Kiosk - kup onlineKiosk - Ladnydom.pl

Hala Olivia w Gdańsku - symboliczny brutal

WG

Przy alei Grunwaldzkiej, w otoczeniu kampusu Uniwersytetu Gdańskiego i nowoczesnych biurowców Olivia Centre, stoi budynek, który od ponad pół wieku przyciąga uwagę swoją oryginalną bryłą. Hala Olivia – zaprojektowana przez inżyniera prof. Stanisława Kusia, Macieja Krasińskiego i architekta Macieja Gintowta, oddana do użytku w 1972 roku – to jeden z najciekawszych przykładów polskiego brutalizmu. Dziś jest nie tylko miejscem wydarzeń sportowych i koncertowych, ale także istotnym punktem odniesienia w pejzażu architektonicznym Gdańska.

Hala Olivia w Gdańsku
Hala Olivia w Gdańsku
Fot. Jarek Fethke / shutterstock

Hala Olivia: architektura o morskim rodowodzie

Historia Hali Olivia zaczyna się w 1965 roku, kiedy rozpisano konkurs na projekt nowoczesnej hali sportowo-widowiskowej z lodowiskiem. Zadanie powierzono młodym architektom – Maciejowi Gintowtowi i Maciejowi Krasińskiemu (autorom m.im. katowickiego Spodka). Współpracował z nimi inżynier Stanisław Kuś.

Architekci chcieli stworzyć obiekt nowoczesny, funkcjonalny, ale też symboliczny. Dynamiczne linie, łukowate zadaszenie i załamane krawędzie przywodzą na myśl falę morską, kadłub statku lub rybią sylwetkę – odwołania wprost do nadmorskiego charakteru Gdańska. 

Z zewnątrz uwagę przyciąga surowość materiału – żelbetowy beton, charakterystyczny dla nurtu brutalizmu, kontrastuje z przeszklonymi pasami elewacji. Dzięki nim masywna bryła zyskuje lekkość, a naturalne światło przenika do wnętrza lodowiska. Monumentalny rytm konstrukcji, symetria i powtarzalność detali nadają hali monumentalny charakter.

Budowę rozpoczęto w 1966 roku, a zakończono po sześciu latach – uroczyste otwarcie Hali Olivia odbyło się 16 grudnia 1972 roku.

Konstrukcja ma kubaturę 80 000 m³. Składa się z dwóch krytych lodowisk - na 3867 i 800 widzów. W większej hali można organizować imprezy do 5500 osób (z możliwością zwiększenia do 6500 osób)

Hala Olivia w Gdańsku - zdjęcie z lat 70.
Hala Olivia w Gdańsku - zdjęcie z lat 70.
Fot. Fotopolska.eu. Zdjęcie dodał: Mariusz Brzeziński
Hala Olivia w czasie trwania I Zjazdu NSZZ Solidarność - 5 września 1981
Hala Olivia w czasie trwania I Zjazdu NSZZ Solidarność - 5 września 1981
Fot. fotopolska.eu. Zdjęcie wykonał Marek Kaliszczak

Lata świetności i sportowe emocje

Od początku istnienia Olivia była domem dla hokejowej drużyny Stoczniowiec Gdańsk, a jej lodowisko stało się jednym z najważniejszych ośrodków tego sportu w Polsce. Na tafli hali rozgrywano liczne mecze ligowe, turnieje międzynarodowe i mistrzostwa kraju.

Ale od samego początku Olivia nie była tylko halą sportową. Projektanci przewidzieli ją jako obiekt wielofunkcyjny – przestrzeń na koncerty, targi, wystawy i kongresy. Dzięki temu w latach 70. i 80. odbywały się tu nie tylko zawody, ale też występy znanych artystów, pokazy mody i wydarzenia o charakterze społecznym.

Hala Olivia świadkiem historii

W 1981 roku Hala Olivia stała się sceną wydarzeń, które zapisały się w historii Polski. To właśnie tutaj, w sierpniu i wrześniu, odbywał się I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. W obiekcie zgromadziło się ponad 850 delegatów z całego kraju, a słynne przemówienia Lecha Wałęsy i „Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej” nadały temu miejscu wymiar symboliczny. Koncertował tu Elton John i Iron Maiden. Tu 24stycznia 2001 roku odbył się zjazd założycielski Platformy Obywatelskiej. 

Przeczytaj także: Betonowa brutalistyczna wiata autobusowa na Westerplatte ocaleje?>>

Hala Olivia w 2011 roku
Hala Olivia w 2011 roku
Fot. Artur Andrzej, Public domain, via Wikimedia Commons
Hala Olivia w 2011 roku
Hala Olivia w 2011 roku
Fot. Artur Andrzej, CC0, via Wikimedia Commons
Wnętrza Hali Olivia
Wnętrza Hali Olivia
Fot. Matti Blume (CC BY-SA or GFDL, Wikimedia Commons

Modernizacje i nowe wyzwania

W latach 90. rozpoczęto pierwsze prace modernizacyjne, mające na celu dostosowanie obiektu do nowych standardów bezpieczeństwa i komfortu. Niestety, przez lata brakowało środków na gruntowny remont – betonowa konstrukcja i dach wymagały pilnej renowacji (przez kilka tygodniu grudnia 2007 roku, Halę Olivia zamknięto z powodu groźby zawalenia się dachu).

Remont dachu zakończył się w listopadzie 2010 roku. Pod koniec 2014 rozpoczął się generalny remont całej hai. Kolejny remont przeprowadzono w 2016 roku - odnowiono elewację, z fasady usunięto reklamy, zamontowano nowe oświetlenie w technologii LED. Obiekt odzyskał swój pierwotny wygląd.

Nowa iluminacja Hali Olivia w Gdańsku
Nowa iluminacja Hali Olivia w Gdańsku
Fot. shutterstock / vivooo

Olivia w nowym kontekście miasta

W XXI wieku otoczenie hali Olivia uległo całkowitej przemianie. W jej sąsiedztwie powstał kompleks biurowców Olivia Centre, który nadał tej części Gdańska zupełnie nowy charakter. Dawny symbol sportowego modernizmu stanął obok szklanych wieżowców – kontrastując z nimi swoją surową, betonową bryłą.

Mimo tego Olivia nie straciła tożsamości. Wciąż działa tu klub hokejowy, organizowane są wydarzenia kulturalne i sportowe, a sam budynek nadal robi wrażenie monumentalną, surową, bryłą. 

    Więcej o:

Skomentuj:

Hala Olivia w Gdańsku - symboliczny brutal