże sale prezentujące seanse i wykłady.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Cinématheque Française na tle innych dzieł słynnego dekonstruktywisty jest obiektem o uspokojonej formie. Wszystko dlatego, że od strony dwóch ulic musiał wpisać się w pierzeje i układ zabudowy z czasów Haussmanna. Jedynie od parku architekt mógł bardziej poszaleć. Tutaj cały narożnik z głównym wejściem tworzą powyginane bryły pokryte wapieniem i opadający dach cynowy. Jak mówi sam Gehry: 'to kłaniająca się baletnica'.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Gehry w Cinématheque Française prowadzi postmodernistyczną grę z konwencją paryskich kamienic. Część biurowa obiektu ma formę kamienicy z równo rozmieszczonymi oknami, które im niższa kondygnacja tym są głębiej umieszczone w murze, gdyż fasada rozszerza się ku dołowi. To daleka reminiscencja starych, wiekowych murów, które były masywniejsze przy cokole.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 9. Cité des Sciences et de l'Industrie, czyli Miasto Nauk i Przemysłu to największe centrum nauki w Europie. Powstało z inicjatywy prezydenta Giscarda d'Estainga, ale jego otwarcie nastąpiło już za prezydentury Mitteranda 13 marca 1986 roku, z okazji spotkania sondy kosmicznej Giotto z kometą Halleya. Rozległy kompleks powstał na obrzeżach Parc de la Villette.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Miasto Nauk i Przemysłu powstało w zaadaptowanej hali przemysłowej, pierwotnie budowano tutaj magazyn dla rzeźni. Stalową strukturę zaadaptowali do celów muzealnych architekt Adrien Fainsilber i inżynier Peter Rice. W budynku zastosowano ekologiczne rozwiązania, w tym elewacje bioklimatyczne, ich głównym elementem są Les Serres (cieplarnie), czyli trzy identyczne szklane wieże o wysokości i szerokości 20 metrów a głębokości 8 merów, które łapią ciepło do budynku.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — Miasto Nauk i Przemysłu każdego roku odwiedza 5 milionów ludzi. Mieści ono planetarium, prawdziwy okręt podwodny, specjalne oddziały dla dzieci i młodzieży oraz efektowne kino IMAX. Te ostatnie zamknięte jest w kuli pokrytej lustrzanymi płytami, w której odbija się zielone otoczenie kompleksu, pełne efektownych fontann. Podobne kuliste kino działało też w dzielnicy La Defense, ale zlikwidowano je w 2001 roku.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — 10. C_42 Citreon to prawdziwa wizytówka marki Citroen, mieści salon i muzeum poświęcone 'cytrynkom'. Nazwa budynku to też jego adres - budynek zajmuje 42 numer przy prestiżowych Polach Elizejskich. Nowoczesny, szklany obiekt wyróżnia się na tle kamienic z epoki Haussmanna.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — C_42 to wielka witryna, szklana szkatułka, w której można podziwiać wyeksponowane samochody marki Citroen. Zadanie dla projektantki Manuelle Gautrand nie było łatwe, bo firma do dyspozycji miała wąską działkę, która należy do koncernu już od 1927 roku. Wcześniej mieściła się tu restauracja i dość szablonowy salon ekspozycyjny. Jak na takiej przestrzeni pokazać samochody? Gautrand wymyśliła okrągłe platformy, które na wspornikach zawieszone są w pustce zaraz za szklaną fasadą - dzięki czemu auta zdają się wisieć w powietrzu. Specjalne podnośniki umożliwiają transport samochodów między piętrami.

jean nouvel, muzeum, top 10, paryż, renzo piano, frank gehry, francja, budynek — W C_42 można zabawić się w kierowcę rajdowego na jedynym z wielu symulatorów, które ustawiono w podziemiu. Warto też odwiedzić najwyższe piętro, przykryte szklanym dachem, z którego roztacza się niesamowity widok na centrum Paryża.

wolf

Więcej o:

Polecane

Skomentuj:

Architektura w Paryżu TOP 10 - przewodnik po budynkach