Hala Olivia w Gdańsku - symboliczny brutal
Przy alei Grunwaldzkiej, w otoczeniu kampusu Uniwersytetu Gdańskiego i nowoczesnych biurowców Olivia Centre, stoi budynek, który od ponad pół wieku przyciąga uwagę swoją oryginalną bryłą. Hala Olivia – zaprojektowana przez inżyniera prof. Stanisława Kusia, Macieja Krasińskiego i architekta Macieja Gintowta, oddana do użytku w 1972 roku – to jeden z najciekawszych przykładów polskiego brutalizmu. Dziś jest nie tylko miejscem wydarzeń sportowych i koncertowych, ale także istotnym punktem odniesienia w pejzażu architektonicznym Gdańska.

Hala Olivia: architektura o morskim rodowodzie
Historia Hali Olivia zaczyna się w 1965 roku, kiedy rozpisano konkurs na projekt nowoczesnej hali sportowo-widowiskowej z lodowiskiem. Zadanie powierzono młodym architektom – Maciejowi Gintowtowi i Maciejowi Krasińskiemu (autorom m.im. katowickiego Spodka). Współpracował z nimi inżynier Stanisław Kuś.
Architekci chcieli stworzyć obiekt nowoczesny, funkcjonalny, ale też symboliczny. Dynamiczne linie, łukowate zadaszenie i załamane krawędzie przywodzą na myśl falę morską, kadłub statku lub rybią sylwetkę – odwołania wprost do nadmorskiego charakteru Gdańska.
Z zewnątrz uwagę przyciąga surowość materiału – żelbetowy beton, charakterystyczny dla nurtu brutalizmu, kontrastuje z przeszklonymi pasami elewacji. Dzięki nim masywna bryła zyskuje lekkość, a naturalne światło przenika do wnętrza lodowiska. Monumentalny rytm konstrukcji, symetria i powtarzalność detali nadają hali monumentalny charakter.
Budowę rozpoczęto w 1966 roku, a zakończono po sześciu latach – uroczyste otwarcie Hali Olivia odbyło się 16 grudnia 1972 roku.
Konstrukcja ma kubaturę 80 000 m³. Składa się z dwóch krytych lodowisk - na 3867 i 800 widzów. W większej hali można organizować imprezy do 5500 osób (z możliwością zwiększenia do 6500 osób)


Lata świetności i sportowe emocje
Od początku istnienia Olivia była domem dla hokejowej drużyny Stoczniowiec Gdańsk, a jej lodowisko stało się jednym z najważniejszych ośrodków tego sportu w Polsce. Na tafli hali rozgrywano liczne mecze ligowe, turnieje międzynarodowe i mistrzostwa kraju.
Ale od samego początku Olivia nie była tylko halą sportową. Projektanci przewidzieli ją jako obiekt wielofunkcyjny – przestrzeń na koncerty, targi, wystawy i kongresy. Dzięki temu w latach 70. i 80. odbywały się tu nie tylko zawody, ale też występy znanych artystów, pokazy mody i wydarzenia o charakterze społecznym.
Hala Olivia świadkiem historii
W 1981 roku Hala Olivia stała się sceną wydarzeń, które zapisały się w historii Polski. To właśnie tutaj, w sierpniu i wrześniu, odbywał się I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. W obiekcie zgromadziło się ponad 850 delegatów z całego kraju, a słynne przemówienia Lecha Wałęsy i „Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej” nadały temu miejscu wymiar symboliczny. Koncertował tu Elton John i Iron Maiden. Tu 24stycznia 2001 roku odbył się zjazd założycielski Platformy Obywatelskiej.
Przeczytaj także: Betonowa brutalistyczna wiata autobusowa na Westerplatte ocaleje?>>



Modernizacje i nowe wyzwania
W latach 90. rozpoczęto pierwsze prace modernizacyjne, mające na celu dostosowanie obiektu do nowych standardów bezpieczeństwa i komfortu. Niestety, przez lata brakowało środków na gruntowny remont – betonowa konstrukcja i dach wymagały pilnej renowacji (przez kilka tygodniu grudnia 2007 roku, Halę Olivia zamknięto z powodu groźby zawalenia się dachu).
Remont dachu zakończył się w listopadzie 2010 roku. Pod koniec 2014 rozpoczął się generalny remont całej hai. Kolejny remont przeprowadzono w 2016 roku - odnowiono elewację, z fasady usunięto reklamy, zamontowano nowe oświetlenie w technologii LED. Obiekt odzyskał swój pierwotny wygląd.

Olivia w nowym kontekście miasta
W XXI wieku otoczenie hali Olivia uległo całkowitej przemianie. W jej sąsiedztwie powstał kompleks biurowców Olivia Centre, który nadał tej części Gdańska zupełnie nowy charakter. Dawny symbol sportowego modernizmu stanął obok szklanych wieżowców – kontrastując z nimi swoją surową, betonową bryłą.
Mimo tego Olivia nie straciła tożsamości. Wciąż działa tu klub hokejowy, organizowane są wydarzenia kulturalne i sportowe, a sam budynek nadal robi wrażenie monumentalną, surową, bryłą.
- Więcej o:
Mäusebunker, czyli Mysi Bunkier w Berlinie. Brutalizm uratowany [IKONY ARCHITEKTURY]
Postmodernistyczne "Złote Kamienice" w Gdańsku do wyburzenia. Była tu siedziba Amber Gold, będzie apartamentowiec
Królewski Teatr Narodowy w Londynie - kontrowersyjny brutal [IKONY ARCHITEKTURY]
Hala Targowa w Gdańsku skończyła działalność. Czeka ją wielka modernizacja
Styl, który miał umrzeć. Druga młodość brutalizmu [TOP 10]
Bunkier Sztuki w Krakowie. Brutalne piękno
Centrum Biurowe Neptun w Gdańsku jest modernizowane. Jak się zmieni?
Projekt Granaria na Wyspie Spichrzów w Gdańsku właśnie dobiega końca