Nie żyje wybitna architektka z Wrocławia, Jadwiga Grabowska-Hawrylak. To strata dla polskiej urbanistyki
Jadwiga Grabowska-Hawrylak była wybitną architektką o ogromnym talencie i niesamowitej wrażliwości. Realizowała wizje wychodzące daleko poza utarte schematy. Zmarła w nocy z poniedziałku na wtorek w wieku 98 lat.
![Architekt Jadwiga Grabowska - Hawrylak zmarła w wieku 98 lat i12.07.2016 Wroclaw . Architekt Jadwiga Grabowska - Hawrylak .fot. Mieczysaw Michalak / Agencja Gazeta](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_cover/uz/23495893-architekt-jadwiga-grabowska-hawrylak-zmarla-w-wieku.jpeg)
![Architekt Jadwiga Grabowska - Hawrylak zmarła w wieku 98 lat i12.07.2016 Wroclaw . Architekt Jadwiga Grabowska - Hawrylak .fot. Mieczysaw Michalak / Agencja Gazeta](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/uz/23495893-architekt-jadwiga-grabowska-hawrylak-zmarla-w-wieku.jpeg)
![Tak wygląda wyremontowany sedesowiec 28.12.2015 Wroclaw . Wiezowce na pl. Grunwaldzkim . Sedesowce - Manhattan . fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/dq/19400980-tak-wyglada-wyremontowany-sedesowiec.jpeg)
![Tak wygląda wyremontowany sedesowiec 28.12.2015 Wroclaw . Wiezowce na pl. Grunwaldzkim . Sedesowce - Manhattan . fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/r7/19400943-tak-wyglada-wyremontowany-sedesowiec.jpeg)
![Zespół mieszkalno-usługowy przy placu Grunwaldzkim, 1969-75 (projekt 1963-69) Zespół mieszkalno-usługowy przy placu Grunwaldzkim, 1969-75 (projekt 1963-69)](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/em/20219575-zespol-mieszkalno-uslugowy-przy-placu-grunwaldzkim.jpeg)
![Szkoła Podstawowa nr 71 przy Podwalu, projekt 1955-56, realizacja 1958-60 Szkoła Podstawowa nr 71 przy Podwalu, projekt 1955-56, realizacja 1958-60](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/db/20219574-szkola-podstawowa-nr-71-przy-podwalu-projekt-1955-56.jpeg)
![Dom Naukowca przy placu Grunwaldzkim, 1959-61, projekt 1956 Dom Naukowca przy placu Grunwaldzkim, 1959-61, projekt 1956](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/2k/20219571-dom-naukowca-przy-placu-grunwaldzkim-1959-61-projekt.jpeg)
![Budowa zespołu mieszkaniowego, plac Grunwaldzki, 1969-75 (projekt 1963-69) Budowa zespołu mieszkaniowego, plac Grunwaldzki, 1969-75 (projekt 1963-69)](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/u8/20219565-budowa-zespolu-mieszkaniowego-plac-grunwaldzki-1969-75.jpeg)
![Dom Naukowca przy placu Grunwaldzkim, 1959-61, projekt 1956 Dom Naukowca przy placu Grunwaldzkim, 1959-61, projekt 1956](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/qm/20219570-dom-naukowca-przy-placu-grunwaldzkim-1959-61-projekt.jpeg)
![Budowa wieżowca na placu Grunwaldzkim, 1969-75 (projekt 1963-69) Budowa wieżowca na placu Grunwaldzkim, 1969-75 (projekt 1963-69)](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/2q/20219572-budowa-wiezowca-na-placu-grunwaldzkim-1969-75-projekt.jpeg)
Jadwiga Grabowska-Hawrylak była absolwentką Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Po otrzymaniu dyplomu architekta od razu zaczęła pracę w zawodzie. W latach 50. projektowała dla tego miasta szkoły, w tym jedną z niemal całkowicie przeszkloną elewacją, duże osiedla wznoszone wśród ruin czy "barokowe" kamienice. Wtedy stworzyła też m.in. śródmiejski "mezonetowiec" - wielki dom z dwupoziomowymi mieszkaniami oraz futurystyczną szkołę muzyczną. Każda z jej realizacji reprezentowała odmienną stylistykę i wyróżniała się oryginalnością.
Najsłynniejszym dziełem w dorobku Grabowskiej-Hawrylak jest tzw. "Manhattan" - zespół mieszkalno-usługowy na pl. Grunwaldzkim we Wrocławiu. Według pierwszej koncepcji budynki miały mieć 11 pięter, ostatecznie zostały podwyższone do 16. Obiekty powstały na przełomie lat 60. i 70. i są uznawane za jedne z najbardziej wyrazistych i kontrowersyjnych dzieł w polskiej architekturze.
Gdy zaczęłam realizować budynki przy pl. Grunwaldzkim, na wprost Politechniki - wiedziałam, że podstawa jest nie do obalenia: trzeba dzisiaj znaleźć jakieś wyjście, aby prefabrykowane elementy mogły stworzyć formę niebanalną, niestandardową. Skoro nie stać nas jeszcze na to, byśmy mogli modelować indywidualnie każdy budynek mieszkalny - spróbujmy układać kompozycje „rzeźbiarskie” z gotowych, seryjnie powielanych elementów. Beton może być doskonałym tworzywem rzeźbiarskim
- w taki sposób o "Manhattanie" opowiadała Jadwiga Grabowska-Hawrylak w 1974 r.
Wybitna polska architektka zaprojektowała też osiedle Gajowice, szkołę podstawową przy Podwalu, Dom Naukowca dla pracowników Politechniki Wrocławskiej oraz kościół Odkupiciela Świata przy ul. Bałtyckiej.
Wkład Grabowskiej-Hawrylak w powojenną architekturę Wrocławia był nieoceniony. Do dziś wszystkie jej zrealizowane projekty są podziwiane przez największych znawców, a także turystów z całego świata.
- Więcej o:
- architektura
Phyllis Lambert - kobieta, która stworzyła architektów
Spełnij marzenia o własnym domu!
Pomysły na prezenty dla miłośników architektury i designu
Architektura Barcelony - nowoczesne budynki, rzeźby i genialny Gaudi. Co warto zobaczyć? [PRZEWODNIK ARCHITEKTONICZNY]
Znani architekci: Le Corbusier, czyli papież modernizmu
Flexhouse nad Jeziorem Zuryskim - dom wpleciony w krajobraz
Mariaż budynku z naturą, czyli dom z "miedzianego drewna"
Dom z drukarki 3D w ramach pomocy ubogim rodzinom bez dachu nad głową