Ciechanów: wieża ciśnień i Park Nauki Torus

tomasz sachanowicz/ WG21-05-2020 09:39

Chociaż nazywana jest "wieżą ciśnień" tak naprawdę jest zbiornikiem wyrównawczym Oryginalna konstrukcja stojąca od 1976 roku w Ciechanowie, w 2013 roku znalazła się na piątym miejscu rankingu niezwykłych wież zagranicznego portalu The World Geography. Rok temu przy zrewitalizowanej wieży ciśnień w Ciechanowie powstał Park Nauki Torus.

Ciechanów: Wieża ciśnień jak "pączek z dziurką" i "wirująca trąba"

Wyróżniająca się w panoramie Ciechanowa wieża, zwana popularnie „wieżą ciśnień” jest w istocie zbiornikiem wyrównawczym dla dzielnicy przemysłowej. Osobliwą budowlę zaprojektował architekt Jerzy Michał Bogusławski we współpracy z konstruktorem Jerzym Wiblikiem w 1972 roku. Projekt opracowano połączonym wysiłkiem Biura Projektowo - Badawczego Budownictwa Mistoprojekt Mazowsze w Warszawie oraz Politechniki Warszawskiej. Konstrukcja z racji swojej lokalizacji jest jednym z najwyżej położonych punktów Ciechanowa - 143 metry nad poziomem morza.

Wzniesiono ją w 1976 roku (wykonawcą było przedsiębiorstwo Mostostal Płock) i w swoim czasie wieża doczekała się uznania. Rok 1977 przyniósł jej twórcom nagrodę Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych za wybitne osiągniecie twórcze w dziedzinie architektury i budownictwa.

Na unikalny kształt wieży składa się blaszany „pączek z dziurką” - zbiornik wody (o pojemności 1560 m3) oraz podtrzymująca go „wirująca trąba” upleciona z cienkich rur stalowych. Fachowe i geometryczne określenia powyższych nazw skojarzeniowych to: torus o średnicy przekroju 6 metrów - zbiornik, oraz konstrukcja wsporcza - hiperboloida jednopowłokowa - płaszczyzna składająca się z prostych (w tym przypadku 64 połączonych ze sobą rur stalowych). Użycie geometrii hiperboloidy daje maksymalną wytrzymałość konstrukcji przy użyciu minimum materiału. Całość ma 22 metry wysokości.

To dzieło myśli inżynieryjno - architektonicznej po krótkim czasie eksploatacji, w latach 80-tych, przestało być potrzebne. Podobno w okresie swojej pracy wieża nie została nigdy napełniona w stu procentach. Wieża stopniowo zaczęła popadać w ruinę, chociaż pomysłów na jej wykorzystanie było kilka (np. stworzenie na szczycie tarasu widokowego lub restauracji).

Park Nauki Torus w Ciechanowie

W 2013 roku o konstrukcji zrobiło się głośno. Uznany portal The World Geography umieścił ją na piątym miejscu w rankingu najbardziej niezwykłych wież na świecie. Rok później obiekt trafił na na wojewódzką listę ewidencji zabytków nieruchomych techniki. W 2017 roku teren ten od Zakładu Wodociągów i Kanalizacji przejęło miasto. Postanowiono odrestaurować wieżę i stworzyć obok park nauki. Wieża została oczyszczona, wzmocniona i pomalowana. Zyskała też nowe poszycie z blachy tytanowo-cynkowej. Zainwestowano w odpowiednie oświetlenie. Obok powstał dwukondygnacyjny budynek Parku Nauki Torus, który otwarto w 2019 roku.

----