bryła
architektura na świecie
Phyllis Lambert - kobieta, która stworzyła architektów

Phyllis Lambert - kobieta, która stworzyła architektów

ace / red. WG08-03-2024 11:30

"Architekci tworzą architekturę, Phyllis Lambert stworzyła architektów" - powiedział w 2014 roku kurator Biennale Architektury w Wenecji , Rem Koolhaas, uzasadniając swoją decyzję o przyznaniu nagrody Złotego Lwa za dokonania życia Kanadyjce, Phyllis Lambert.

Phyllis Lambert

Phyllis Lambert urodziła się w 1927 roku w Montrealu. Jest córką Samuela Bronfmana, pochodzącego z Rosji milionera, biznesmena, działającego głównie na rynku alkoholowym, ale także filantropa i działacza społecznego. Phyllis uczyła się w elitarnym, nowojorskim koledżu Vassar, później studiowała architekturę w Illinois Institute of Technology, jednak nie rozwinęła swojej kariery jako projektantka. W połowie lat 60. zaprojektowała gmach teatru Saidye Bronfman Centre for the Arts, wzniesiony w Montrealu. Poświęcony pamięci matki architektki, Saidye Bronfman budynek otrzymał minimalistyczne, modernistyczne formy. Dziś nadal działa tam centrum sztuki, nosi nazwę Segal Centre for Performing Arts.

Seagram Building

Phyllis Lambert nie została architektką, zaangażowała się jednak w promowanie wiedzy o architekturze, w jej popularyzację oraz we wspomaganie samych architektów. Już na początku lat 50. dokonała czegoś, co wywarło ogromny wpływ na dzieje nowoczesnej architektury. Namówiła swojego ojca, który przymierzał się do wybudowania przy nowojorskiej Park Avenue wieżowca - siedziby swojej firmy, do tego, aby projektantem gmachu został Ludwik Mies van der Rohe. Początkowo ojciec nie był zachwycony tym pomysłem, wizje wielkiego modernisty nie trafiały w jego gust, córka postawiła jednak na swoim. I w ten oto sposób w 1958 roku powstał słynny Seagram Building, ikona współczesnego modernizmu, kopiowany na całym świecie szklany drapacz chmur, który stał się wzorem dla większość podobnych realizacji na całej kuli ziemskiej.

Przeczytaj: Seagram Building w Nowym Jorku. Szklany wieżowiec Miesa van der Rohe [IKONY ARCHITEKTURY]>>

Seagram Building w Nowym Jorku. Proj. Ludwig Mies van der Rohe

Phyllis Lambert a promocja architektury

Phyllis zaangażowała się w działalność społeczną i edukacyjną. Brała udział w przedsięwzięciach, związanych z ochroną zabytków, z rozwojem miast, z ochroną kulturowego dziedzictwa i szerzenie wiedzy na jego temat. Napisała wiele książek na temat dziejów kanadyjskiej architektury, jednocześnie współpracując z architektami, działającymi współcześnie. Działalność na rzecz ochrony zabytków (w tym obrona niektórych obiektów przed wyburzeniem) nie stała w sprzeczności z fascynacją modernizmem i surową, prostą architekturą "stylu międzynarodowego". To dzięki Phyllis Mies van der Rohe zrealizował jeden ze swoich ostatnich projektów przed śmiercią, czyli kompleks trzech czarnych wieżowców Toronto-Dominion Centre.

Toronto Dominion Centre. Proj. Mies van der Rohe

Kanadyjskie Centrum Architektury

W 1985 roku Phyllis Lambert rozpoczęła proces tworzenia w Montrealu Kanadyjskiego Centrum Architektury (Canadian Centre for Architecture/Centre Canadien d'Architecture). Placówka rozpoczęła działanie w 1989 roku i szybko stała się jednym z ważniejszych na świecie ośrodków muzealno-edukacyjno-naukowych, zajmujących się architekturą. Warto dodać, że CCA mieści się w zabytkowym pałacu, który przed wyburzeniem osobiście wybroniła Phyllis Lambert. Gmach na potrzeby muzeum rozbudował architekt Peter Rose.

Do 2014 roku nagrodę Złotego Lwa w Wenecji za dokonania życia otrzymywali sami mężczyźni, zwykle czynni architekci. Nagroda dla Phyllis Lambert była więc podwójnie ważna.