bryła
branża
Wokół odbudowy Pałacu Saskiego. Jak to zrobić, żeby było dobrze? [WASZE OPINIE]

Wokół odbudowy Pałacu Saskiego. Jak to zrobić, żeby było dobrze? [WASZE OPINIE]

JB25-09-2018 13:36

Zapowiedź odbudowy Pałacu Saskiego, złożona przez prezydenta Andrzeja Dudę okazała się prawdziwą bombą w środowisku architektonicznym i zapoczątkowała żywą dyskusję.

Symbol zakończenia odbudowy miasta?

Przypomnijmy - w ubiegłym tygodniu Andrzej Duda zapewnił, że chce odbudować Pałac Saski. Symboliczne rozpoczęcie prac miałoby mieć miejsce 11 listopada 2018 roku, w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Więcej szczegółów przeczytacie w poniższym artykule.

Na naszym Facebooku (jeżeli jeszcze nas nie obserwujecie, serdecznie zachęcamy: KLIK!) na gorąco wypowiadaliście się, czy warto odbudować kultowy gmach w celu „symbolicznego dopełnienia procesu odbudowy miasta”, czy też lepiej pozostawić sam Grób Nieznanego Żołnierza, który będzie przypominał o tragicznych wydarzeniach II wojny światowej.

Wasze opinie

Warto [odbudować]. Pałac Saski i Pałac Brühla stanowią integralny element osi Saskiej. Unikatowego w skali Warszawy założenia urbanistycznego o wielkiej wartości historycznej. Odbudowa Pałacu jest naturalna składową procesu odbudowy Warszawy po wojnie. Szkoda, ze tak późno, ale lepiej późno niż wcale.

- Rafał M.

Nie. Bo resztki Pałacu w postaci Grobu Nieznanego Żołnierza to świadectwo historii. Bo nowy obiekt historyczny to twór, który zabytkiem nie będzie. Jak odnieść się do takiej inwestycji?

- Beatrice B. K.

Pałac Saski i Pałac Brühla były estetycznymi i ładnym założeniami. Dlaczego nie miałyby historycznie wzbogacać i upiększać miasta, które w ponad 70 proc. zostało wyburzone i niszczone również po wojnie przez władzę, której nie pasowały piękne zabytkowe kamienice do swoich nowych idei ? Myślę, że nie ma nic złego w odbudowaniu tych obiektów… i nie patrzę tutaj na władze, które mają ten budynek odbudować, tylko skupiam się na odbudowaniu obiektów, które wzbogaciłyby kulturalnie miasto, które ma trudną historie i architekturę. Moglibyśmy czerpać wzorce z innych krajów - na zachodzie to popularny zabieg.

- Agnes O.

To, że go nie ma [Pałacu] i fragment który pozostał po nim, może być symbolem zrujnowanej po wojnie Warszawy. Odbudowany, nawet jeśli zachowała się dokumentacja, na podstawie której można będzie go wiernie odbudować, pozostanie tylko lepszą lub gorszą repliką, nic nie znaczącą,

- Stefan K.

Spór o odbudowę

Ile osób, tyle zdań. Trzeba jednak przyznać, że argumenty zarówno osób będących za przywróceniem Pałacu Saskiego, jak i temu przeciwnych są merytoryczne. Pałac, nawet nieistniejący, jest poniekąd symbolem Warszawy, dlatego jego odbudowa może faktycznie przywrócić jakąś część tożsamości stolicy i być symbolicznym zakończeniem procesu odbudowy miasta po wojnie.

Z drugiej strony przeciwnicy punktują, że budynek z pewnością będzie miał historyczny wygląd tylko z zewnątrz. Odtwarzanie oryginalnych wnętrz nie będzie miało ekonomicznego i funkcjonalnego uzasadnienia uzasadnienia, bowiem państwowi urzędnicy planują, że odbudowany Pałac Saski stałby się siedzibą Senatu.

Odbudowujemy. Tylko jak?

Pozostaje najważniejsze pytanie. Jak odbudować Pałac Saski, by był autentyczny? Czy budowla odbudowana po takim czasie może w ogóle być autentyczna? Pałac Saski ma za sobą długą historię i wiele wcieleń. Które z nich należałoby odbudować?

Pałac Saski powstał w latach 60. XVII wieku. jako Pałac J. A. Morsztyna. Poeta za zgodą króla Jana Kazimierza wzniósł barokowy pałac projektu G. B. Gisleniego na działce należącej wcześniej do starostwa warszawskiego.

Pałac J. A. Morsztyna w Warszawie proj. G. B. Gisleniego

W 1713 roku August II Mocny kupuje pałac od córki Morsztyna i przerabia go na wzór Wersalu wedle projektu C. F. Pöppelmanna. Powstaje Oś Saska. Dzieło kontynuuje August III. Po jego śmierci w 1763 roku Pałac Saski traci status rezydencji królewskiej, ale pozostaje w rękach elektorów saskich do 1797 roku, po czym zostaje kupiony przez rząd pruski.

W 1837 roku Pałac ponownie zmienia właściciela, tym razem na rosyjskiego kupca J. Skwarcowa. Z powodu zniszczeń, którym budynek uległ podczas powstania listopadowego, w latach 1838-1842 ma miejsce gruntowna przebudowa pod okiem architekta A. Idźkowskiego. Pałac nabiera stylu klasycystycznego, znika korpus główny, który zastępuje kolumnada. W 1864 roku gmach kupują rosyjskie władze wojskowe i urządzają w nim Zarząd Warszawskiego Okręgu Wojennego.

Po odzyskaniu niepodległości do Pałacu Saskiego wprowadza się Sztab Generalny Wojska Polskiego (od 1928 roku Sztab Główny). Przeprowadzony zostaje gruntowny remont, obie części Pałacu łączy teraz podziemny tunel. W 1923 roku pojawia siępomnik księcia Józefa Poniatowskiego, a w 1925 roku pod pałacową kolumnadą urządzono Grób Nieznanego Żołnierza. w 1928 roku pl. Saski przemianowano na pl. Piłsudskiego. W 1944 roku. Pałac Saski zostaje wysadzony w powietrze. Pozostaje po nim tylko krótki fragment kolumnady.