Nowy warszawski mural Tytusa Brzozowskiego. Artysta umieścił na nim charakterystyczne budynki dawnej dzielnicy żydowskiej
W centrum Warszawy, na tylnej ścianie kamienicy przy Próżnej widnieje mural, który przypomina o historii i losie mieszkającej tu niegdyś społeczności żydowskiej. Malowidło jest dziełem artysty Tytusa Brzozowskiego.
![Mural Tytusa Brzozowskiego przy Próżnej 12 w Warszawie. Mural Tytusa Brzozowskiego przy Próżnej 12 w Warszawie.](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_cover/3r/prozna-03-kopia.jpeg)
Ulica Próżna jest jedną z nielicznych ulic przedwojennej Warszawy z ocalałą po obu stronach zabudową. W latach międzywojennych zamieszkana była przez właścicieli sklepów i warsztatów, przede wszystkim narodowości żydowskiej. Ulica tętniła życiem. I to życie, które skończyło się wraz z II wojną światową, znakomicie przedstawia mural Tytusa Brzozowskiego.
Przeczytaj także: Warszawa, jakiej nie zobaczysz. Fantastyczne wizje stolicy według Tytusa Brzozowskiego [WYWIAD]>>
![Mural Tytusa Brzozowskiego przy Próżnej 12 w Warszawie. Mural Tytusa Brzozowskiego przy Próżnej 12 w Warszawie.](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_image/8g/prozna-01-kopia.jpeg)
Składa się on jakby z trzech części. Najwięcej miejsca zajmują charakterystyczne budynki dawnej dzielnicy żydowskiej, te których już nie ma. Jest więc Wielka Synagoga na Tłomackiem, słynny pasaż Simonsa i charakterystyczne dla dzielnicy czynszowe kamienice. Ale budowle zdają się płynąć nad miastem, są tylko wspomnieniem, bo tamta Warszawa rozsypała się na kawałki.
W dolnej części obrazu Brzozowski namalował to, co wciąż jest z nami: drzewa parku Krasińskich - miejsca spacerów Żydów, wieżę kościoła św. Augustyna – po wojnie stojącego w morzu ruin getta, a także kościół Wszystkich Świętych z placu Grzybowskiego, synagogę Nożyków (ul. Twarda 6) i „Grubą Kaśkę” na Tłomackiem (dziś Al. Solidarności).
Po tym nieistniejącym mieście przechadzają się jego mieszkańcy. Jest ich całkiem sporo, bo przecież dzielnica żydowska była szalenie gwarna i tłoczna. To w niej koncentrowały się handel i rzemiosło. Dlatego na muralu są także szyldy reklamujące usługi, często z charakterystycznymi żydowskimi nazwiskami.
Istotnym elementem muralu Brzozowskiego jesteśmy my sami, stojący pod ścianą, mogąc jedynie zadumać się nad wielokulturowością dawnej Warszawy. To trzecia, żyjąca część dzieła.
![Mural Tytusa Brzozowskiego przy Próżnej 12 w Warszawie. Mural Tytusa Brzozowskiego przy Próżnej 12 w Warszawie.](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_image/mw/prozna-06-kopia.jpeg)
Mural przy ul. Próżnej jest czwartą pracą Tytusa Brzozowskiego, przedstawiającą Warszawę. Jego murale znajdziemy m.in., na Woli (na budynku biurowym Spark, na tzw. serku wolskim), w Śródmieściu (na ścianie budynku ZDM przy Chmielnej 120 i na Pradze Północ (ul. Grochowska 215).
Artysta, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, posługując się elementami architektury i krajobrazu stolicy z różnych miejsc i czasów, tworzy nowe, magiczne i pełne fantastycznych zdarzeń światy, które choć bajkowe, zawsze są obecne tu i teraz. Jego prace pobudzają do refleksji, są intrygujące i zmuszają do odkrywania historii miasta i ludzi w nim żyjących. Bo choć tamtej Warszawy już nie ma, nad nową nieustannie unosi się jej duch.
Uwaga! Aby obejrzeć mural na Próżnej należy wejść w pas zieleni pomiędzy ulicami Królewską a Próżną. Mural zdobi bowiem tył kamienicy Próżna 12 a.
- Więcej o:
- sztuka
Glass Mural - biurowiec ze szklanymi muralami od MVRDV
Artystyczna „Ściana kultury” - murale w Pradze i Warszawie już gotowe. To dzieło ponad granicami!
Ptaki na blokach. Osiedle Na Kozłówce w Krakowie ozdobiły piękne ptasie murale
Nowy mural na Stalowej 39 w Warszawie. Nawiązuje do istniejącego tu do ok. 1970 roku targowiska
Nowy mural na warszawskiej Saskiej Kępie. Hołd dla liternictwa
Nowe biuro Microsoft w Warszawie. Na ścianach murale z sylwetkami polskich naukowców i innowatorów
Murale z PRL - znikające świadectwo tamtej epoki
Kobiety Wolności - wyjątkowy mural na przystanku PKM Gdańsk Strzyża