Centrum metropolii nie dla samochodów. Zakazy i ograniczenia w 9 miastach
W XX wieku zachłysnęliśmy się możliwościami, jakie dawał rozwój motoryzacji - zaczęliśmy budować miasta z myślą o samochodach. Potrzeby mieszkańców zepchnięto na margines. Po czasie okazało się, że wielopasmowe autostrady nie są już skutecznym sposobem na szybkie przemieszczanie się z punktu A do punktu B. Estakady i obwodnice zaczęły pęcznieć od korków, a użytkownicy aut zamiast oszczędzić czas na podróż, trwonili go stojąc w korkach. Na domiar złego nad miastem zawisł gęsty smog. By oddać miasto w ręce mieszkańców, władze wprowadzają nowe regulacje i ograniczenia. Europejskie stolice wyganiają z centrów samochody, robiąc miejsce pieszym i rowerzystom.
Centrum metropolii nie dla samochodów. Zakazy i ograniczenia w 9 miastach
Wycofywanie samochodów z centrów miast oraz odzyskiwanie ulic dla pieszych i rowerzystów to światowy trend. Ograniczenie ruchu pojazdów w centrum zapowiadają władze 9 miast, w tym 8 stolic m.in.: Paryża, Oslo i Madrytu.
Nowa polityka komunikacyjna metropolii ma ograniczyć szkodliwe dla zdrowia stężenie zanieczyszczeń w powietrzu. Temat smogu już niebawem powróci również w Polsce, dlatego sprawdzamy, jak z tym problem radzą sobie inne państwa. Na świecie szuka się rozwiązań, które pozwolą uczynić miasta zdrowszymi i bardziej przyjaznymi miejscami do życia. Dlatego tak wiele europejskich stolic decyduje się na nakładanie dodatkowych opłat, regulowanie lub wręcz zakazywanie wjazdu do centrum prywatnym samochodom. W zamian inwestuje się w rozwój komunikacji publicznej, budowę dróg rowerowych i zachęca do przemierzenia niewielkich odległości spacerem. To nie przypadek, że miasta, w których komunikacja piesza i rowerowa stanowią znaczny odsetek wszystkich podróży, od lat plasują się na czele rankingów miejsc, w których żyje się najlepiej. Prześledziliśmy więc nowe regulacje, które wejdą w życie w najbliższych latach. Największe zmiany odczują właściciele samochodów z silnikiem Diesla.
fot. Lucia Uccellatore, CC BY-SA 2.0
Główna ulica Madrytu bez samochodów
Burmistrz Madrytu Manuela Carmena zapowiedziała, że wyprowadzi samochody prywatne z głównej ulicy miasta. Od 2019 roku po Gran Via będą mogły jeździć jedynie autobusy, taksówki i rowerzyści. To część większego planu, który ma zakazać poruszania się pojazdami z silnikiem Diesla w obrębie całego miasta.
Dodatkowo zakaz wjazdu do miasta prywatnym samochodem obejmie 500 hektarów powierzchni centrum, a miejscy planiści pracują nad przeprojektowaniem 24 najbardziej uczęszczanych ulic w mieście, tak by dać pierwszeństwo pieszym i rowerzystom. Zapowiedziane inwestycje mają zostać zrealizowane do 2020 roku. Plan zatytułowany "Zrównoważona komunikacja miejska" zakłada na początek zmniejszenie użycia samochodów przez mieszkańców z 29 proc. do 23 proc. Kierowcy, którzy zignorują te regulacje, zapłacą grzywnę nie mniejszą niż 100 euro.
Oslo: całkowity zakaz poruszania się samochodem po centrum do 2019 roku
W stolicy Norwegii planowane są nowe miejskie inwestycje. Władze miasta chcą przekształcić prawie 60 km dróg w trasy dla rowerzystów. W budżecie zapisane są również środki na rozwój transportu miejskiego. Do 2019 roku Oslo wprowadzi całkowity zakaz poruszania się samochodem po centrum miasta.
"Zielona sieć" połączeń komunikacyjnych w Hamburgu
Kolejnym miastem, które chce ograniczyć ruch samochodowy, jest Hamburg. Docelowym środkiem komunikacji dla mieszkańców mają być rower i transport publiczny. "Zielona sieć" - tak nazywa się plan pozwalający na połączenie ważnych punktów w mieście w taki sposób, by bez trudu można było się przemieszczać bez użycia samochodu. Do 2035 roku zielona sieć pokryje 40 proc. powierzchni Hamburga i połączy często uczęszczane miejsca łącznie z parkami, placami zabaw, boiskami i cmentarzami.
Kopenhaga - stolica zielonej komunikacji
Stolicą zielonej komunikacji miejskiej jest Kopenhaga. Wszystko to dzięki podjętym w latach 60. XX wieku staraniom, by promować ruch rowerowy i tworzyć strefy dostępne tylko dla pieszych. Inicjatorem i propagatorem tych zmian był duński architekt Jan Gehl. Dzięki temu Kopenhaga wymieniana jest w czołówce miast, w których żyje się dziś najlepiej. Już dziś stolica Danii może pochwalić się trasami rowerowymi o długości 330 kilometrów i najmniejszym wskaźnikiem samochodów przypadających na jednego mieszkańca. Miasto nie spoczywa na laurach, cały czas realizuje plan budowy szerokiej trasy dla rowerów, która ma obejmować swoim zasięgiem również przedmieścia. 28 nowych tras oddano do użytku w 2014 roku, kolejnych 11 jest w budowie. Pierwszy rowerzysta wjedzie na nowe ścieżki w 2018 roku. Te wszystkie działania decydują o jakości życia i rytmie dnia codziennego w stolicy Danii.
Paryż walczy ze smogiem - ogranicza ruch w centrum, promuje auta z napędem elektrycznym
Gdy w 2014 roku władze Paryża ograniczyły ruch samochodowy zezwalając, w zależności od dnia, na jazdę jedynie pojazdom mającym parzyste lub nieparzyste numery rejestracyjne, zanieczyszczenie powietrza spadło o 30 proc. Zarządcy ruchu miejskiego starają się zniechęcić Paryżan do korzystania z własnych czterech kółek. W lipcu 2016 roku wszedł w życie przepis, który uniemożliwił wjazd do centrum Paryża starym samochodom, wyprodukowanym przed 1997 rokiem. Zakaz obowiązuje w dniach powszednich. Stare auta mogą poruszać się swobodnie po centrum jedynie w weekendy. W stolicy Francji planowane jest również podwojenie dostępnych ścieżek rowerowych i stworzenie stref, gdzie będą mogły wjeżdżać tylko samochody z napędem elektrycznym.
Ateny chcą zakazać wjazdu do centrum samochodom z silnikiem Diesla
W grudniu 2016 roku władze Aten ogłosiły chęć wprowadzenia całkowitego zakazu wjazdu samochodów z silnikiem Diesla do centrum miasta. Odpowiednie regulacje są w trakcie opracowania, a przepis ma wejść w życie do 2025 roku. Obecnie samochody z silnikiem Diesla nie mogą wjechać do centrum w wyznaczone dni. By zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza, stosuje się zasadę ograniczenia ruchu poprzez wahadłowe wpuszczanie samochodów do centrum - w określone dni mają prawo wjechać tam parzyste numery rejestracyjne, w inne - nieparzyste (podobnie jak w Paryżu).
Londyn - droższe podróżowanie samochodem z silnikiem Diesla
Burmistrz Londynu ogłosił, że do 2020 roku zakaże wjazdu do centrum samochodom z silnikiem Diesla. Już dziś właściciele pojazdów z tym typem silnika muszą uiszczać dodatkową opłatę za wjazd do wyznaczonych stref miasta - wynosi ona 12,5 funta (około 60 zł) i nazywa się "congestion charge" - co w wolnym tłumaczeniu oznacza "opłatę korkową".
Bruksela - strefa wolna od ruchu samochodowego zostanie powiększona
Bruksela plasuje się na drugim miejscu, zaraz po Kopenhadze, wśród miast, które mają największą strefę wolną od ruchu samochodowego. Ulice otaczające Wielki Plac dostępne są tylko dla pieszych. Samochody nie wjeżdżają również na Rue Neuve - główną ulicę handlową miasta. Dodatkowo przez jeden dzień w roku centrum miasta zostaje całkowicie zamknięte dla prywatnych czterech kółek.
Na tym władze Brukseli nie poprzestają. Rozważa się wyłączanie kolejnych ulic z ruchu samochodowego. Podobnie jak w innych stolicach samochody z silnikiem Diesla są na cenzurowanym. Dlatego począwszy od 2018 roku będzie obowiązywał zakaz poruszania się po mieście starym samochodem z silnikiem Diesla (wykluczone zostaną samochody dwudziestoletnie i starsze).
Meksyk - rotacyjne ograniczenia w ruchu samochodowym. Na ulicach 2 miliony pojazdów mniej
Władze Meksyku wprowadziły ograniczenie ruchu w mieście przez dwa dni w ciągu tygodnia i jedną sobotę w miesiącu. Zakaz jest tylko częściowy i obowiązuje rotacyjnie. System uwzględnia numery rejestracyjne pojazdów i wydawane licencje. Według wyliczeń nowe prawo ma zmniejszyć ruch samochodowy o 2 miliony pojazdów. To jedna z form walki ze smogiem.
- Więcej o:
Jak naprawić miasto? Oryginalnych pomysłów nie brakuje!
Fragment książki "Walka o ulice". Idź za pieszym
Jan Gehl: Ludzie to nie dinozaury [WYWIAD]
Postmodernizm wiecznie żywy. Architektura postmodernistyczna w Polsce i na świecie
Znani architekci: Oscar Niemeyer - poeta architektury. Brasília była dziełem jego życia
Znani architekci: Gerrit Rietveld. Nie tylko czerwono-czarne krzesło i Dom Rietvelda
Wnętrza hotelu Mercure Wien City inspirowane stylem Warsztatów Wiedeńskich. To nagradzany projekt polskiej pracowni AKA Studio
Kowloon Walled City. Gęstość zaludnienia wyburzonego osiedla wynosiła prawie 2 miliony osób na kilometr kwadratowy