WUWA Wrocławska Wystawa Werkbundu 1929 - 2019. Świętujemy 90-lecie!
Od 13 do 15 września będziemy świętować 90-rocznię powstania wystawy mieszkaniowej WUWA we Wrocławiu. Organizatorzy przygotowali ciekawy program pełen warsztatów, wykładów, koncertów, spektakli i spacerów architektonicznych.
Na świecie powstało tylko 6 podobnych osiedli. Każde z nich było manifestem nowej architektury, kwintesencją artystycznej awangardy pierwszej połowy XX wieku. Miały być zarzewiem rewolucji - rewolucji nie tylko w sposobie budowania - były zapowiedzią zmiany trybu życia, materialną forpocztą nowej, lepszej wizji świata, nowej filozofii, która na zawsze miała zmienić to jak ludzie będą mieszkać, pracować i spędzać wolny czas. Najsłynniejsze z nich - Weißenhofsiedlung w Stuttgarcie - jest dziś celem pielgrzymek miłośników architektury z całego świata. Nieco mniej znane, choć nie mniej fascynujące osiedle WUWA we Wrocławiu, zrealizowane w ramach wystawy z 1929 roku, obchodzi w tym roku 90-tą rocznicę powstania.
Osiemdziesiąt lat temu otwarcie wystawy "Wohnung und Werkraum" znanej nam jako WUWA odbiło się dużym echem w życiu Wrocławia. Otwarciu w Hali Stulecia towarzyszyły występy chórów, i choć wystawa była głównie lokalnym przedsięwzięciem, mającym zwrócić uwagę na prowincję śląską i jej stolicę, wśród zaproszonych gości znajdowali się najwyżsi rangą przedstawiciele rządu Republiki Weimarskiej.
Na zorganizowanie wystawy wpływ miało przede wszystkim poszukiwanie rozwiązań dla przeludnienia wielkich miast. Brak mieszkań dla mas stanowił jeden z głównych problemów społecznych jeszcze przed pierwszą wojną światową. Zaraz po wojnie rozpoczęto, mimo niesprzyjających warunków gospodarczych, działania zmierzające do rozwiązania tego problemu. Niemiecki Werkbund szybko włączył się do tych prac, stając przed trudnym zadaniem stworzenia nowego typu mieszkań. Dążono przede wszystkim do racjonalizacji pomieszczeń mieszkalnych jak również do zmniejszenia kosztów budowy pojedynczego mieszkania, na co najprostszym sposobem miało być ograniczenie jego powierzchni. Rezygnowano przy tym ze wszelkich form reprezentacyjnych, a szukano nowych prostych i funkcjonalnych form w architekturze. Styl ten zdominował całą międzynarodową Europę. Zmieniło się także rozumienie zawodu architekta, uznano bowiem, iż spełnia on istotną funkcję w formowaniu wyrazu swojej epoki. Architekci nie tylko starali się dopasować architekturę do człowieka, lecz także człowieka do architektury.
Doskonałymi przykładami tego typu budownictwa stały się wystawy mieszkaniowe zorganizowane z inicjatywy Niemieckiego Werkbundu i jego krajowych sekcji (szwajcarskiej, austriackiej i czechosłowackiej). W 1929 roku Śląski Oddział Werkbundu przygotował we Wrocławiu wystawę pod hasłem "Mieszkanie i miejsce pracy" ("Wohnung und Werkraum" Ausstellung, WUWA).
Wystawa została otwarta 15 czerwca 1929 roku, termin zamknięcia planowano na 15 września 1929 roku, ale ze względu na duże zainteresowanie przedłużono ekspozycję do końca września.
Wystawa składała się z dwóch części - wzorcowego osiedla i ekspozycji umieszczonej na terenach wystawowych wokół Hali Stulecia. Część pierwszą stanowiło osiedle wzorcowe wybudowane z inicjatywy Werkbundu i we współpracy z miejskimi władzami budowlanymi na terenach sąsiadujących z wystawą, między dzisiejszymi ulicami: Zygmunta Wróblewskiego, Tramwajową, Edwarda Dembowskiego, Zielonego Dębu i Mikołaja Kopernika, sfinansowane przez wrocławskie Towarzystwo Budowy Osiedli (Siedlungsgesellschaft Breslau A.G.).
Część drugą rozlokowano natomiast w trzech głównych budynkach terenów wystawowych: w słynnej Hali Stulecia zaprojektowanej przez Maksa Berga (1910-1913), w Pawilonie Czterech Kopuł projektu Hansa Poelziga (Ausstellungshalle, 1911-1913) oraz Hali Targów autorstwa Maksa Berga i Ludwiga Moshamera (Messehalle, 1925). Specjalnie na cele wystawy wzniesiono jeszcze kilka prostych pawilonów na terenach wokół.
Do realizacji osiedla zaproszono jedenastu architektów, dając im pełną swobodę twórczą. Byli to: Paul Heim, Albert Kempter, Theodor Effenberger, Ludwig Moshamer, Heinrich Lauterbach, Paul Häusler, Moritz Hadda, Emil Lange, Gustav Wolf oraz Hans Scharoun i Adolf Rading, którzy uczestniczyli już w wystawie w Stuttgarcie. W przygotowaniu planów budynków i urządzaniu wnętrz brały udział przedstawicielki Związku Gospodyń Domowych (Hausfrauenvereine) z Wrocławia.
Celem wzorcowego osiedla było przede wszystkim przedstawienie nowych typów tanich małych i średnich mieszkań, mających wówczas tak ogromne społeczne znaczenie. Z tym łączyło się przedstawienie nowej formy domów, nowych technologii i nowych materiałów budowlanych. Nowe technologie miały być przetestowane w trudnym śląskim klimacie. W założeniu mieszkania te miałby być słoneczne i przestrzenne, a także posiadać doskonałe urządzenie domu zarówno pod względem technicznym jak i sanitarnym.
Gotowe obiekty z urządzonymi wnętrzami były udostępnione do zwiedzania przez trzy i pół miesiąca, później zaś zostały wynajęte przez wrocławskie Towarzystwo Budowy Osiedli na dwa lata w celu funkcjonalnego sprawdzenia założeń nowej architektury.
Budowa osiedla trwała tylko trzy miesiące. Do zwiedzania udostępniono gotowe, urządzone wnętrza domów. Po zamknięciu wystawy rozwinęła się tutaj dzielnica artystyczna (Künstlerviertel). Do tych domów, okrzykniętych przez kręgi konserwatywne jako "ultranowoczesne", wprowadzili się przede wszystkim pracownicy wrocławskiej Akademii Sztuki, architekci, śpiewacy i pisarze.
Program wydarzeń z okazji 90-lecia wystawy WUWA we Wrocławiu
Piątek 13.09
18.00, Uroczyste otwarcie (siedziba DSOIA RP, ul. Wróblewskiego 18)
19.00 Koncert „Hausmaszin” (siedziba DSOIA RP, ul. Wróblewskiego 18)
Sobota 14.09
Cykl wykładów dotyczących wystawy WUWA (siedziba DSOIA RP, ul. Wróblewskiego 18)
11.30- dr Jadwiga Urbanik Pwr „WuWA 1929 – historia powstania”
– dr Łukasz Wojciechowski PWr „Hans Scharoun – pod słońce”
13.00 – 13.30 Przerwa (kawa i przekąski od Wuwa Cafe)
13.30- Grażyna Adamczyk Arns „Pokochać zabytek, Wuwa 2019”
14.15- Zbigniew Maćków „Rekonstrukcja w architekturze: grzech ciężki czy „ucieczka do przodu”? Na podstawie doświadczeń z odbudową przedszkola na terenie WuWA 2009-2013”
15.30 -17.00 Zwiedzanie osiedla WuWa prowadzone przez dr Jadwigę Urbanik oraz Grażynę Adamczyk Arns wraz ze zwiedzaniem mieszkania modelowego w Hotelu Park (Wuwa cafe ul. Tramwajowa 2)
20.00 – spektakl Metropolis teatru Ad spectatores (przed siedzibą DSOIA RP, ul. Wróblewskiego 18)
Niedziela 15.09
11.00 – 12.45 warsztaty architektoniczne prowadzone przez Agnieszkę Golę z Muzeum Architektury (siedziba DSOIA RP, ul. Wróblewskiego 18)
13.00-14.45 warsztaty „Kreska, plama i bryła” prowadzone przez dra Andrzeja Poniewierkę, mgr inż. Arch. Barbarę Siomkajło i mgr inż. Arch. Witolda Śliwę (siedziba DSOIA RP, ul. Wróblewskiego 18)
15.00-16.00 Zwiedzanie osiedla WuWa dla dzieci i młodzieży prowadzone przez Bognę Piter, Hala Stulecia (Wuwa cafe ul. Tramwajowa 2)
16.00 Zakończenie wydarzeń z okazji 90-lecia. Uroczysty koncert europejski w wykonaniu uczniów i absolwentów Szkoły Muzycznej I stopnia im. Grażyny Bacewicz we Wrocławiu pod kierunkiem Henryka Rymarczuka (flet) i Radosława Gruby (wiolonczela) (siedziba DSOIA RP, ul. Wróblewskiego 18)
Zapraszamy serdecznie!
- Więcej o:
Bruno Taut: kolorowy modernizm [ZNANI ARCHITEKCI]
Budynki szkoły Bauhausu w Dessau [IKONY ARCHITEKTURY]
Modernizm międzywojenny w Polsce [TOP 10]
Warszawski modernizm w obiektywie
Najdroższe ulice handlowe na świecie. Warszawski Nowy Świat jest na 35 miejscu
W miejsowości Barczewko znajduje się pierwszy na świecie zbiornik na wodę pitną wydrukowany w technologii 3D
Anna Essler-Lango pokieruje trójmiejskim oddziałem APA Wojciechowski Architekci. Wspomoże ją Karol Wyrzykowski. Dołączą do zarządu pracowni
Architektura i zieleń to mariaż doskonały. Wywiad z Joanną Filipczak prezes Agencji Promocji Zieleni