Szkoła na Haiti wybudowana dzięki Polakom. Projekt wykonali pro bono polscy architekci

Nowa szkoła na Haiti - początki

Pomysł na projekt budowy szkoły powstał w styczniu 2010 - bezpośrednio po trzęsieniu ziemi na Haiti. Była to katastrofa, która pochłonęła blisko 200 tys. ofiar. Zawaliło się lub uległo zniszczeniu blisko 30% szkół w rejonie trzęsienia. W związku z tym, że na Haiti brakuje szkół i ponad 200 tys. dzieci nie może korzystać z edukacji priorytetem było zbudowanie szkoły.

Prezeską fundacji Polska-Haiti, która zapoczątkowała akcję budowy szkoły, jest Zofia Pinchinat-Witucka, córka Polki i Haitańczyka, którą tragedia dotknęła personalnie i postanowiła działać na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego poprzez wsparcie systemu szkolnictwa na Haiti.

Budowa szkoły w w Jacmel 

Budowę szkoły w Jacmel rozpoczęto w 2012 roku. Pierwszy etap budowy zakończył się w 2015 roku i doprowadził do zrealizowania budynku w stanie surowym. W wyniku akcji „Solidarni z Haiti” udało się zebrać kwotę 4 000 000 zł. Od tamtej pory Fundacja Polska-Haiti wciąż nie ustawała w staraniach dokończenia budowy szkoły. M. in. w kwietniu 2018 r. odbyła się Charytatywna Aukcja Sztuki Współczesnej „Kolekcjonerzy filantropami” w CSW Zamku Ujazdowskim, współorganizowana przez Fundację Razem Pamoja, a także kontynuowane były zbiórki pieniędzy wśród darczyńców.

Zobacz także: Architekci kontra katastrofy>>

Projekt szkoły na Haiti

Projekt szkoły w Jacmel na Haiti wyłoniony został w konkursie. Zwyciężył projekt nieformalnej grupy projektowej Balon, w skład której weszli: Kasia Dąbkowska, Jerzy Mazurkiewicz, Marta Niedbalec (obecnie Marta Hutnik), Łukasz Piasta, Kamil Rusinek i Maciej Siuda. Architektów wspierał dobrą radą, wiedzą techniczną i uprawnieniami Andrzej Poznański z krakowskiej Grupy Perbo-Projekt.

Projekt zdobył liczne wyróżnienia, takie jak „Taking Buildings Down“ nowojorskiego instytutu architektury Storefront for Architecture czy „Gaudi 3“ Francuskiego Instytutu Architektury.

Ten projekt to unikalne dzieło sztuki architektonicznej, będące wyrazem precyzyjnego przemyślenia problemu alternatywnych przestrzeni, środowisk i modeli edukacji w odpowiedzi na konkretne wyzwania społeczne.

Zobacz także: Targowisko w Ghanie. Zaprojektowała je Magdalena Górecka we współpracy z lokalną społecznością>>

Budynek jest zaprojektowany w duchu ekologicznej architektury. Wykorzystuje naturalne zjawiska, jak przeciągi powietrza, czy efekt zacienienia dla zachowania chłodu w klasach. Woda jest odzyskiwana z deszczu, energia ze słońca. Budynek zachowuje najwyższe standardy zabezpieczające go w sytuacji trzęsienia ziemi - zbudowany jest z niezależnych od siebie modułów, niwelujących ryzyko strat w razie kolejnego wstrząsu. Jest nowatorski w kształcie i oferuje wielofunkcyjne przestrzenie umożliwiające przeprowadzenie zróżnicowanych zajęć.

Szkoła zajmuje powierzchnię 2000 m2, posiada izby lekcyjne dla blisko 600 dzieci, pokoje dla nauczycieli, bibliotekę, salę komputerową oraz kuchnię ze stołówką. Brak tu wyraźnego podziału na komunikację i edukację. Zaprojektowana jest forma otwarta, gdzie sposób użytkowania definiuje czas: w trakcie zajęć całe wnętrze służy za przestrzeń do nauczania, zaś podczas przerwy jako ogólnodostępna platforma spotkań. Rozmyte są granice między korytarzem a salami wykładowymi.

Budynek wypełnia całą długość działki, dzieląc ją tym samym na pół. Po przeciwnych stronach obiektu powstają dwa patia o odmiennym charakterze: zielone, ciche, przeznaczone do kontemplacji i nauki oraz otwarte, z bieżnią, boiskiem i placem do uprawiania sportu i rekreacji. Szkoła w sposób dosłowny staje się narzędziem łączącym zabawę z edukacją.

W roku 2014 Szwajcarska Fundacja Holcim Award zaliczyła projekt do grona 8 najważniejszych powstających realizacji architektonicznych powstających w Ameryce Południowej w latach 2013-2015.