Ile naprawdę kosztuje ciepło? Profesor Wojciech Bujalski w podcaście W zasięgu ciepła

Co kryje rachunek za ciepło?

– Jeżeli mieszkamy w budynku wielorodzinnym, to płacimy za tzw. „zaliczkę” – czyli prognozowaną ilość ciepła, które będziemy zużywać, i jego cenę – wyjaśnia prof. Bujalski. Administrator ma obowiązek nie tylko pobrać od mieszkańców zaliczki, ale też regularnie je rozliczać i pokazać faktyczne koszty dostawy ciepła – zarówno do mieszkań, jak i do części wspólnych budynku.

Koszty te zależą od wielu czynników – m.in. od rodzaju technologii, ceny paliw, czy stanu infrastruktury. W przypadku ciepła systemowego obowiązują tzw. taryfy, które precyzyjnie regulują, jakie wydatki mogą zostać wliczone w cenę.

Taryfy – tarcza ochronna odbiorcy

Taryfy, zatwierdzane przez Urząd Regulacji Energetyki, mają za zadanie chronić odbiorców końcowych.

– Operator nie może doliczyć do ceny dowolnych wydatków. Regulator dokładnie weryfikuje, czy koszty są uzasadnione i związane z dostawą ciepła – tłumaczy profesor.

Taryfa zawsze składa się z dwóch elementów:

1. Opłaty za moc – czyli gotowość systemu do dostarczenia odpowiedniej ilości ciepła w każdej chwili. To gwarancja komfortu – nawet w najmroźniejsze dni.
2. Opłaty za energię – zależne od faktycznego zużycia.

Dzięki temu modelowi klient płaci zarówno za bezpieczeństwo dostaw, jak i za rzeczywiste wykorzystanie ciepła.

Indywidualne źródła – szansa czy ryzyko?

• Coraz częściej zarządcy i wspólnoty przyglądają się ofertom indywidualnych dostawców odnawialnych technologii ogrzewania. Kuszą one perspektywą niezależności. Ale jak podkreśla prof. Bujalski, takie rozwiązania wiążą się też z szeregiem wyzwań.

– Koszty inwestycyjne to jedno. Dochodzą do tego przeglądy, serwis, gwarancje, a także ryzyko nieprzewidzianych napraw. W systemie indywidualnym odbiorca sam ponosi odpowiedzialność za niezawodność instalacji. W systemie ciepłowniczym to ryzyko przejmuje operator – mówi ekspert.

Warto też pamiętać, że indywidualne instalacje nie są objęte nadzorem URE, więc nie ma tu mechanizmu ochronnego w postaci taryf.

Jak porównać systemy ogrzewania?

Porównywanie ciepła systemowego i rozproszonych rozwiązań to skomplikowany proces. Najprostsze zestawienie kosztów inwestycji i paliwa to za mało.

– Pełną odpowiedź daje analiza całkowitych kosztów cyklu życia inwestycji – podkreśla prof. Bujalski. To oznacza uwzględnienie:

• przygotowania projektu i dokumentacji,
• kosztów wykonawstwa i nadzoru,
• serwisu i obowiązkowych przeglądów,
• kosztów finansowania,
• ryzyka awarii i przestojów.

Do obliczeń wykorzystuje się m.in. wskaźniki NPV (wartość bieżąca netto), ERR (wewnętrzna stopa zwrotu) czy LCOE (jednostkowy koszt wytworzonej energii). Dzięki nim można porównać nie tylko same nakłady, ale też realną cenę jednostki ciepła w długim okresie. Decyzja ta ma bowiem konsekwencje na lata. 

Komfort też ma cenę

Profesor zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt: serwis i bezpieczeństwo.

– W ciepłownictwie systemowym, jeśli coś się stanie – nawet w Wigilię – przyjedzie ekipa i usunie awarię. W przypadku prywatnych instalacji czas reakcji to często kilka dni – podkreśla Bujalski.

Tego typu wartości trudno przeliczyć na złotówki, ale w praktyce mogą okazać się kluczowe dla komfortu mieszkańców.

Wnioski dla zarządców i mieszkańców

Koszty energii są i będą istotną pozycją w budżetach rodzin i wspólnot. Dlatego każda decyzja o wyborze źródła ciepła powinna być oparta na rzetelnych analizach – nie tylko ekonomicznych, ale i technicznych oraz organizacyjnych.

– Profesjonalne analizy pomagają podjąć świadomą decyzję, ale same wskaźniki nigdy nie rozstrzygną, które rozwiązanie jest lepsze. Ostateczny wybór zawsze należy do zarządcy i mieszkańców – podsumowuje profesor.

Dla tych, którzy chcą się takiej analizy podjąć, ciepłownicy przygotowali specjalne narzędzie, które znaleźć można na stronie głównej kampanii W zasięgu ciepła. 

Posłuchaj więcej

Całą rozmowę z prof. Wojciechem Bujalskim można odsłuchać w podcaście W zasięgu ciepła – na stronie www.wzasięguciepła.pl oraz na najpopularniejszych platformach streamingowych tj. Youtube czy Spotify.