Pomnik w Lesie Szpęgawskim pamięci ofiar zbiorowych egzekucji. Betonowy las skłania do refleksji
Pomnik autorstwa Katarzyny Ephraim, upamiętniający ofiary zbrodni w Lesie Szpęgawskim to wyjątkowa, przemyślana, pełna symboliki realizacja. Wykonane z betonu architektonicznego elementy – drzewa oraz ścięte pnie tworzą formę lasu.
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_cover/mn/ke-monument-las-szpegawski-z-04-lr.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/qb/ke-monument-las-szpegawski-z-02-lr.jpeg)
Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim
Las Szpęgawski, położony między Starogardem Gdańskim a Tczewem , to teren na którym podczas II wojny światowej doszło do serii zbiorowych egzekucji. Od września 1939 r. do stycznia 1940 r. niemieccy okupanci zamordowali tu od 5 do 7 tys. osób. Przed nadejściem Armii Czerwonej próbowano zatrzeć ślady zbrodni - odkopywano masowe groby, zwłoki palono na stosach, sadzono nowe drzewa.
Tuż po zakończeniu wojny zorganizowano w Starogardzie Komisję Ekshumacyjną. Odkryto 32 masowe groby różnej wielkości. Dotychczasowe badania pozwoliły określić tożsamość niespełna 2,5 tys. ofiar.
Pomnik w Lesie Szpęgawskim
W 2019 roku, w w 80. rocznicę pierwszych mordów w Lesie Szpęgawskim, odsłonięto wieloelementowy monument poświęcony pamięci osób zamordowanych na tym terenie. Koncepcję pomnika na terenie Cmentarza Wojennego w Lesie Szpęgawskim przygotowała Katarzyna Ephraim - architektka mieszkająca na co dzień w Niderlandach. To przemyślana, skłaniająca do refleksji realizacja.
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/fr/ke-monument-las-szpegawski-z-05-lr.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/ym/ke-monument-las-szpegawski-z-06-lr.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/q6/ke-monument-las-szpegawski-z-07-lr.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim Pomnik w Lesie Szpęgawskim. Proj. Katarzyna Ephraim](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/ma/ke-monument-las-szpegawski-z-08-lr.jpeg)
Betonowy las
Nieregularnie rozmieszczone betonowe elementy – drzewa oraz pnie tworzą formę lasu. Z jednej strony las jest miejscem tętniącym życiem, gdzie schronienie znajduje wiele istot, ale panuje też w nim spokój. Z drugiej strony – to naturalny labirynt, kojarzący się z sytuacją bez wyjścia – śmiercią. Wchodząc w przestrzeń monumentu, nie ma się wglądu w to, co znajduje się poza zwartą formą drzew, dopiero po minięciu jej odkrywa się ścięte pnie. Przejście przez cały obszar pomnika ma skłaniać do refleksji nad historią Lasu Szpęgawskiego i losem osób w nim zamordowanych.
Symbolika
Monument składa się ze 150 elementów: 117 drzew i 33 pni, które nachodzą na siebie i sprawiają wrażenie, że kiedyś stanowiły jedną całość – symbolizuje to polskie społeczeństwo, uformowane na nowo w wyniku tragicznych wydarzeń wojennych. Na słojach 32 pni wygrawerowano w czarnym granicie nazwiska ok. 2,5 tys. zidentyfikowanych ofiar mordów na terenie Lasu Szpęgawskiego. Jeden pień zadedykowano ofiarom nieznanym.
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim - sytuacja Pomnik w Lesie Szpęgawskim - sytuacja](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/xp/ke-monument-las-szpegawski-02-sytuacja.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim - symbolika Pomnik w Lesie Szpęgawskim - symbolika](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/ft/ke-monument-las-szpegawski-04-symbolika.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim - forma Pomnik w Lesie Szpęgawskim - forma](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/7r/ke-monument-las-szpegawski-05-forma.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim - drzewa Pomnik w Lesie Szpęgawskim - drzewa](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/b7/ke-monument-las-szpegawski-06-drzewa.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim - pnie Pomnik w Lesie Szpęgawskim - pnie](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/wp/ke-monument-las-szpegawski-07-pnie.jpeg)
![Pomnik w Lesie Szpęgawskim - lokalizacja Pomnik w Lesie Szpęgawskim - lokalizacja](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/0l/ke-monument-las-szpegawski-01-lokalizacja-lr.jpeg)
Drzewa i pnie
„Drzewa” to betonowe słupy, które zwężają się ku górze, o średnicy od 30 do 50 cm przy podstawie i wysokości 6 m, natomiast „pnie” – 60-centymetrowe ścięte stożki o średnicach 55 i 60 cm.
Aby uzyskać efekt nieregularności lasu i jednocześnie zachować kontrolę nad rozmieszczeniem elementów – co zapewni dogodne poruszanie się po monumencie osobom z niepełnosprawnościami – użyto skryptu jako metody projektowej.
„Drzewa” i „pnie” są wykonane z betonu architektonicznego w kolorze jasnoszarym. Naturalna porowata faktura tego materiału stanowi część założenia projektowego przez nawiązanie do prawdziwej kory drzew. Wewnętrzna nawierzchnia monumentu została wykonana z nieregularnych płyt granitowych, również w kolorze jasnoszarym. W szerokich schodach, prowadzących do pomnika, zastosowano podstopnie wykonane ze stali corten.
Wzdłuż ścieżek wiodących do grobów rozmieszczono tablice informacyjne z opisami zdarzeń związanych z Lasem Szpęgawskim Przed monumentem pozostawiono otwartą przestrzeń, która umożliwia organizację uroczystości upamiętniających historię tego miejsca.
- Więcej o:
Mieszkańcy zdecydowali. Pomnik jednorożca w Łodzi zostaje na swoim miejscu
Tak będzie wyglądał pomnik Bitwy Warszawskiej 1920 autorstwa Nizio Design International. "To symbol odwrócenia biegu historii" [WIZUALIZACJE]
Zamiast przaśnych pomników z brązu konceptualne miejsca pamięci. Najciekawsze formy upamiętnień ze świata
Pomnik Stefana Kuryłowicza stanął w Warszawie
Chorwacja: ostatnie szaleństwo Tito. Pomnik Petrova Gora [CZERWONY URBEX]
Norwegowie upamiętnią miejsce masakry na wyspie Utoya [PROJEKT]
Küchenmonument rekordowa guma balonowa
Nowoczesny pawilon restauracyjny w Bondyrzu przy zabytkowym młynie z 1936 roku