Projekt Centrum Kultury w Tartu - wyróżnienie dla polskiej pracowni Unism Studio

Wyróżnienie dla polskiej pracowni

Projekt budynku, który jest otwarty na rzekę z jednej strony, a jednocześnie harmonizuje z sąsiednimi budynkami, otrzymał wyróżnienie za "wyjątkową koncepcję, która wyróżnia się spośród innych projektów poprzez swoją sylwetkę nawiązującą do panoramy historycznych dachów staromiejskich budynków". Centrum Kultury stworzone przez polskie studio łączy w sobie skandynawski minimalizm i zastosowanie ekologicznych materiałów, jednocześnie nie rezygnując z rozwiązań, które kreatywnie integrują historyczne i nowoczesne formy i funkcje.

W konkursie głównym, w którym wzięło udział 107 zespołów, warszawska pracownia Unism zajęła 4. miejsce, zdobywając wyróżnienie. Wśród projektów zgłoszonych do konkursu znalazły się także prace renomowanych firm, takich jak Zaha Hadid czy ALA Architects z Helsinek. Warszawskie biuro Unism, które współpracowało przy tym projekcie z Narrative Architects z Korei, było jedyną polską pracownią, która dotarła do finału.

Projekt Centrum Kultury w Tartu

Koncepcja

Projekt miał być odbiciem wizji stworzenia zrównoważonego i innowacyjnego centrum, szanującego historyczny kontekst miejsca. Istniejący tu obecnie park stanowi wyrwę w tkance starego miasta – jednak nie zawsze tak było. Kiedyś nabrzeże było tętniącym życiem targowiskiem splatającym się z bulwarami miasta. Architekci wyobrazili sobie projekt, który przywróci dawny blask bulwarom i życie nabrzeżu, jednocześnie wpisując się w nowoczesne i ekologiczne zasady projektowania. Harmonijne połączenie przeszłości i teraźniejszości, ożywiające bogate dziedzictwo miasta dla przyszłych pokoleń.

Wprowadzenie dziedzińca to hołd oddany istniejącemu kontekstowi i historii otoczenia. Przywołuje tradycję europejskiej architektury, gdzie centralne dziedzińce były miejscami spotkań, pełniły funkcję źródła naturalnego doświetlenia i dopływu powietrza dla wewnętrznych przestrzeni. W nowym projekcie dziedziniec wzbogacono o różnorodne gatunki drzew i roślin, tworząc bujną różnorodność biologiczną. Projekt zakłada przekształcenie istniejącej drogi w zielony korytarz, łączący dwa parki, a także przywrócenie historycznego przejazdu i wytyczenie nowej ścieżki dla pieszych szlakiem dawnej ulicy. Poprzez przedłużenie tego historycznego przejścia aż do nabrzeża powstanie piękna promenada, która stanie się sercem miejskiego planowania.

Głównym celem projektu jest ochrona dziedzictwa architektury historycznej miasta Tartu. Budynek idealnie wpisuje się w linie historycznych alei Vabaduse i ulicy Kauba, starannie odtwarzając ducha i charakter starej dzielnicy miasta. Jego forma i struktura są tak zharmonizowane z otaczającą siatką miejską, że centrum kulturalne staje się naturalną, integralną częścią społeczności.

Wnętrza

Na parterze znajdują się liczne wejścia, centralny dziedziniec i wewnętrzne atrium, z którego wchodzi się do podziemnego muzeum. Wewnętrzny park oferuje spokojną przestrzeń na relaks, a otwarta przestrzeń nad brzegiem rzeki umożliwia spotkania i delektowanie się okolicą. Budynek składa się z trzech poziomów, włączając w to kondygnację podziemną. Na niższym poziomie znajdują się pomieszczenia, które nie wymagają naturalnego światła, takie jak muzeum i centrum wydarzeń. Parter to przestrzeń publiczna, podzielona na różne sekcje, w tym biura, kino, restauracje i główny hol, który otwiera się na nabrzeże rzeki. Biblioteka znajduje się na wyższym piętrze.

Zrównoważony rozwój

W projekcie wykorzystano drewno CLT jako materiał zarówno do celów estetycznych, jak i konstrukcyjnych. Dachy zaprojektowano z elastycznych belek klejonych (glulam), które pozwalają na uzyskanie różnorodnych kształtów i rozmiarów. Pionowe słupy i ściany wewnętrzne zaplanowano z warstwowo klejonego drewna (CLT), co gwarantuje trwałość i redukcję śladu węglowego, tworzy też  przyjazną atmosferę dla odwiedzających to miejsce. Dachy budynku zaprojektowano w celu maksymalnego wykorzystania energii słonecznej przez cały dzień i w każdym sezonie. Geometryczne dachy dwuspadowe idealnie nadają się do montażu paneli słonecznych, a nachylenie wynoszące 30 stopni pozwala na maksymalizację produkcji energii.

Projekt centrum kulturalnego w Tartu to innowacyjne i ekologiczne miejsce, które nie tylko zachowuje ducha historii miasta, ale również wpisuje się w przyszłość, tworząc przestrzeń, w której wspólnota może się rozwijać i czerpać radość z otoczenia.