Najstarszy wiszący most żelazny w Europie jest w Ozimku. Był wzorem dla mostu Golden Gate w San Francisco

W 2012 roku most w Ozimku został nagrodzony w prestiżowym konkursie Zadbany Zabytek, w 2014 roku otrzymał nagrodę Footbridge Award (pierwszy obiekt w Polsce!), a w 2017 roku został wpisany na Listę Pomników Historii.

Most żelazny w Ozimku: 60 ton żeliwa

Pierwszy żelazny most łukowy wykonano dla miejscowości Łażany na Dolnym Śląsku – ale nie zachował się. Most w Ozimku nad rzeką Mała Panew oddano do użytku 12 września 1827 roku. Zaprojektował go królewski inspektor hutniczy Karl Schottelius, a wykonała go miejscowa Huta Malapane. Przeprawa ma długość 31,5 metra i szerokość 6,6 metra. Do budowy zużyto prawie 60 ton odlewów z żeliwa i ponad 14 ton stali. Nośność oszacowano na 3 ton (przy sprawdzaniu w pierwszej kolejności wpędzono na niego stado bydła, a dopiero później przejechał nim wóz obciążony ładunkiem). Żelazna konstrukcja kosztowała 4.2 tys. talarów i stanowiła główną przeprawę na szlaku Dobrodzień – Opole.

Most żelazny w Ozimku: zniszczył go czołg

Most był kilkakrotnie wzmacniany i naprawiany, m.in. po marcowej powodzi w 1830 roku, gdy woda podmyła jeden z przyczółków, most ustabilizowano dużymi głazami. Jego konstrukcję wzmocniono w 1854 r. (dokonano też zmiany w konstrukcji pomostu, zastępując drewniane poprzecznice stalowymi) – wytrzymał on później wiele powodzi i przemarsz wojsk francuskich. W 1889 roku wprowadzono skuteczną zmianę zakotwień łańcuchów i ich fundamentów. Najbardziej jednak ucierpiał w styczniu 1945 roku, gdy próbował nim przejechać radziecki czołg. Naprawiono go, ale został wyłączony z ruchu kołowego, od tej pory służy jako przeprawa piesza.

Zobacz także: Maurzyce - most Stefana Bryły. To pierwszy na świecie spawany most drogowy>>

Most żelazny w Ozimku: wzór dla mostu Golden Gate

Most składa się z przęsła podwieszonego do żelaznych łańcuchów, wspartych na dwóch żeliwnych pylonach, złożonych z odlewanych, ażurowych płyt, zwieńczonych neogotyckimi portalami. Ważąca około 55 ton konstrukcja oparta jest na murowanych przyczółkach. Cały most składa się z około 1600 żelaznych części - w dużej mierze wykonanych ręcznie, kutych.

Innowacyjne w latach budowy rozwiązanie konstrukcyjne mostu stanowiło wzór dla wielu kolejnych mostów wiszących, w tym w Niemczech przez rzekę Argen. Pod koniec XIX wieku Ozimek odwiedził szwajcarski inżynier Othmar Herman Ammann. Wiedzę o konstrukcji wykorzystał podczas projektowania mostu Golden Gate Bridge w San Francisco.

Zobacz także: Kryty most w Lądku-Zdroju. To jedyny taki obiekt w Polsce>>

Most żelazny w Ozimku: zabytek z nagrodami

W roku 1969 obiekt wpisano do rejestru zabytków techniki. W latach 2009-2011 został gruntownie odrestaurowany - oczyszczono i zakonserwowano około 1600 części, a łańcuchową konstrukcję wzmocniono stalowymi linami. W 2017 roku został wpisany na Listę Pomników Historii (był czwartym Pomnikiem Historii w województwie opolskim). Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 129 zabytkom w całym kraju.