Wykład Philippe’a Rahma "Architektura klimatyczna" w MOCAK-u

Spotkanie w MOCAK-u inspirowane jest najgłośniejszą publikacją Rahma – Climatic Architecture (2013). W książce tej autor przedstawia długie trwanie wątków klimatycznych w architekturze, wyprowadzając je od Witruwiusza i starożytnej architektury. Pokazuje również, jak w renesansowych traktatach Palladia i Albertiego dyskutowano sposoby, w jakie ekspozycja na wiatr i słońce, a także zmiany temperatury i wilgotności powietrza oddziałują na formę miast i budynków. W toku rewolucji przemysłowej i przemian drugiej połowy XX wieku zapomniano lub zignorowano wiele z tych obserwacji, co wiąże się z uzależnieniem architektury od paliw kopalnych, na których opierają się systemy ogrzewania i klimatyzacji.

Dzisiejszy kryzys klimatyczny sprawia, że coraz częściej dochodzi do przewartościowania dotychczasowych praktyk i zwrotu w stronę rozwiązań bliskich ideom zrównoważonego rozwoju i dbania o istniejące zasoby. 

Sam architekt pisze: „W obliczu wyzwań klimatycznych XXI wieku proponujemy, by stworzyć naszą dyscyplinę na nowo, w relacji do immanentnych właściwości klimatu. Powietrze, światło, ciepło i wilgotność stanowić będą materiały budowlane, a konwekcja, przewodnictwo cieplne, parowanie, promieniowanie i emisyjność staną się narzędziami służącymi do konstruowania miast, umożliwiając architekturze zrewolucjonizowanie wartości społecznych i estetycznych – zgodnie z założeniami materializmu dialektycznego”.

Podczas spotkania w MOCAK-u przypomnimy projekt, z którego Philippe’a Rahma może znać krakowska publiczność: konkursową koncepcję gmachu Cricoteki. Porozmawiamy też o jego spojrzeniu na historię architektury oraz zastanowimy się, jak zmienia ono nasze wyobrażenie przyszłości. 

Dyskusję po wykładzie poprowadzą Adam Budak i Dorota Leśniak-Rychlak. Spotkanie jest współorganizowane przez MOCAK i czasopismo „Autoportret”.

Wykład w języku angielskim odbędzie się 10.07.2025 roku o godz. 18.00 w MOCAK-u (ul. Lipowa 4, Kraków). Wstęp wolny dzięki wsparciu współorganizatora. Ilość miejsc na sali ograniczona, decyduje kolejność przybycia.

Philippe Rahm (ur. 1967) jest szwajcarskim architektem (ukończył Politechnikę Federalną w Lozannie w 1993 roku, doktoryzował się na Uniwersytecie Paryż-Saclay w roku 2019) i głównym projektantem w biurze Philippe Rahm architectes w Paryżu. Jego praca, która poszerza pole architektury od fizjologii po meteorologię, cieszy się dużym zainteresowaniem międzynarodowej publiczności w kontekście zrównoważonego rozwoju. W 2002 roku Rahm reprezentował Szwajcarię podczas VIII edycji Biennale Architektury w Wenecji, a także był jednym z 25 architektów, którzy przyczynili się do powstania Manifestu podczas biennale w 2008 roku, kuratorowanego przez Aarona Betsky’ego. Uczestniczył między innymi w biennale architektury w Chicago (2017 i 2023), Seulu (2017), Szardży (2018), Tallinie (2022), Madrycie (2024) i Tbilisi (2024).

Do jego ostatnich osiągnięć należą: pierwsza nagroda w konkursie na zagospodarowanie dzielnicy Farini w Mediolanie (wraz z biurem projektowym OMA) w 2019 roku – projekt nowej dzielnicy o powierzchni 62 hektarów i parku o powierzchni 15 hektarów; pierwsza nagroda w konkursie na zagospodarowanie 70-hektarowego Gateway Park (Jade Eco Park/Central Park) w Taizhongu w Tajwanie – projekt zrealizowany w 2020 roku (wraz z biurem projektowym Mosbach Paysagistes); pierwsza nagroda w konkursie na projekt agory o powierzchni 1800 m² w siedzibie Radio France; a także projekt przestrzeni ekspozycyjnej o powierzchni 2700 m² dla fundacji LUMA w Arles.

Jest autorem następujących monografii: Environ(ne)ment: Approaches for Tomorrow (2006), Architecture météorologique (2009), Constructed Atmospheres (2014), Form Follows Climate (2017), Le jardin météorologique (2019), Histoire naturelle de l’architecture (2023) oraz Climatic Architecture (2023). W 2019 roku Rahm otrzymał srebny medal od francuskiej Królewskiej Akademii Architektury, a w 2017 roku został Kawalerem Orderu Zasługi Kulturalnej Monako.

Uczestniczył w licznych wystawach na całym świecie (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w San Francisco, 2001; Centrum Pompidou w Paryżu, 2003–2006 oraz 2007; Muzeum Sztuki Nowoczesnej Louisiana w Humlebæk pod Kopenhagą, 2009; Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku, 2010; MAXXI, Narodowym Muzeum Sztuki XXI wieku w Rzymie, 2014; CIVA w Brukseli, 2023). W 2007 roku w Kanadyjskim Centrum Architektury w Montrealu miała miejsce jego wystawa indywidualna. Rahm odbył rezydencję artystyczną w Villi Medici w Rzymie (2000).

Był profesorem wizytującym w Szkole Architektury Stowarzyszenia Architektów w Londynie (2005–2006), w Akademii Architektury w Mendrisio (2004–2005), na Politechnice Federalnej w Zurychu (2006–2007), w Szkole Architektury Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk Pięknych w Kopenhadze (2009–2010), w Szkole Architektury i Designu w Oslo (2010–2011), na Uniwersytecie Princeton (Profesor Jeana Labatuta, 2020–2012), w Podyplomowej Szkole Designu na Uniwersytecie Harvarda (2014–2016), na Uniwersytecie Cornella (2019–2021) oraz na Uniwersytecie Columbia (2016, 2023 oraz 2024), gdzie pracował na stanowisku profesora wizytującego.

Obecnie pracuje jako profesor w École nationale supérieure d’architecture de Versailles (ENSAV) oraz w Studio Critic na Uniwersytecie Sztuki i Designu w Genewie (HEAD). Wykładał na całym świecie, między innymi na Uniwersytecie Yale, na Forum Beijing, na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles oraz na Politechnice Federalnej w Zurychu.

Od 2025 roku jest jednym z kuratorów Biennale Architektury i Krajobrazu w Wersalu i Międzynarodowego Biennale Designu w Saint-Étienne.