Przedszkole w Żorach-Kleszczówce. Wielka architektura dla małych ludzi [WIDEO]

To projekt dobrze znany wszystkim miłośnikom polskiej architektury. Przedszkole w Żorach, zostało wprost obsypane nagrodami. Architekci zdobyli m.in. wyróżnienie plebiscycie Bryła Roku 2017, Grand Prix ubiegłorocznej edycji konkursu „Zmień Wizję w Projekt” oraz nominację do prestiżowej Nagrody im. Miesa van der Rohe.

Kleszczówka - dzielnica leżąca na przedmieściach Żor, nie wyróżnia się oryginalną zabudową architektoniczną. Domy jednorodzinne i czteropiętrowe bloki sąsiadują tu terenami przemysłowymi. Budynek Przedszkola Nr 4 im. Marii Konopnickiej zdecydowanie nadaje tej przestrzeni nową jakość. Projekt to dzieło architektów z pracowni TOPROJEKT z Rybnika - Marka Wawrzyniaka, Karola Wawrzyniaka, Aliny Kudly i Katarzyny Mazurek.

Architekci byli bardzo świadomi wyzwania projektowego. Podeszli do niego bardzo poważnie, ogromną wagę przykładając do tego, kto będzie odbiorcą budynku.

Jednym z najważniejszych etapów w rozwoju człowieka jest edukacja przedszkolna. Powinniśmy pieczołowicie dbać o jakość przestrzeni, w której ten proces się odbywa. Dziecko to poważny, wrażliwy odbiorca, co stawia przed projektantami bardzo wysokie wymagania dotyczące projektu, jego estetyki i użyteczności. W wyniku naszych starań udało się zbudować piękny, naprawdę nowoczesny budynek przedszkolny dla 125 dzieci. Mogą one korzystać z w pełni wyposażonej kuchni wraz z zapleczem, jadalni. Do dyspozycji mają także pięć jasnych, przestronnych sal przedszkolnych. Ponadto placówkę przystosowaliśmy także do potrzeb osób niepełnosprawnych

- powiedział Karol Wawrzyniak, architekt z pracowni TOPROJEKT.

Przedszkole powstało w wyniku rozbudowy parterowej Szkoły Podstawowej Nr 1, która wykonana została w konstrukcji stalowej pokrytej płytami typu sandwich – nowa część została połączona z istniejącym budynkiem. Projekt segmentu przedszkolnego był dla architektów dużym wyzwaniem.

Największym utrudnieniem był fakt, że działka na której miał stanąć budynek, była trójkątna i miała nieregularny kształt. Aby rozwiązać ten problem, mogliśmy zastosować najprostsze rozwiązanie, czyli zdecydować się na projekt dwukondygnacyjny, który zostawiłby trochę miejsca na plac zabaw. Postawiliśmy jednak spróbować czegoś innego, mniej banalnego. Aby dzieci miały więcej miejsca do zabawy, teren placu zabaw wyznaczyliśmy na dachu parterowego budynku, a wokół niego stworzyliśmy ogród wieńczący konstrukcję dachu. To właśnie dzięki temu uniknęliśmy wrażenia „przytłoczenia”, co mogłoby być szczególnie męczące dla najmłodszych. Zachowaliśmy przy tym wszystkie potrzebne funkcje, wśród nich tę najważniejszą dla maluchów, czyli możliwość biegania na świeżym powietrzu

- opowiada Karol Wawrzyniak.

Wszystkie pomieszczenia udało się doskonale doświetlić dzięki dużym oknom oraz atrium, które zaprojektowano wewnątrz trójkątnej bryły budynku. To dzięki niemu z sal zajęciowych można obserwować padający śnieg i deszcz oraz stale się zmieniające światło słoneczne. Prosta droga z atrium na dach wiedzie ażurowymi, stalowymi schodami.

Umieściliśmy tutaj opływowy w kształcie, pokryty drewnem taras z dwoma okrągłymi wyspami zieleni pośrodku, który zachęca dzieci do biegania po coraz to innych torach. Poza tarasem powierzchnię dachu pokryliśmy trawami ozdobnymi. Ściany i dach będą się naturalnie starzeć, drzewa wzrastać, a trawy zagęszczać. Funkcjonowanie i starzenie się budynku w perspektywie lat jest dla nas równie – a może nawet bardziej – istotne od jego wyglądu w momencie oddania do użytkowania. Jako projektanci zawsze musimy myśleć o tym, jak budynki będą wyglądały nie tylko dziś, ale także za kilkanaście lat. Muszą zachować zarówno swoją estetykę, jak i funkcjonalność

- podkreślił Karol Wawrzyniak.

Budynek to nie tylko estetyczna dla oka bryła, ale także najlepsze jakościowo materiały. Do konstrukcji ścian zewnętrznych zastosowano beton lany i pokryto je pionowymi panelami wykonanymi z drewna. Żelbetowe ściany znakomicie współpracują z gruntowym wymiennikiem ciepła oraz systemami ogrzewania i wentylacji. Najwyższej jakości rozwiązania zostały wdrożone także w kwestii izolacji. Użyta do ocieplenia budynku wełna skalna efektywnie zabezpiecza budynek przed utratą ciepła w zimie i nadmiernym przegrzaniem w lecie. Gwarantuje to odpowiednią efektywność energetyczną – mniejsze zużycie prądu, a co za tym idzie, obniżone rachunki dla placówki. Ponadto materiał ten doskonale wygłusza pomieszczenia, a także tworzy w nich odpowiedni, zdrowy mikroklimat – wilgoć zostaje odprowadzona na zewnątrz i nie ma mowy o powstaniu szkodliwej pleśni czy grzybów. Co ważne dla budynku publicznego, izolacja taka jest w pełni niepalna, zapewniając pełną i skuteczna ochronę przeciwpożarową – w przypadku jakiegokolwiek zagrożenia dzieci będą miały odpowiedni czas na opuszczenie budynku i udanie się w bezpieczne miejsce.

Jury plebiscytu Bryła Roku 2017 podkreślało, że przedszkole w Żorach-Kleszczówce to wielka architektura dla małych ludzi. To miejsce, które kształtuje gust, poczucie estetyki i świadomość architektoniczną

----- Budynek Przedszkola Nr. 4 w Żorach-Kleszczówce (ul. Słoneczna 2)

Projekt: TOPROJEKT
Zespół autorski: Marek Wawrzyniak, Karol Wawrzyniak, Alina Kudla i Katarzyna Mazurek.
Powierzchnia budynku: 1000 m kw.
Koszt realizacji: 5,2 mln zł.
Oficjalne otwarcie: 4 września 2018