Stefan Bryła - wspomnienie konstruktora Prudentialu
W czwartek minęła rocznica śmierci wybitnego polskiego konstruktora, inżyniera konstrukcji Prudentialu, który przed wojną stanowił drugi co do wysokości w Europie, a pierwszy w Polsce tak wysoki budynek.



Stefan Władysław Bryła urodził się 17 sierpnia 1886 r. w Krakowie. Studiował inżynierię lądową i wodną na Politechnice Lwowskiej. W 1908 r. uzyskał doktorat z nauk technicznych. W latach 1910-12 odbył podróż naukową po Ameryce, Azji i Europie.
W czasie I wojny światowej prof. Bryła działał w polskim środowisku miasta Kijów jako prezes Związku Inżynierów i Techników w Rosji. W 1918 r. brał udział w walkach o polski Lwów, a w latach 1919-20 walczył na froncie wschodnim z bolszewikami w obronie Warszawy.
Po wojnie, od 1921 r. wykładał na Politechnice Lwowskiej, a po przeprowadzce do Warszawy był w latach 1934-39 profesorem na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Dla studentów był nie tylko wykładowcą o ogromnej erudycji i wielkim zasobie wiedzy praktycznej, wyśmienitym metodykiem w dziedzinie spawalnictwa oraz konstrukcji wieżowców. Był pogodny i przyjacielski, energiczny i niesłychanie życzliwy.
Należał do wielu polskich i międzynarodowych organizacji technicznych oraz był wybitnym działaczem społecznym i politycznym.
Prof. dr inż. Stefan Bryła był autorem licznych prac naukowych. Najważniejszym jego dziełem jest podręcznik inżynierski (cztery tomy wydane w latach 1928-32). Został uznany za pierwszą polską encyklopedię techniczną.
W czasie II wojny światowej prowadził tajne nauczanie w grupach studentów Politechniki Warszawskiej, za co był przez gestapo dwukrotnie aresztowany. 3 grudnia 1943 r. został rozstrzelany.
Gmach Prudentialu został wzniesiony w latach 1932-33 dla Towarzystwa Ubezpieczeń "Przezorność" SA w Warszawie (The Prudential Assurance Co. LTD London). Był wówczas drugim co do wysokości w Europie, a pierwszym w Polsce tak wysokim budynkiem. Miał 16 pięter oraz 68 m wysokości.
Do innych realizacji konstruktora należą min:
- kompleks budynków Muzeum Narodowego i Muzeum Wojska w Warszawie
- Urząd Telekomunikacyjny i Telegraficzny na ul. Nowogrodzkiej (Warszawa)
- pierwszy na świecie drogowy spawany most na rzece Słudwi - (Maurzyce) (1928-1929)
- budynek biurowy PKO (Poczty Głównej) przy ul. Świętokrzyskiej w Warszawie wysokości 8 kondygnacji (1930-1932)
- gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach (Drapacz Chmur) wysokości 14 kondygnacji (1930-1932)
- budynek Biblioteki Jagiellońskiej przy Al. Mickiewicza w Krakowie wysokości 9 kondygnacji (1934)
- budynek mieszkalny Funduszu Kwaterunku Wojskowego (Dom Bez Kantów) przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie wysokości 8 kondygnacji (1934-1935)
- Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych w Łodzi (1935)
- budynek Komunalnej Kasy Oszczędności przy ul. Wolności w Chorzowie wysokości 10 kondygnacji (1935-37)
- Szpital Okręgowy im. marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie(1939)
źródło: Gazeta Wyborcza
- Więcej o:
Nowy budynek TR Warszawa na Placu Defilad. Rusza budowa
Cukrownia w Pruszczu Gdańskim zyska drugie życie. To jeden z największych projektów rewitalizacyjnych w historii Pomorza
Gdańsk: teren rekreacyjny nad Potokiem Oruńskim już otwarty. To nie jest typowy "zielony skwer" na osiedlu
Fabryka Czekolady E.Wedel wyróżniona Nagrodą Architektoniczną Prezydenta m. st. Warszawy. Jak powstawał czekoladowy symbol stolicy?
Gdańsk: Stocznia Cesarska odkrywa swoje skarby. Znikają wtórne dobudówki
Nowa Scena Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Nowe otwarcie
Wrocławska Renoma kończy 95 lat. Od luksusowego domu towarowego do wielofunkcyjnego obiektu typu mixed-use
Warszawa: Plac Centralny już gotowy. Zieleń z nutką historii zamiast betonozy [ZDJĘCIA]