Boże, jakie brzydkie kościoły!

red.04-12-2008 12:01

Czy współczesna architektura sakralna Polski sprzyja zadumie i kontemplacji?    

Bazylika Matki Boskiej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu — Kościół odgrywał w dziejach architektury wyjątkową rolę. W Polsce był on przez długi czas symbolem duchowej niezależności narodu. W ciągu ostatnich lat masowość polskiego katolicyzmu przyczyniła się do dynamicznej budowy obiektów sakralnych, których forma pozostawia niestety często wiele do życzenia. Podczas gdy w architekturze sakralnej innych krajów widoczna jest zabawa formą, szukanie oryginalnych metod kształtowania bryły, w Polsce tkwimy w tradycyjnych wyobrażeniach o budynkach kościelnych, a próby tworzenia niekonwencjonalnej architektury kończą się zwykle kompletną estetyczną pomyłką, gdzie nieliczne wyjątki potwierdzają regułę prowincjonalnej architektury. Wiele z tych obiektów z powodzeniem możemy więc zaliczyć do miana makabrył:

Kościół parafialny w Krowicy na Roztoczu to typowy przykład prowincjonalnej architektury sakralnej. Szczególnie razi przesadne nagromadzenie złej jakości detalu (szczególnie tralek i gipsowych rzeźb).

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Bolesnej w Przegędzy — Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Przegędzy, arch. Karola Gierlotki będący wielofunkcyjnym założeniem przypominającym monumentalne sanatorium. Nie można raczej wskazać tutaj kunsztu projektu, czy innowacyjności koncepcji.

Parafii Dobrego Pasterza w Lublinie. — Parafia Dobrego Pasterza w Lublinie to duży kompleks sakralny położony przy osiedlu z wielkiej płyty. Architekt najwidoczniej położył nacisk na funkcję, a nie formę.

Nieco ciekawszy wydaje się kościół Chrystusa Odkupiciela Człowieka w Olsztynie, którego bryła określona jest szeregiem linii krzywych. Ciężko tu jednak mówić o reprezentatywności wartości artystycznych. Jest to chaotyczna konstrukcja nawiązująca częściowo do form gotyckich zinterpretowanych w mało zrozumiały, raczej nieciekawy sposób.

PARAFIA PW. ŚW. MAKSYMILIANA KOLBEGO, WROCŁAW-GĄDÓW — Parafia pw św. Maksymiliana Kolbego we Wrocławiu (Gądów) to szalona wariacja na temat stylu gotyckiego. Szkoda, że to aż tak dosłowne nawiązanie.

Kościół Opatrzności Bożej w Stalowej Woli — Próbę niekonwencjonalnego podejścia do projektu kościoła obserwujemy na przykładzie kościoła Opatrzności Bożej w Stalowej Woli. Jest to budowla centralna przypominająca igloo, ale też niektórymi elementami kościoły meksykańskie czy tenisowe korty namiotowe.

Kościół p.w. Miłosierdzia Bożego w Głogowie powstał w XXI wieku, jednak elewacja nasuwa na myśl przepych kształtów architektury kolonialnej.

Kościół Chrystusa Króla w Krakowie swą bryłą jak i mało szlachetnymi materiałami bardziej przypomina obiekt handlowy niż miejsce modlitwy.

W Toruniu mamy zaś wyraźną fascynację modernizmem, oszczędnością i prostotą. Niestety ograniczenie detalu nie wpłynęło na poprawę wyglądu bryły kościoła św. Maksymiliana Marii Kolbego. Najbardziej rozpoznawalnym elementem pozostaje masywna wieża, która dodaje budowli silnie industrialny charakter.

Kościół parafialny w Łukawcu — Charakterystyczny dach kościoła parafialnego w Łukawcu.

Kościół pw. MB Nieustającej Pomocy w Grajewie — Specyficzne szaleństwo kształtów oraz nietradycyjną fasadę budowli można odnaleźć w Grajewie. Kościół pw. MB Nieustającej Pomocy wg projektu prof. Tadeusza Zipsera to nie lada perełka na tle polskiej architektury sakralnej. Niebezpodstawne są tutaj kolorystyczne skojarzenia z kościołami zlokalizowanymi w Meksyku.

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Zielonej Górze to jeden z wielu typowych kościołów jakie powstają w Polsce.

Kosciół pw. św. Ignacego Loyoli w Jastrzebiej Górze — Kościół pw. św. Ignacego Loyoli w Jastrzebiej Górze mimo ciekawej bryły odstrasza jaskrawą kolorystyką elewacji.

Parafia pw. Miłosierdzia Bożego w Łęgu Starościńskim — W Łęgu Starościńskim natomiast znajduje się Parafia pw. Miłosierdzia Bożego, która nie wyraża wzniosłych nastrojów religijnych. Mimo że odwołuje się do stylów historycznych, całość jest mało sugestywna i przekonywująca. Kościół wykonany jest z cegły, ale nie sprawia wrażenia ciepła, intymności. Krzyż znajdujący się na szczycie wieży kościelnej wygląda jak antena telewizyjna przypadkowo doczepiona do dachu.

Kościół MBNP - Mogilno — Podobne skojarzenia nasuwają się patrząc na Kościół MBNP w Mogilnie.

Parafia Matki Boskiej Kochanowskiej Gliwice — W Gliwicach, Parafia Matki Boskiej Kochanowskiej to zapewne daleki i dowolny cytat Palladia, budowli centralnej z klasycznym portykiem i tympanonem. Czy jednak późnorenesansowa, włoska willa podmiejska jest dobrym pomysłem na polskie sanktuarium mieszczące Obraz Matki Boskiej Kochawiśnkiej.

Parafia św. Antoniego Marii Zaccarii w Warszawie — Kościół św. Antoniego Marii Zaccarii w Warszawie również udaje zabytek, mimo że powstał kilka lat temu.

Kościół Opatrzności Bożej na Nowym Dworze - wejście główne — Im większe kościoły, tym większe koszty związane są z ich budową. Kościół Opatrzności Bożej na Nowym Dworze we Wrocławiu to przykład budowy, która trwa już blisko 30 lat. Kościół wypuścił nawet symboliczne cegiełki, aby wspomóc fundusz budowy.

Wnętrza Bazyliki Matki Boskiej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu — Przepełnione złoceniami wnętrza Bazyliki Matki Boskiej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu.

Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie

Kaplica rzymskokatolicka, ul. Balaton. Proj. SAMI Architekci — Kaplica rzymskokatolicka w Warszawie autorstwa młodej pracowni SAMI Architekci to jeden z ciekawszych obiektów powstałych w ostatnich latach. Kaplica stanowi element kampusu uniwersyteckiego UKSW w Warszawie. Oglądając tę wyrafinowaną architektonicznie budowlę, aż trudno uwierzyć, ze jeszcze niedawno był to zwykły magazyn. Kaplica wyróżnia się swą prostotą i subtelnym detalem.

Kościół odgrywał w dziejach architektury wyjątkową rolę. W Polsce był on przez długi czas symbolem duchowej niezależności narodu. W ciągu ostatnich lat masowość polskiego katolicyzmu przyczyniła się do dynamicznej budowy obiektów sakralnych, których forma pozostawia niestety często wiele do życzenia. Podczas gdy w architekturze sakralnej innych krajów widoczna jest zabawa formą, szukanie oryginalnych metod kształtowania bryły, w Polsce tkwimy w tradycyjnych wyobrażeniach o budynkach kościelnych, a próby tworzenia niekonwencjonalnej architektury kończą się zwykle kompletną estetyczną pomyłką, gdzie nieliczne tylko wyjątki potwierdzają tę regułę. Wiele z polskich obiektów sakralnych z powodzeniem można, więc zaliczyć do miana MAKABRYŁ: