Najważniejsze wydarzenia architektoniczne w 2016 roku [PODSUMOWANIE]
Rok 2016 obfitował w dyskusje na temat kierunku, w którym rozwija się architektura, a Pritzker przyznany Alejandro Aravenie skierował uwagę środowiska na projekty społecznie zaangażowane. Podczas debat, wystaw i przy okazji przyznanych nagród coraz częściej mówiło się o społecznej odpowiedzialności architektów kształtujących środowisko życia i wpływających na wygląd naszych miast. Przedstawiamy podsumowanie najważniejszych wydarzeń architektonicznych 2016 roku. Dla polskich architektów to czas pełen międzynarodowych sukcesów.
Pritzker dla Alejandro Araveny, czyli architektura społecznie odpowiedzialna
Przegląd najważniejszych wydarzeń architektonicznych 2016 roku zaczynamy od nagrody Pritzkera uważanej za jedną z najważniejszych w tej dziedzinie. Wyróżnienie to przyznawane jest co roku dla żyjącego obecnie architekta, który poprzez swoją sztukę, talent, wizjonerstwo oraz konsekwentne i znaczące zaangażowanie wzbogaca otoczenie człowieka i jego środowisko budowlane poprzez swoją architekturę. W 2016 roku Pritzkerem uhonorowano Alejandro Aravenę, chilijskiego architekta, znanego z tworzenia architektury społecznie zaangażowanej.
Pritzker dla Araveny przypieczętował dyskusję toczącą się w środowisku na temat konieczności wzięcia odpowiedzialności, nie tylko za wielkie, przynoszące splendor architektom inwestycje, lecz również za budowanie dla najbiedniejszych warstw społeczeństwa i rozwiązywanie codziennych problemów trapiących współczesne miasta. Geniusz architekta potrzebny jest najbardziej tam, gdzie pojawiają się problemy materiałowe i ograniczone zasoby. To właśnie na tym polu innowacyjność realnie wpływa na poprawę warunków życia.
Alejandro Aravena powołał do życia organizację ELEMENTAL, która zajmuje się projektowaniem i budowaniem tanich budynków mogących zapewnić godne warunki życia dla ludzi zamieszkujących obszary objęte biedą lub klęskami żywiołowymi. Budynki te, to często powtarzalna zabudowa szeregowa. Dzięki zastosowaniu takiej formy udaje się znacząco obniżyć koszty inwestycji. Cechą charakterystyczną projektów Araveny jest tworzenie podstawowego modułu mieszkalnego, który mieszkańcy z czasem mogą rozbudowywać i adaptować do własnych potrzeb.
Więcej o nagrodzie Pritzkera dla Alejandro Araveny przeczytacie TU >>>
Biennale Architektury w Wenecji - "Reporting from the front"
Z nazwiskiem Alejandro Araveny łączy się następne wydarzenie 2016 roku, czyli Biennale Architektury w Wenecji, któremu chilijski architekt kuratorował. To on określił temat wystawy zatytułowanej "Reporting from the front"- tym samym kierując uwagę w stronę socjoekonomicznego wymiaru architektury. Architekci zamiast skupiać się na formie i prezentacji ikonicznych budynków mieli zwrócić uwagę na sam proces budowania. Tematem wiodącym uczyniono więc plac budowy postrzegany w kategoriach wojennego frontu.
Doniesienia z frontu nie miały przypominać tych, które znamy z powieści "Na zachodzie bez zmian" E.M. Remarque'a. Zamiast tego w ich podtekście pobrzmiewają "success stories", czyli udane przedsięwzięcia architektoniczne. To kolejne hasło przewodnie sformułowane przez Aravenę. Organizatorzy Biennale w Wenecji postawili na zmagania z wieloaspektową materią architektury, które mimo wielu przeciwności takich jak: braki techniczne, braki ekonomiczne oraz technologiczne zakończyły się sukcesem. Choć nie wszyscy uczestnicy święta architektury podchwycili ochoczo "Success Stories". Przykładem jest wystawa prezentowana w polskim pawilonie przedstawiająca warunki pracy robotników budowlanych. Kuratorzy polskiej ekspozycji zatytułowanej "Fair Building" zadają fundamentalne pytanie: kto zbudował Twój budynek? Po czym przedstawiają szereg danych i nagrań wideo obrazujących złe traktowanie pracowników na budowie.
Pierwsza sala na wystawie głównej w Arsenale została zbudowana z płyt kartonowo-gipsowych i profili, które zostały po poprzednich edycjach Biennale Architektury. Do jej budowy użyto 10 000 metrów kwadratowych płyt i 14 km aluminiowych elementów podwieszonych pod sufitem. Dla jednych to przykład up-cyklingu, ponownego wykorzystania materiałów budowlanych zanim jeszcze stały się odpadem, dla innych krytyczne spojrzenie na Biennale jako wydarzenie, które generuje olbrzymie ilości śmieci. Ekspozycja przygotowana przez ELEMENTAL miała charakter otwarty - stanowiła oddziałującą na wyobraźnię kompozycję zbudowaną z podstawowych materiałów budowlanych, jednocześnie pokazując ich potencjał i nie ograniczając pola możliwych zastosowań.
Na wystawie głównej znalazły się prace w różny sposób interpretujące temat przewodni. Jedną z odpowiedzi na zadany temat była makieta pokazująca możliwe sposoby zagęszczania zabudowy miast, w taki sposób, by tworzyć przyjazne środowisko do życia, a jednocześnie zapobiegać rozlewaniu się aglomeracji na przedmieścia. To podejście do urbanistyki wiąże się z dbałością o środowisko, ponieważ budowa domów jednorodzinnych na obrzeżach metropolii znacząco wpływa na zwiększanie ruchu samochodowego. Rozrastające się przedmieścia wymagają tworzenia infrastruktury drogowej i instalacyjnej, co pochłania więcej zasobów i generuje większe koszty niż zagospodarowanie istniejących przestrzeni w mieście.
Na wystawie głównej nie zabrakło niewygodnych pytań: Czy to możliwe, by stworzyć przestrzeń publiczną na prywatne zlecenie? Ekspozycję współtworzyły również eksperymentalne formy testujące możliwości konstrukcyjne i materiałowe przygotowane między innymi przez Block Research Group z Zurychu i pracownię C+ S Architects - EDUcare.
Biennale Architektury w Wenecji - polski debiut na wystawie głównej w Arsenale
Zostańmy jeszcze na chwilę w Wenecji, ponieważ to właśnie w 2016 roku po raz pierwszy w historii Polacy zostali zaproszeni do współtworzenia wystawy głównej mieszczącej się w Arsenale. Ekspozycję przygotowali wspólnie: architekt Hugon Kowalski i krytyk architektury Marcin Szczelina.
Wystawa "Let's talk about garbage" odbiła się szerokim echem w światowych mediach. Została uznana za jedną z dwóch najlepszych ekspozycji tworzących wystawę główną w Arsenale przez włoski magazyn Exibart.com. Napisali o niej między innymi Alan G. Brake krytyk sztuki i architektury z Nowego Jorku, Taissa Buescu, redaktor naczelna Casa Vogue czy Christina Holl.
Tak pisał o wystawie Aaron Betsky, krytyk architektury, dziekan Frank Lloyd Wright School of Architecture w Arizonie:
Kowalski i Szczelina zwracają naszą uwagę na to, co musimy dostrzec: na olbrzymią ilość śmieci, którą produkujemy każdego dnia. Nie estetyzują odpadów, ale też nie rzucają nam ich w twarz. Zamiast tego organizują je, konfrontują nas z ich istotą, z ich pochodzeniem, a następnie prezentują, w bardzo wyraźny sposób ? sposoby ich przetwarzania, skupiając się na kreatywności mieszkańców slumsu Dharavi, którzy pozyskują i ponownie wykorzystują to, co wyrzuca miasto, tworząc budulec lepszego świata. Stosując, co nazwać można wyjątkowymi umiejętnościami teatralnymi, stworzyli jedną z najbardziej przejrzystych i jedną z najmocniejszych wystaw na tegorocznym Biennale.
Więcej o wystawie "Let's talk about garbage" Hugona Kowalskiego i Marcina Szczeliny przeczytasz TU >>>
Najlepszy budynek na świecie 2016 - nagroda dla Centrum Dialogu "Przełomy" w Szczecinie
"World Building of the Year 2016" znajduje się tuż obok Filharmonii Szczecińskiej zdobywczyni najważniejszego europejskiego wyróżnienia w dziedzinie architektury, czyli nagrody im. Mies van der Rohe. Centrum Dialogu "Przełomy" zaprojektowane w pracowni KWK Promes Roberta Koniecznego zostało uznane w lipcu za najlepszą przestrzeń publiczną Europy. Ta prestiżowa nagroda jedynie zwiastowała kolejne laury dla szczecińskiego budynku. Pierwszego dnia Międzynarodowego Festiwalu Architektury w Berlinie "Przełomy" zdobyły główną nagrodę w kategorii najlepszego obiektu kultury powstałego w 2016 roku. Po czym okazało się, że na śląską pracownię czeka Grand Prix festiwalu, czyli prestiżowy tytuł "World Building of The year 2016".
Dobrych wiadomości i prestiżowych nominacji nigdy dość. Przełomy oraz dom architekta Roberta Koniecznego w Brennej zostały nominowane do wspomnianej wyżej nagrody Mies van der Rohe 2017. Więcej o Centrum Dialogu "Przełomy" w Szczecinie przeczytasz TU >>>>
Nagroda Agi Khan w dziedzinie architektury
W podsumowaniu wydarzeń architektonicznych w 2016 roku nie mogło zabraknąć Nagrody Agi Khana - przyznawanej co trzy lata dla projektów odznaczających się wysokimi walorami użyteczności i pełniących ważną rolę dla lokalnych społeczności. Rozmach konstrukcyjny, skala obiektu oraz estetyka grają w tym wypadku drugorzędną rolę.
Nagrodę Agi Khana w dziedzinie architektury ustanowiono w 1977 roku, jej fundatorem jest Aga Khan IV przywódca społeczności izmailitów zamieszkujących różne części świata (liczebność społeczności szacowana jest na piętnaście milionów). Nagroda Agi Khana stanowi jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień w dziedzinie architektury. W szranki stają budynki wzniesione na całym świecie. Łączna pula nagród wynosi 500 000 dolarów amerykańskich.
Nagroda Agi Khana w dziedzinie architektury - laureaci
Wśród laureatów nagrody Agi Khana 2016 znaleźli się:
1.Meczet Bait Ur Rouf w Dhaka, Bangladesz, zaprojektowany przez Marina Tabassum
2. Centrum sąsiedzkie, Gaibandha, Bangladesz, zaprojektowane przez Kashef Mahboob Chowdhury/Urbana
3. Biblioteka dla dzieci i centrum artystyczne Hutong, Pekin, projek: ZAO/standardarchitecture / Zhang Ke
4.Most dla pieszych Tabiat, Tehran, Iran, projekt: Diba Tensile Architecture / Leila Araghian, Alireza Behzadi
5. Instytut Polityki Publicznej i Spraw Zagranicznych Issam Fares, Bejrut, Liban, projekt: Zaha Hadid Architects
6. Superkilen - przestrzeń publiczna w Kopenhadze, która ma pobudzać integrację międzykulturową i uczyć otwartości na ludzi, projekt: Big-Bjarke Ingels Group, Superflex, Topotek 1
Złoty Medal RIBA 2017 dla Paulo Mendes da Rocha
W 2016 roku dowiedzieliśmy się do kogo powędruje Złoty Medal RIBA 2017. Nagrodą przyznawaną przez Królewski Instytut Brytyjskich Architektów RIBA uhonorowano Paulo Mendes da Rochę. Brazylijski architekt był już wielokrotnie wyróżniany za swoją pracę m.in. nagrodą Pritzkera oraz nagrodą Miesa van der Rohe.
Paulo Mendes da Rocha to światowej sławy architekt, którego twórczość zaliczana jest do brazylijskiego modernizmu. Jest znany ze swojego zamiłowania do surowego betonu i postawy głoszącej, że architektura powinna być tania i dostępna dla wszystkich. Jego twórczość wpisuje się w nurt brutalizmu, który cechują monumentalizm i geometryzacja formy. Konstrukcje budynków wykonane są głównie z betonu i stali, z widocznymi zaciekami na elewacji i odciskami szalunków pozostawionymi na betonie. Duży wpływ na pracę Mendesa wywarli Oscar Niemeyer i Joao Vilanova Artigas.
Paulo Mendes da Rocha tworzy i pracuje w brazylijskim Sao Paulo. Do jego najbardziej znanych realizacji należą: Muzeum Sztuki Współczesnej (1975), Muzeum Rzeźby (1988), renowacja Akademii Sztuk Pięknych oraz Muzeum Języka Brazylijskiego utworzone w starym dworcu kolejowym. Architekt zyskał światową sławę po zaprojektowaniu pawilonu na międzynarodową wystawę w Osace, która odbyła się w 1970 roku.
BRYŁA Roku 2015
Na koniec zestawienia wisienka na torcie, czyli plebiscyt Bryła Roku. W tym roku po raz pierwszy ogłoszenie wyników odbyło się podczas uroczystej gali połączonej z wręczeniem specjalnie zaprojektowanych statuetek. Na gali pojawili się przedstawiciele nagrodzonych pracowni, środowiska architektonicznego i akademickiego oraz nasi czytelnicy, bez których nie byłoby tego plebiscytu! W głosowaniu internautów zwyciężyło Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach zaprojektowane w pracowni JEMS Architekci:
Budynek Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach za sąsiada ma jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich budynków - słynny Spodek. Takie sąsiedztwo to nie lada wyzwanie i częsta pułapka projektowa. Trzeba znaleźć odpowiedź na pytanie jak zaprojektować budynek, który jednocześnie będzie pasował do niezwykłej formy, sam z ciebie będzie ciekawy, ale nie będzie próbował przyćmić swojego sąsiada jeszcze bardziej rozbuchaną formą. Katowicki przykład wskazuje, że wszystkie te elementy można połączyć w spójną i harmonijną całość.
Więcej zdjęć obiektu zobaczysz TU >>>
BRYŁA Roku 2015
Drugie miejsce w głosowaniu internautów i równocześnie pierwsze miejsce przyznane przez jury zajęło Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki w Toruniu zaprojektowane w pracowni MENIS Arquitectos. Sala koncertowa na toruńskich Jordankach to jedna z największych kulturalnych inwestycji zrealizowanych ostatnimi czasy w Polsce. Ale obiekt zasługuje nie tylko na uznanie ze względu na kulturalną funkcję, skalę i rozmach, lecz także z powodu niecodziennej i ciekawej architektury, która w subtelny i nieoczywisty sposób odwołuje się do ceglanej historii Torunia.
Makabryła Roku 2015
Kwidzyńska galeria okazała się niekwestionowanym liderem nie dając innym budynkom najmniejszych szans na zwycięstwo. Oddaliście na nią 9913 głosów, co stanowi ponad 55% wszystkich głosów w naszym konkursie! Nie szczędziliście jej też gorzkich słów w komentarzach:
Oglądam tego typu konkursy jak ciekawostkę - ot, komuś jakaś maszkara wyszła, ale stoi, cudacznie wygląda, można się pośmiać. Ale patrząc na galerię w Kwidzynie, to można nazwać wprost - zbrodnia na przestrzeni. Ostatni raz się tak zbulwersowałem przy okazji przerobienia pięknego parku w Rybniku na betonowy parking dla Lidla. Szok! Kto za to odpowiada?? - pisał martinez123.
Nowa Galeria handlowa, która powstała w Kwidzynie, wzbudzała kontrowersje jeszcze przed oficjalnym otwarciem. Wszystko za sprawą braku poszanowania otoczenia. Ogromy budynek otoczył z trzech stron dwie stare kamieniczki w wyniku czego mieszkańcy zyskali widok na ogromną monolityczną ścianę. Złośliwi mówią, że powinni się cieszyć - dostali świetną infrastrukturę do gry w squasha...
Inne, wybrane przez Was makabryły roku 2015 zobaczycie tu >>>
Skomentuj:
Najważniejsze wydarzenia architektoniczne w 2016 roku [PODSUMOWANIE]