Nowe na starym, czyli pomysłowe "nadbudówki"

Nowe na starym

Problem nowych nadbudówek na istniejących obiektach omawiany był niezliczoną ilość razy. Sama BRYŁA wielokrotnie zajmowała się nową tkanką ?wyrastającą? na starej architekturze. Istotnie, temat jest niezwykle zajmujący i obfitujący w multum różnorodnych przykładów. Niekiedy jak w starym dowcipie, w który żabie "coś się do siedzenia przykleiło", nowa kubatura dominuje i staje się głównym elementem architektonicznej układanki.

Jednym z najbardziej znanych przykładów nadbudówki, która całkowicie zdominowała nijaką podstawę jest rotterdamska Didden Village. Zaprojektowane przez wizjonerów z MVRDV błękitne "domki" na dachu typowego holenderskiego bloku z czerwonej cegły stały się jednym z ważniejszych punktów na architektonicznej mapie Rotterdamu.

Kolejna realizacja, Spadająca Gwiazda autorstwa Do-Hu Suha, to mały domek z ogródkiem który wydaje się być żywcem przeniesiony w amerykańskich suburbiów wprost na dach uniwersyteckiego wieżowca w San Diego. Niczym nie wyróżniająca się szklano-żelbetowa struktura została wyróżniona właśnie dzięki architektoniczno-artystycznej instalacji pochodzącego z Korei artysty.

Prefabrykowane pawilony na dachach Nowego Jorku

Gęsta zabudowa Nowego Jorku wymusza na co bardziej pomysłowych mieszkańcach poszukiwanie nietypowych rozwiązań. W jaki sposób mieszkając w centrum zrealizować marzenie o domu z ogródkiem? To proste- wystarczy zbudować go na dachu istniejącego budynku.

Biały i elegancki LoftCube jest w całości prefabrykowany. Ten, kto zechce w nim zamieszkać powinien posiadać fragment wolnego płaskiego dachu i około 60 tysięcy dolarów. Za tę cenę helikopter dostarczy we wskazane miejsce gotowy pawilon.

Nowy Jork - domki na dachach

Nowy Jork to jednak miasto kontrastów i silnego indywidualizmu. Jeżeli prefabrykacja oraz nowoczesna stylistyka nie odpowiadają upodobaniom przyszłego lokatora może zdecydować się na klasyczną, modernistyczną willę lub drewniany bungalow. Obok niego koniecznie należy postawić zbiornik na wodę, a całą pozostałą powierzchnię dachu- zaaranżować zgodnie z własnymi indywidualnymi upodobaniami.

Instytut Awangardy na warszawskim bloku

W Polsce nadbudowy istniejących obiektów również nie są rzadkością. Stosunkowo niewiele z nich zaskakuje jednak nowatorskimi rozwiązaniami czy awangardową estetyką. Zalicza się do nich z pewnością Instytut Awangardy wzniesiony na dachu 11- piętrowego bloku w Warszawie.

Wspólne dzieło projektantów z holenderskiej pracowni BAR Architecten oraz Marcina Kwietowicza doskonale wpisuje się w zastany kontekst. Proste, niemalże ascetyczne formy odpowiadają zarówno charakterowi otoczenia jak i przeznaczeniu samego miejsca. Prosty pawilon z dodatkowym tarasem widokowym na dachu znajduje się wszak na bloku w którym mieszkali niegdyś i tworzyli awangardowi artyści tej miary co Henryk Stażewski i Edward Krasiński.

Domki jednorodzinne na wielkiej płycie

Płaskie dachy bloków z wielkie płyty wydają się być niewykorzystaną powierzchnią. Krakowska pracownia Mobius Architekci, odpowiadając na postawione w międzynarodowym konkursie architektonicznym zadania, stworzyła koncepcję prefabrykowanych niewielkich domków jednorodzinnych, który mogłyby stanąć na naszych blokowiskach.

Jury doceniło projekt i społeczne zaangażowanie twórców, honorując ich pierwszą nagrodą. Autorzy dążyli do tego, by na dachach blokowisk powstały całe osiedla tanich obiektów mieszkalnych z indywidualnymi ogródkami. Dzięki temu ich mieszkańcy mieliby zapewniony bezpośredni kontakt z przyrodą. Same domostwa zaś, wyposażone we wszystkie niezbędne instalacje, miałyby być gotowe do zasiedlenia już w kilka minut po montażu. Elastyczny system umożliwia wprowadzanie zmian na przestrzeni lat, bowiem projektanci z Mobius chcieli, by ich architektura "rosła razem z rodziną".

Czy zatem podniebne domki jednorodzinne są przyszłością dla naszych blokowisk?

Pączkujące makabryły

Niestety, w Polsce większość nadbudówek powstających ponad istniejącymi obiektami prezentuje poziom rozwiązań formalnych który nakazują zaliczyć je w poczet makabrył.

Wystarczy wspomnieć Makabryłę roku 2011- nadbudowę kamienicy w Mławie. Zamiast planowanej początkowo przez architekta nowoczesnej bryły wyrastającej ponad fragmentem XIX-wiecznej fasady, otrzymaliśmy prosty szary blok o typowych oknach. Co gorsza, ów blok z niewiadomych przyczyn "osiadł" ponad dwom kondygnacjami historyzującego, bogatego w detal obiektu. Tym samym wartość oryginalnej struktury nie tylko nie została podniesiona, ale wręcz zniszczona.

Podobnie wygląda powstający właśnie hotel w zabytkowej elektrowni w Sosnowcu. Poprzemysłowy gmach został dosłownie przygnieciony masywnym, pozbawionym jakiegokolwiek poloty prostym blokiem.

Makabryczne nadbudówki nie dotyczą jednak wyłącznie obiektów zabytkowych. Kilka tygodni temu na portalach internetowych zdumienie wzbudzało zdjęcie wyjątkowego bloku z Kamienia Pomorskiego. Na rogu dachu niewielkiego, dwupiętrowego bloku mieszkalnego wyrósł dwukondygnacyjny domek jednorodzinny. Nowa struktura sama w sobie wydaje się budzić wątpliwości, jako nadbudówka budynku z lat 60. staje się zupełnie kuriozalna. Jest najlepszym chyba dowodem, że makabryły w Polsce pączkują i rosną jak na drożdżach. Dosłownie.