Białystok. Miasto w budowie [PRZEGLĄD]

Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej

Oddany do użytku w 2012 roku gmach Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej - to dzieło pracowni aa_studio, zespołu pod wodzą Adriana Staszczyszyna i Sebastiana Bieganowskiego. Budynek szybko stał się sławny dzięki swojej nietypowej architekturze, czerpiącej z tradycji ludowych wycinanek.

Ukształtowany na wzór litery `U`, ustawiony na niewielkim podeście, poprzedzony szerokimi schodami gmach ma dwa skrzydła, złączone szklanym łącznikiem, w którym ulokowano główne wejście i hol z intensywnie żółtą, spiralną klatką schodową. Budynek ma gładkie, szare elewacje, w których wycięto ażurowy wzór, będący parafrazą każdemu znanych kształtów ludowych wycinanek. Ten nietypowy pomysł nadał prostej, ale dość dużej bryle lekkości i polotu. Zbudowane przy ruchliwej ulicy Wiejskiej, poprzedzony także starannie zaprojektowanym skwerem zwraca uwagę i wzbudza zainteresowanie.

Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej, proj. aa_studio

W gmachu swoje siedziby znalazły Biblioteka Główna PB i Szkoła Języków Obcych PB, ale też Centrum Kształcenia Zdalnego oraz Naukowe Centrum Badawczo - Rozwojowe, czyli jednostki, mające na celu rozwijanie możliwości studiowania zdalnego i z użyciem nowych technik komunikacyjnych.

Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej, proj. aa_studio

Europejskie Centrum Sztuki - Opera i Filharmonia Podlaska

To najgłośniejsza białostocka inwestycja od lat. Oficjalnie otwarta kilka miesięcy temu Opera i Filharmonia Podlaska wzbudzała kontrowersje: budowa trwała o wiele dłużej niż zakładano, kosztowała też znacznie więcej. Jednak prestiżowy dla miasta projekt, największą kulturalną inwestycję w województwie podlaskim. W końcu udało się doprowadzić do finału.

Europejskie Centrum Sztuki - Opera i Filharmonia Podlaska, proj. Marek Budzyński

Jak można przeczytać na stronie internetowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które współfinansowało ECS: `Obiekt ma charakter wielofunkcyjny. Można w nim prezentować wszystkie gatunki dzieł scenicznych i koncertowych (opera, operetka, musical, koncerty muzyki klasycznej i rozrywkowej oraz amatorską twórczość muzyczną). Gmach spełnia też warunki do organizacji międzynarodowych, interdyscyplinarnych festiwali artystycznych, prezentacji twórczości teatrów dramatycznych oraz prowadzenia szeroko rozumianej działalności wystawienniczej, ze szczególnym uwzględnieniem prezentacji sztuki współczesnej`.


Europejskie Centrum Sztuki - Opera i Filharmonia Podlaska, proj. Marek Budzyński

Liczący 16 000m2 powierzchni obiekt zaprojektował Marek Budzyński, tworząc budynek w charakterystyczny dla siebie sposób scalony z przyrodą, integralnie połączony z porastającymi go roślinami.

Europejskie Centrum Sztuki - Opera i Filharmonia Podlaska, proj. Marek Budzyński

Stadion Miejski w Białymstoku (Stadion Jagiellonii)

Prawie 22,5 tysiąca widzów pomieści budowany właśnie Stadion Miejski, użytkowany przez lokalną drużynę piłkarską - Jagiellonia Białystok. Decyzja o wzniesieniu obiektu zapadła w 2007 roku; stadion budowano etapami tak, aby mecze mogły być na nim rozgrywane także w czasie budowy. Cała inwestycja ma się zakończyć w 2014 roku. Jej koszt planowany jest na 254 miliony zł.

Stadion Miejski w Białymstoku, proj. Kuryłowicz&Associates

Projekt areny powstał w pracowni APA Kuryłowicz & Associoates. Ze względu na położenie - wśród zieleni, prawie w lesie, architekci zaproponowali ażurową formę elewacji, przez które będzie się przesączało światło i zieleń; ażurowa siatka będzie wspomagać grę światła i cienia wewnątrz budowli. `Zamierzeniem autorów projektu było nawiązanie dialogu między materią architektoniczną stadionu a jego zjawiskowym otoczenie` - opisali to architekci.

Stadion Miejski w Białymstoku, proj. Kuryłowicz&Associates

Ściany stadionu budowane są z żelbetu; na nich, na stalowych podporach zostanie rozpięty dach z membrany teflonowej. Ważnym elementem projektu jest parking na 950 samochodów i 80 autobusów, ulokowany pod porośniętą zielenią, ażurową platformą.

Białostocki Park Naukowo-Technologiczny

Białostocki Park Naukowo-Technologiczny (BPN-T), który powstaje w białostockiej dzielnicy Dojlidy - to projekt realizowany przez Miasto Białystok, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Na ten kompleks przeznaczono trzy hektary, na których stanie Inkubator Technologiczny oraz Centrum Technologiczne; zagospodarowane będzie też sąsiedztwo Parku - okoliczne 23 hektary zajmie zabudowa przemysłowa, produkcyjna i usługowa.

Białostocki Park Naukowo-Technologiczny ma przeciągnąć do miasta firmy tworzące innowacyjne projekty, wspierać naukowców czy inżynierów, pobudzać współpracę przemysłu i nauki, podnosić atrakcyjność Białegostoku w oczach inwestorów.

Dwa główne gmachy na terenie Parku - Inkubator Technologiczny oraz Centrum Technologiczne - zaprojektowała gdańska pracownia Industria Project, nadając im proste, nowoczesne formy. W obiektach naukowych czy technologicznych na pierwszym miejscu stawiana jest wygoda, elastyczność przestrzeni, wymogi techniczne - wygląd budynków ma drugorzędne znaczenie. Dlatego najczęściej tego typu budowle otrzymują formy `neutralne`.

Hala sportowo - widowiskowa w Białymstoku

Konkurs architektoniczny na koncepcję hali sportowo-widowiskowej w Białymstoku rozstrzygnięto 17 grudnia 2012 roku, a najlepszy projekt wybierano spośród nadesłanych z Polski i zagranicy 24 propozycji. Jury uznało, że oczekiwania inwestora w najbardziej atrakcyjnej formie architektonicznej spełnia wizja Wojciecha Gęsiaka, architekta z Radomia. Jury stwierdziło, że ten projekt doskonale się wpisuje w otwarty krajobraz, doceniono też dynamiczną, kojarzącą się ze sportem sylwetkę gmachu.

Nowa hala ma stanąć przy ulicy Ciołkowskiego, na terenach, które wcześniej należały do aeroklubu, a więc w otwartej, płaskiej, niezabudowanej przestrzeni. Wojciech Gęsiak uznał, że w tym kontekście najlepiej sprawdzi się obiekt łagodnie `wychylający się` sponad terenu, nieagresywny, nieprzytłaczający. Zaprojektował więc halę, przekrytą lekko wybrzuszającym się dachem, na powierzchni którego mają być wycięte liczne trójkątne świetliki.

Jak pisze białostocka prasa, hala, której budowa miałaby się zakończyć w 2014 roku, powinna pomieścić nawet 7,5 tysiąca widzów. Będzie miała cztery trybuny, a wokół parkingi na 800 miejsc. Mają się tu odbywać nie tylko rozgrywki sportowe, ale i imprezy kulturalne czy turystyczne.

Aula Dydaktyczno-Widowiskowa Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku

Aula, w której pomieści się nawet 460 osób powstaje przy ul. Świerkowej - w grudniu 2012 roku jej budowa była prawie zakończona. Budowla szklanym łącznikiem będzie połączona z siedzibą Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku.

W gmach znajdą się właściwie dwie aule, mniejsza dla 154 widzów i większa, na 306 osób. Zaprojektowano jednak je w ten sposób, aby dzielące ich kotarowe ściany można było łatwo rozsunąć, aby uzyskać jedną dużą przestrzeń ze sceną pośrodku. Aula nadawać się będzie nie tylko do wykładów czy konferencji, ale też np. pokazów teatralnych. Unosząca się amfiteatralnie widownia zapewni bowiem każdemu z widzów dobry widok na scenę.

Poza aulami i pomieszczeniami dla tłumaczy, garderobami, szatniami czy bufetem w budynku znajdą się też pracownie artystyczne (muzyczna, teatralna i plastyczna) oraz trzy sale wykładowe.

Projekt budowli powstał w białostockiej pracowni Meteor Architekci, we współpracy z zespołem Jana Kabaca i pracowni Arkon. Ze względu na lokalizację w sąsiedztwie Lasu Zwierzynieckiego architekci nadali budowli formę inspirowaną rytmiczną układem drzew. Naturalną kolorystykę zapewniają użyte materiały - cegła i miedź. I to ta ostatnia właśnie nadaje wyraz całej inwestycji - miedziana połyskliwość lekko falującej fasady odróżnia budynek auli od innych uczelnianych obiektów, nadając jej styl łączący nowoczesność z czerpanymi z natury wzorami. Jak to opisują autorzy koncepcji budynku: `Zamierzeniem autorów projektu było stworzenie architektury edukacyjnej zarówno w aspekcie rozwiązań funkcjonalnych jak i estetycznych, szczególnie istotnych dla środowiska, w którym kształtowana jest osobowość studiującej młodzieży. Stąd wyeksponowanie takich cech jak szlachetność prostych form, materiałowy umiar w ich stosowaniu, dynamika bryły od strony elewacji frontowej, naturalny w swoim wyrazie koloryt i faktura materiałów`.

Kampus Uniwersytecki

Podobnie jak gmach Opery Podlaskiej, także zespół zabudowań Kampusu Uniwersyteckiego zaprojektował Marek Budzyński. Powstają one we wschodniej części miasta, w okolicy ul. Ciołkowskiego. Zajmą 30 hektarów, z czego połowa pozostanie terenem zielonym, bo kampus ma być przyjazny dla swoich użytkowników.

Budowa kampusu odbywa się w etapach, z których pierwszy ma się zakończyć już w 2013 roku. Docelowo swoje siedziby będą tu miały Wydział Matematyki i Informatyki wraz z Uniwersyteckim Centrum Obliczeniowym, Instytut Chemii i Biologii z Uniwersyteckim Centrum Przyrodniczym im. prof. Andrzeja Myrchy i szklarnią oraz Wydział Fizyki. Ponadto stanie tu obserwatorium astronomiczne, laboratoria oraz Uniwersyteckie Centrum Kultury. Ze względu na położenie na uboczu, wśród zieleni wiele elewacji budynków zostanie wykonanych ze szkła - aby studenci mieli wciąż kontakt wzrokowy z otaczającą przyrodą. Pozostałe elewacje architekt postanowił obsadzić pnączami, przez co właściwie cały kompleks będzie zatopiony w zieleni.

Galeria Jagiellońska

Jak w każdym polskim mieście, tak i w Białymstoku budowane są obecnie nowe galerie handlowe. Mniejsze niż centra handlowe na peryferiach, za to wykonane z większą dbałością o estetykę powstają masowo w centrach dużych i małych miejscowości.

Galeria Jagiellońska, centrum handlowo-rozrywkowe o powierzchni ok. 64 000m2 powstaje przy ulicy Jurowieckiej dzięki współpracy jednego z największych deweloperów w Polsce, JW Construction z władzami klubu sportowego Jagiellonia. W trzykondygnacyjnym gmachu znajdą się nie tylko sklepy czy część rozrywkowa z kinem, ale również hotel (w niektórych wariantach projektu w jego miejscu planowany jest budynek mieszkaniowy). Obok galerii stanie wielopoziomowy parking dla tysiąca samochodów, auta będzie można parkować też na dachu budynku (podobno wjazd na ten parking w formie ślimakowych pochylni był inspirowany technicznymi odkryciami Leonarda da Vinci).

Projekt obiektu powstał w brytyjskiej pracowni Chapman Taylor, której przedstawiciele podkreślają wysiłek, jaki włożyli, by jak najlepiej wpisać nowy obiekt w miejską zabudowę. Od strony rzeki, do brzegu której ma przylegać galeria, gmach będzie miał prawie w całości przeszkloną ścianę. Wokół zaplanowano dużo zieleni, trasę spacerową, a nawet ścianę do wspinaczki.
Galeria ma stanąć na 4,5-hektarowym terenie klubu sportowego Jagiellonia, w miejscu dawnego stadionu. Co ciekawe, powstaję w bezpośrednim sąsiedztwie innej galerii handlowej, budowanej właśnie Galerii Jurowieckiej.

Galeria Jurowiecka

Białostoczanie zakupy w nowej galerii handlowej, położonej w pobliżu ulic Jurowieckiej, Sienkiewicza i Piłsudskiego będą mogli robić w drugiej połowie 2014 roku. W obiekcie znajdzie się miejsce na 150 sklepów, dziewięciosalowe kino, parking dla 460 aut oraz trzygwiazdkowy hotel ze 130 pokojami. Sama galeria będzie mieć cztery kondygnacje, a towarzyszący jej hotel - dziesięć. Co ważne, parking ulokowany będzie pod ziemią, nie będzie więc zajmował przestrzeni działki ani szpecił okolicy (architektura wielopoziomowych parkingów zazwyczaj nie jest już dopracowana).

Budowla, której wizja powstała w pracowni Bulak Projekt, charakteryzować się będzie falistą fasadą. Ta częściowo przeszklona (szkło będzie lakierowane na biało), a częściowo obłożona piaskowcem elewacja ma symbolizować nurt płynącej w pobliżu rzeki Białej. Jej najważniejszym elementem będzie mocno wysunięty do przodu i zaokrąglony narożnik w pobliżu głównego wejścia. Na przeciwległym krańcu obiektu znajdzie się wysokościowa dominanta - 42-metrowy gmach hotelu, integralnie połączonego z budynkiem galerii.

Archiwum i Muzeum Archidiecezjalne w Białymstoku

To jedna tych inwestycji, których zapewne Białystok powinien się wstydzić. Gmach Muzeum Archidiecezjalnego, którego budowa zakończyła się latem 2012 roku, znalazł się w pierwszej trójce plebiscytu Makabryły 2011 roku. Budowlę, którą zaprojektował Antoni Makarewicz specjaliści, architekci, obrońcy zabytków, a także mieszkańcy Białegostoku krytykowali jeszcze zanim ruszyła budowa. Już wtedy bowiem było wiadomo, że gmach jest bardzo źle dopasowany do okolicznej zabudowy, że jego sylwetka jest toporna i przytłaczająca.

Muzeum stanęło przy ul. Warszawskiej, położonej w centrum miasta, wypełnionej niską, kameralną, nierzadko zabytkową zabudową. Nowy obiekt drastycznie góruje nad niskimi domami, a jego ciężka bryła nie pasuje do klimatu ani stylu ulicy. `Kloc wyłazi nad sąsiednie kamienice z przełomu XIX i XX wieku i zakłóca oś widokową wzdłuż ulicy Warszawskiej z pięknym zabytkowym kościołem św. Wojciecha` - pisał przy okazji plebiscytu Makabryły 2011 Andrzej Kłopotowski z białostockiego oddziału Gazety Wyborczej.

Archiwum i Muzeum Archidiecezjalne w Białymstoku, proj. Antoni Makarewicz