Kiosk - kup onlineKiosk - Ladnydom.pl

Całe morze budowania - książka o wrocławskiej architekturze lat 1956-70 [BRYŁA CZYTA]

Redakcja Pressland/WG/mp

Książka „Całe morze budowania” autorstwa Agaty Gabiś to prawdziwa gratka nie tylko dla studentów architektury, fotografów, konstruktorów, ale dla wszystkich miłośników Wrocławia. Publikacja poświęcona jest wrocławskiej architekturze z lat 1956-1970.

Książka „Całe morze budowania” autorstwa Agaty Gabiś
Książka „Całe morze budowania” autorstwa Agaty Gabiś
Fot. mat. prasowe

Najnowsza propozycja wydawnicza wrocławskiego Muzeum Architektury i współwydawcy – Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” jest z jednej strony przedsięwzięciem nowatorskim – pierwszą próbą szczegółowego opisania architektonicznego rozwoju Wrocławia między 1956 a 1970 rokiem. Z drugiej strony – to swoista kontynuacja idei bliskiej autorce – odkrywania i pokazywania powojennego Wrocławia z perspektywy jego budowy i odbudowy.

Wciąż brakuje książki prezentującej powojenną architekturę stolicy Dolnego Śląska. „Całe morze budowania” jest pierwszą próbą opisania zmieniającego się szybko miejskiego pejzażu w okresie między 1956 a 1970 rokiem. Tytuł jest zresztą celowym nawiązaniem do nazwy wystawy plenerowej, prezentowanej […] na placu Solnym

pisze Agata Gabiś we wstępie do swej najnowszej monografii.
Galeriowiec przy ul. Grabiszyńskiej, Projekt Stefan Müller
Galeriowiec przy ul. Grabiszyńskiej, Projekt Stefan Müller
Fot. Stefan Arczyński

Wystawa odbyła się w 2008 r. i była to, jak dotąd największa, ekspozycja plenerowa prezentująca wrocławską architekturę. Jej organizatorem był Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, a kuratorami: Michał Duda (Muzeum Architektury we Wrocławiu) i właśnie Agata Gabiś – wrocławska historyk sztuki i architektury, adiunkt w Zakładzie Historii Kultury Materialnej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, zawodowo i z zamiłowania zajmująca się historią architektury XX wieku, w szczególności polską architekturą powojenną, jej aspektami artystycznymi, politycznymi oraz socjologicznymi.

Wspomniana wystawa pokazywała powojenny Wrocław, „jak miasto dźwigało się z ruin i jak zmieniało się w ciągu dekad” i – podobnie jak ukazująca się właśnie książka – przypominała ludzi, którzy je projektowali i pracowali przy powstawaniu konkretnych budynków i miejsc.

„Całe morze budowania" jest syntezą okresu 1956-1970. Zrealizowane osiedla, budynki i futurystyczne pomysły na nowy Wrocław, które zachowały się jedynie na archiwalnych projektach i makietach zostały zaprezentowane tu z uwzględnieniem całej różnorodności i niejednoznaczności tamtych czasów. To celowe, a dokładniej najważniejsze założenie autorki, które definiuje już na pierwszych stronach swojej książki.

Trzonolinowiec u zbiegu ulic T. Kościuszki i Dworcowej
Trzonolinowiec u zbiegu ulic T. Kościuszki i Dworcowej
Fot. Tomasz Olszewski

Dla zrekonstruowania okoliczności powstawania wrocławskich budynków kluczowe jest zrozumienie uwarunkowań politycznych, ekonomicznych i kulturowych, mających znaczny wpływ na działalność architektoniczną

pisze Agata Gabiś.

Stąd też główna część monografii, która rozpoczyna się omówieniem fali poodwilżowego entuzjazmu i modernistycznego zwrotu, poprzedzona jest obszernym wstępem o tym, co działo się wcześniej (czyli w latach 1945-1955). To wtedy rozpoczynali naukę studenci architektury, którzy w następnej dekadzie opanowali pracownię „Miastoprojektu-Wrocław" i zaczęli planować konkretne budynki i całe dzielnice. Efekty ich pracy pojawiają się w kolejnych rozdziałach. To przede wszystkim budownictwo mieszkaniowe – bloki i osiedla oraz szkoły, ponieważ na te inwestycje przeznaczana była wówczas większość środków finansowych. Nowe kina czy domy handlowe pozostały w sferze planów. Poniekąd dlatego, że nie było na to środków, a poniekąd dlatego, że powojenny Wrocław posiadał już większość tego typu obiektów, wybudowanych jeszcze przed 1945 r.

Dom-igloo, widok od strony ogrodu, Projekt Witold Lipiński
Dom-igloo, widok od strony ogrodu, Projekt Witold Lipiński
Fot. Anna Morgowicz.

W książce możemy zobaczyć jednak niektóre, niezrealizowane pomysły. Warto zaznaczyć, że część z nich publikowana jest po raz pierwszy. Wspólnie z fotografiami (dawnymi i współczesnymi) oraz planami archiwalnymi, tworzą ciekawą i zróżnicowaną oprawę wizualną książki, która jest również efektem pracy grafików: Mariana Misiaka i Olafa Schindlera. Pierwszy z nich to także znany typograf, autor m.in. projektów dla Muzeum Narodowego we Wrocławiu: identyfikacji wizualnej i kampanii promującej Rok Kościuszkowski, które zdobyły pierwsze nagrody na III Przeglądzie Muzeum Widzialne. Natomiast drugi – to autor grafiki strony internetowej Muzeum Architektury we Wrocławiu, która zdobyła również pierwszą nagrodę na wspomnianym przeglądzie.

Książka Agaty Gabiś to niezwykła opowieść o architekturze powojennego Wrocławia, o jego odbudowie i budowie, o ludziach i miejscach, o architekturze i powolnym – zdeterminowanym ograniczeniami politycznymi i ekonomicznymi – procesie utożsamiania się z miastem.

Książkę "Całe morze budowania. Wrocławska architektura 1956-1970” będzie można zakupić od 8 października br. w księgarniach (stacjonarnej i internetowej) Muzeum Architektury we Wrocławiu. Cena książki - 59 zł.

Budowa Superjednostki przy ul. Drukarskiej, Projekt Leszek Zdek
Budowa Superjednostki przy ul. Drukarskiej, Projekt Leszek Zdek
Fot. materiały prasowe
    Więcej o:

Skomentuj:

Całe morze budowania - książka o wrocławskiej architekturze lat 1956-70 [BRYŁA CZYTA]