Muzeum Polaków ratujących Żydów otwarte [ZDJĘCIA]
Muzeum Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej to pierwsza w Polsce instytucja upamiętniająca Polaków, którzy nieśli pomoc Żydom. Otwarty 17 marca 2016 obiekt mimo prostej bryły mieści w sobie całą masę symboli i znaczeń.
W niedużej miejscowość Markowa na Podkarpaciu otwarto Muzeum Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów. Bryła budynku zaprojektowana przez architektów z pracowni Nizio Design International została wyłoniona w konkursie architektonicznym w 2009 roku. Nowy obiekt to prosta, ale mocno oddziałująca na zmysły architektura,w której zawarto bogaty program symboliczny.
Prosta bryła od zewnątrz przypomina typowy budynek mieszkalny - nieduża prostokątna przestrzeń wystawowa została przekryta tradycyjnym dwuspadowym dachem. Forma przypominająca budynek mieszkalny kojarzy się z ciepłem i z bezpieczeństwem. Ale niejako w opozycji do domowego charakteru budynek został wykonany z materiałów przywodzących wrażenie niepokoju i zagrożenia. Żelbetowa konstrukcja została przekryta blachą kortenowską, która z czasem pokrywa się rdzą i wraz z upływem czasu zmienia swoją fakturę.
W kompozycji założenia muzealnego nie tylko forma, ale też wszystkie inne jej elementy jak tekstura i materiał mają wyrażać treści związane z przesłaniem muzeum. Zastosowano tu minimalistyczne, abstrakcyjne formy architektoniczne, które wywołują w zwiedzających określone odczucia. Zagłębiona w teren bryła i zastosowane materiały sprawiają, że budynek wtapia się w otoczenie i zespala się z nim. Wpisując się w kontekst miejscowości i szeroko pojmowanej historii, przypomina zwiedzającym dzieje i życie przedwojennej Markowej. Odnosi się on nie tylko do czasów Shoah, ale też ukazuje niezmienną postać trwania, mimo przeciwności losu i historii - opisują swój budynek architekci.
Częściowo przeszklona elewacja wejściowa to sprowadzona do symbolu brama, która prowadzi do bezpiecznego schronienia, w którego centralnym punkcie znajduje się podświetlony prostopadłościan symbolizujący dom Józefa i Wiktorii Ulmów, ale też domy tysięcy Polaków, którzy narażali własne życie, by nieść pomoc Żydom. Dookoła niego rozmieszczono pamiątki rodzinne przywołujące codzienne życie dawnych mieszkańców. Wszystkie elementy ekspozycji układają się w opowieść o wspólnej historii Polaków i Żydów w kontekście tragicznego czasu wojny. Wnętrze Muzeum utrzymane jest w prostej i monumentalnej poetyce betonowych ścian. Jego kulminacją – w głębi sali ekspozycyjnej – jest podświetlona wertykalna i ostra szczelina, która symbolizuje wąską bramę prowadzącą przez niepojęty obszar śmierci.
Od zewnątrz bryła budynku wcina się w znajdującą się od tyłu skarpę, na której rośnie sad łączący w swoim znaczeniu sad małżeństwa Ulmów, jak również ogród Sprawiedliwych z Yad Vashem. Na przyległej do płaszczyzny placu monumentalnej ścianie oznaczającej przekrój ziemi umieszczone zostały listy Polaków ratujących Żydów, zaś Ci, którzy zginęli zostali wypisani na podświetlonych płytkach umieszczonych w poziomie posadzi. Im bliżej wejścia do budynku, tym światła przybierają coraz bardziej zagęszczony i koncentryczny układ.
Budynek Muzeum w Markowej jest świetnym przykładem na to, że nie tylko ogromne budynki należące do wielkich instytucji mogą być okazałe i dobrze zaprojektowane. To nie skala jest tutaj czynnikiem decydującym o jakości architektury. Umiejętnie dobrane proste rozwiązania mogą mieć równie silną, a może nawet mocniejszą wymowę niż wielki blichtr i skomplikowane rozwiązania przestrzenne i materiałowe.
- Więcej o:
Gigantyczna replika Arki Noego [ZDJĘCIA]
Muzeum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie - wieści z budowy [ZDJĘCIA]
Rozbudowa Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu [ZDJĘCIA]
Santiago Calatrava zaprojektował Muzeum Jutra dla Rio de Janeiro. Będzie nową ikoną miasta?
Rozbudowa zabytkowego fortu. Muzeum ukryte pod ziemią
Nowoczesny bliźniak zamiast tradycjnej kostki. Dom na warszawskim Mokotowie
Teatr Letni w Ciechocinku - jedyny taki obiekt w Polsce
Busko-Zdrój: sanatorium Marconi. Dawne Łazienki wzorowane na rzymskich budowlach