Design. Sztuka Kobiet - wystawa najlepszych prac polskich projektantek ostatniego stulecia

Było im trudno, bo projektowanie przemysłowe uznawano powszechnie za męską domenę. A jednak wywarły ogromny wpływ nie tylko na rodzimy, lecz także na światowy design. Przedaukcyjna wystawa to przekrojowe spojrzenie na rolę i osiągnięcia kobiet w niemal każdej z gałęzi wzornictwa. Od mebli, przez tkaninę, po szkło i porcelanę. Od prac ikony polskiego stylu art deco – Julii Keilowej – po najnowsze wzory wystawiającej dziś w całej Europie Malwiny Konopackiej.

Pokolenie młodych projektantek po raz pierwszy spektakularnie zadebiutowało w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Absolwentki politechnik, architektki, architektki wnętrz, projektantki – choć tak ich wówczas nie nazywano – odegrały ogromną rolę w tworzeniu nowoczesnej przestrzeni do życia. Funkcjonalnej, higienicznej, odpowiadającej na potrzeby różnych grup społecznych, a także dzieci. Nie interesowały ich hafty i inne formy tradycyjnie kojarzone z kobiecym wzornictwem. Chciały projektować na równych zasadach co mężczyźni. Dziś odkrywane na nowo, zaliczane są – i słusznie – do najważniejszych ikon designu. Wśród nich można wymienić m.in. Barbarę Brukalską czy Zofię Dziewulską.
 

Kolejne pokolenie projektantek zaistniało tuż po wojnie. Absolutnym hitem wystawy będzie pochodząca z tego okresu kultowa „Muszelka” autorstwa Teresy Kruszewskiej. Dzięki swym niezwykle wyważonym proporcjom, lekkości, nowoczesnej formie siedziska, mebel ten zyskał miano ikony polskiego designu i uważany jest dziś za najsłynniejsze polskie krzesło. Mimo, że nigdy nie wszedł do masowej produkcji. Jedyne znane dwa egzemplarze „Muszelki” znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Prezentowane w DESA Unicum krzesło zostało zakupione w latach 50.XX w. po wystawie w Pałacu Kultury i Nauki i od tamtego czasu przebywało w rękach prywatnych. Po raz pierwszy pojawi się na aukcyjnym rynku.

Kolejnym meblem o statusie ikony pochodzącym z tego czasu jest krzesło „Pająk” autorstwa Marii Chomentowskiej. Docenione za lekkość formy i oryginalną linię, wielokrotnie prezentowane było podczas najważniejszych wydarzeń poświęconych designowi. Na wystawie w DESA Unicum zaprezentowane zostaną również inne projekty Chomentowskiej – fotel z 1957 roku – uznawany za kolejne najwybitniejsze jej dzieło, a także meble zaprojektowane dla wystroju Domu Literatury w Oborach. Maria Chomentowska realizowała swoją twórczość na wielu polach. Była nawet jedną z autorek projektu wnętrza tramwaju wdrożonego do produkcji w 1974 roku oraz aparatu telefonicznego. Artystka w 1951 roku związała się zawodowo z Instytutem Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie, dla którego stworzyła około 200 projektów. Dziś zaliczana jest do najważniejszych projektantek mebli i wnętrz okresu powojennego.

Na wystawie „Design. Sztuka Kobiet” zaprezentowane zostaną także projekty drukowanych tkanin i tkaniny Alicji Wyszogrodzkiej, autorki niezwykle rozpoznawalnych wzorów w modzie lat 50-60. XX w. Najsłynniejsze porcelanowe i porcelitowe projekty naczyń użytkowych Danuty Duszniak, m.in. serwis „Prometeusz” czy wazon „Rock&Roll” z lat 50. XX w., a także jej najnowsze prace – zestaw wazonów z 2018 roku, które w ramach tej wystawy będą miały swoją premierę. Zobaczyć będzie można też m.in. szkła projektu Eryki Trzewik-Drost czy ceramikę Krystyny Cybińskiej i Hanny Główczewskiej.

Wystawa w DESA Unicum konfrontuje historyczny design tworzony przez kobiety ze współczesnością. Projekty młodych polskich projektantek doceniane są nie tylko na rodzimym rynku, ale również poza granicami kraju. Jedną z najciekawszych i najbardziej charakterystycznych postaci polskiego designu jest Malwina Konopacka. Jej autorska linia wazonów i naczyń z serii OKO podbija Europę. Konopacka ze swoimi projektami brała udział w wystawach m.in. w Mediolanie, Londynie czy Marsylii. Na wrześniowej wystawie zaprezentuje swój najnowszy kryształowy wazon.

Wystawa „Design. Sztuka kobiet” potrwa w dniach 27 września-8 października 2019. 8 października wszystkie obiekty zostaną wystawione na aukcji w DESA Unicum (ul. Piękna 1A)