Tropiciele Makabrył: nowy Urząd Gminy w Pacanowie

Gdyby sympatyczny Koziołek Matołek z bajki Kornela Makuszyńskiego wybrał się dziś do swego wymarzonego Pacanowa, mógłby popaść w lekką konsternację widząc nowy budynek Urzędu Gminy. Oddany do użytku w lutym 2012 roku obiekt powstał na miejscu pochodzącego z pierwszej połowy lat 60. domu towarowego, który został częściowo zaadaptowany i włączony do nowej struktury. Realizacja kosztowała około 4,5 mln zł. Jej otwarcie odbyło się z odpowiednią pompą- nie zabrakło przecinanej wstęgi, ważnych osobistości ze świata polityki oraz tradycyjnego poświęcenia nowego budynku.

Sam gmach Urzędu Gminy stanowi kolejny przykład architektury stosunkowo wtórnej i zachowawczej, sięgającej głęboko do przeszłości. Architekci pragnęli odtworzyć stylistykę charakterystyczną dla "klasycznych ratuszy, typowych dla zabudowy małomiasteczkowych rynków w międzywojennej Polsce". Formy nawiązują więc do historycznej stylistyki prowincjonalnego uproszczonego klasycyzmu. Partia frontowa przypomina tradycyjne budynki municypalne i posiada niewielka wieżyczkę zegarową na osi, na której, według pierwotnych założeń, znaleźć się także miały pacanowskie koziołki. Oś środkowa fasady zaakcentowana została dodatkowo skromnym portalem wejściowym, umieszczonym ponad nim niewielkim balkonem oraz półkolistym oknem termalnym. Symetryczny układ elewacji i zrównoważony rytm prostokątnych okien sugerują poważny charakter instytucji mającej swą siedzibę w nowym gmachu. Stosunkowo korzystnie prezentują się przyjęte rozwiązania materiałowe- biały tynk, ciemniejsze pasy gzymsów oraz ceglana oblicówka w przyziemiu, chociaż można by się zastanawiać, czy czerwonawa cegła dobrze współgra z klasycyzującymi formami.

Czy Urząd Gminy w Pacanowie zasługuje na miano Makabryły? Pozostawię to indywidualnej ocenie czytelników. Uważam, że w polskim krajobrazie architektonicznym odnaleźć można o wiele bardziej szpecące przestrzeń efekty działań rodzimych budowniczych i projektantów. Tym niemniej pacanowski "ratusz" jest kolejnym budynkiem publicznym, który nie prezentuje praktycznie żadnych nowych wartości. Wpisuje się doskonale w szeroki nurt wtórnych form realizowanych na potrzeby kolejnych urzędów powiatowych, gminnych, miejskich...  Doprawdy, czy tak trudno jest zrealizować coś, co nie wygląda jak mniej lub bardziej nieudolna kalka historycznych rozwiązań? Zdarzają się wprawdzie chlubne wyjątki od tej reguły, ale często giną w natłoku architektonicznej nijakości. Stanowią jednak dowód na to, że "można", że "da się"- czego dobrym przykładem jest znajdujący się w tym samym Pacanowie budynek Muzeum Bajki.