Kultowe domy jednorodzinne od słynnych architektów [PRZEGLĄD]

Paper House w Japonii, arch. Shigeru Ban, 1995

Autor projektu - Shigeru Ban jest znany głównie z kreatywnego stosowania papieru jako materiału konstrukcyjnego, przede wszystkim w postaci kartonowych tub. Jego papierowy dom to pierwszy obiekt, w którym wspomniane tuby są jedynym systemem konstrukcyjnym budynku.

Dom nad wodospadem, Bear Run, arch. Frank Lloyd Wright, 1939

Są budynki, które nigdy nie przestają zachwycać. Fallingwater, czyli w wolnym tłumaczeniu ''Dom nad wodospadem'' zaprojektowany przez Franka Lloyda Wrighta w latach 30. XX wieku taki właśnie jest. Jego niezwykła lokalizacja i wciąż nowoczesny styl architektoniczny spowodowały, że budynek stał się najbardziej rozpoznawalnym prywatnym domem na świecie. Dom nad wodospadem uchodzi za największe dzieło Wrighta. Nie bez powodu. Wyjątkowości, dbałości o szczegół i niezwykłości projektów tego architekta nie oddadzą zwykłe zdjęcia - to trzeba zobaczyć na żywo. Jednak wszystko i tak blednie przy niesamowitej lokalizacji, z której słynie rezydencja zbudowana wprost nad wodospadem.

Futuro House, arch. Matti Suuronen,1968

Futuro house to projekt nawiązującym do wiary w technologię, zdobywanie przestrzeni, bezprecedensowy wzrost gospodarczy i zwiększenie czasu wolnego. Początkową wizją autora - fińskiego architekta Suuronena była kabina narciarska "łatwa do ogrzania i prosta do skonstruowania w trudnym terenie". Efektem końcowym tych założeń był projekt domu przystosowany do wszystkich warunków terenowych i klimatycznych.

Casa Malaparte na Capri, arch. Adalberto Libera, 1941

Projekt domu powstał na prośbę pisarza Curzio Malaparte. Opracował go włoski modernista Adalberto Libera. Jednak nie przypadł on do gustu zleceniodawcy. Malaparte zarzucał mu zbyt racjonalistyczny i ponury styl przypominający raczej bunkier czy więzienie. Architekt ostatecznie naniósł poprawki do projektu - w kierunku bardziej odpowiadającym śródziemnomorskiemu otoczeniu. Choć wielu wątpiło w sukces przedsięwzięcia, dom stanął dzięki wytrwałości i zdecydowaniu właściciela, a także nieocenionej pomocy miejscowych kamieniarzy. Casa Malaparte, jak mówił sam pisarz, stał się jego "autoportretem w kamieniu".

Po śmierci właściciela dom opustoszał i niszczał. Dopiero Jean-Luc Godard, realizując film "Pogarda", przywrócił pamięć o nim.

Dom Koshino w Ashiya, arch. Tadao Ando 1981

"Kiedy patrzy się na tradycyjną japońską architekturę, trzeba patrzeć na japońską kulturę i jej związek z naturą" - mówi laureat nagrody Pritzkera, Tadao Ando. Dom stworzony dla projektantki mody - Michiko Koshino, został wzniesiony na wzgórzu porośniętym bujną roślinnością i jest częściowo otoczony drzewami.

Willa Savoye w Poissy, arch. Le Corbusier, 1931

Le Corbusier, zwany papieżem modernizmu, tak pisał o swoim projekcie: "Willa została zbudowana z największą prostotą". Patrząc na efekt końcowy, ciężko się z nim nie zgodzić. Dom stojący w wolnej przestrzeni otwiera się na otaczający krajobraz. Jednak twarda i geometryczna bryła budynku mocno z nim kontrastuje. Autor pod koniec życia zanotował, że pragnął stworzyć "świętą przestrzeń rodzinną, stworzyć świątynię domu rodzinnego". Willa Savoye weszła do kanonu architektury, ale trudno stwierdzić, że mieszkańcy czuli się w niej komfortowo. Dokuczał im przeciekający dach i niewygody wynikające z braku odpowiedniej technologii budowy. 

Dom Waltera Gropiusa w Lincoln, 1938

Walter Gropius, jeden z głównych przedstawicieli stylu międzynarodowego, założyciel Bauhausu, przybył do Ameryki w 1937 roku. Rok później objął posadę dziekana Wydziału Architektury na Uniwersytecie Harvarda. "Kiedy budowałem mój pierwszy dom w USA, - pisał - starałem się uwzględnić w mojej własnej koncepcji te tradycyjne cechy architektury Nowej Anglii, które uznałem za wciąż aktualne i odpowiednie. Połączenie ducha regionu ze współczesnym podejściem do projektowania, zaowocowało domem, którego nigdy bym nie wybudował w Europie, w panujących tam warunkach klimatycznych, technicznych i psychologicznych".

Szklany dom w New Canaan, arch. Philip Johnson 1949

W 1949 roku powstał jeden z najbardziej symbolicznych budynków modernizmu - szklany dom. Początkujący architekt Philip Johnson zaprojektował obiekt, który swoim specyficznym wyglądem przypomniał szklane pudełko, ukryte przed spojrzeniami ciekawskich za murem. Najbardziej intymnym, a zarazem centralnym punktem domu jest kamienna łazienka w kształcie tuby.

Dom Mielnikowa, Moskwa, arch. Konstantin Mielnikow, 1927

Konstantin Mielnikow był jednym z głównych przedstawicieli konstruktywizmu. Jego dom to jedna z niewielu prywatnych budowli, która powstała w postrewolucyjnej Moskwie. Projekt Mielnikowa wywołał burzę - przede wszystkim zarzucano mu zbyt abstrakcyjny charakter. Jednak wraz z upływem czasu dwa białe, przenikające się walce z sześciokątnymi oknami stały się symbolem Moskwy XX wieku.

Dom Pani Farnsworth w Plano, arch. Ludwig Mies van der Rohe, 1951

Ludwig Mies van der Rohe zaprojektował dom o asymetrycznym układzie, ze stalowych, emaliowanych na biało ram. Zrealizowany w latach 1945-1950 budynek stanowi najpełniejszą realizację ideału szklanego domu. Głęboką ironią jest to, że dom postrzegany jako wzór modernizmu, stał się przyczyną ostrego konfliktu pomiędzy architektem i klientem. Oczywiście, konflikt miał podłoże finansowe. Inwestorka stwierdziła, że 72 tys. dolarów to zbyt wygórowana cena i pozwała architekta do sądu (proces wygrał Mies van der Rohe).