Charles i Ray Eames - meble, filmy i architektura. Twórcze małżeństwo

Wkład w projektowanie mebli, architekturę i sztukę filmową małżeństwa Eamesów do dziś uznawany jest za przełomowy. Misję dwojga Amerykanów najlepiej oddają ich słowa: ofiarować jak najwięcej najlepszych rzeczy, jak największej liczbie ludzi,
za jak najmniejsze pieniądze.

Jak Charles poznał Ray

Charles Eames (właściwie: Charles Eames Ormond Jr) urodził się w 1907 roku w St. Louis w stanie Missouri. Studiował architekturę na Uniwersytecie Waszyngtona w St Louis, z którego został jednak po dwóch latach wyrzucony - jednym z powodów było „zbyt nowoczesne” podejście do tematu projektowania. W 1930 roku, wraz z Charlsem Grayem i Walterem Pauleyem otworzył w St Louis biuro projektowe. Na zaproszenie fińskiego architekta Eliela Saarinena przeniósł się do Michigan, gdzie rozpoczął studia na Akademii Sztuki Cranbrook. Projektował nie tylko domy, ale przede wszystkim meble. W 1940 roku wspólnie z architektem Eero Saarinenem (synem Eliela) zajął pierwsze miejsce w konkursie "Organic design and Home Furnishings" zorganizowanym przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku. Po tym sukcesie objął funkcję szefa działu projektowania przemysłowego akademii w Cranbrook. W 1940 roku poznał Ray Kaiser.

Bernice Alexandra Kaiser, zwana Ray urodziła się w 1912 roku Sacramento w Kalifornii. W latach 1933–39 studiowała malarstwo u europejskiego emigranta Hansa Hofmanna w Nowym Jorku. W 1940 roku na Akademii Sztuki Cranbrook pomagała Charlesowi w przygotowywaniu projektów na konkurs mebli organicznych. Po roku została panią Eames.

Od tej pory przez ponad 40 lat pracowali wspólnie – z ich pracowni wychodziły projekty uznawane dziś za ikony designu. Ich flagowym materiałem stała się giętka sklejka.

Charles i Ray Eames: architektura

Charles i Ray Eames zostawili po sobie kilkadziesiąt koncepcji i projektów domów, z których najbardziej znanym i rozpoznawalnym jest Case Study House 8 zwany też Eames House. Jest on położony przy 203 North Chautauqua Boulevard w dzielnicy Pacific Palisades w Los Angeles. Zaprojektowany został jako element serii pionierskich koncepcji mieszkaniowych, przeznaczonych do testowania sposobu budowy nowoczesnych, niedrogich i wydajnych budynków po II wojnie światowej. Ze względu na powojenne racjonowanie towarów, materiały zamówione do pierwszego projektu Domu Eamesów, zwanego „Bridge House” spóźniły się ponad 3 lata.

Charles i Ray podjęli decyzję, aby stworzyć nowy projekt, składający się z dwóch, oddzielnych struktur, posadowionych na zboczu wzgórza. Ten dom powstał w 1949 roku. Składa się z dwóch budynków: mieszkalnego i studia, oddzielonych betonowym murem oporowym. W dolnej części mieszkalnej znajduje się salon z wnęką, hol z szafami i spiralnymi schodami, kuchnia i pomieszczenie gospodarcze. Górny poziom mieści dwie sypialnie i salon o podwójnej wysokości w formie antresoli. Są tam dwie łazienki i korytarze z aluminiowymi szafkami. Budynek studia ma podobny układ, ale jest mniejszy. Wysoka na 5,1 metra fasada to stalowa konstrukcja wypełniona kolorowymi panelami, zapewniającymi doświetlenie domu. We wnętrzu znalazły się m.in. lampy podłogowe Isamu Noguchi, japońskie lalki kokeshi, chińskie lakierowane poduszki, kosze indiańskie, krzesła Thonet i liczne projekty mebli Eamesów (z których niektóre nigdy nie wyszły poza fazę prototypu).

Eamesonowie przenieśli się do domu w Wigilię Bożego Narodzenia 1949 roku i mieszkali tam do końca życia - Charles zmarł w 1978 roku, a Ray dziesięć lat później - w 1988 roku.

Charles i Ray Eames: Meble - ikony

Małżeństwo tworzyło również meble. Ray skupiała się na formie i estetyce przedmiotów, Charles eksperymentował z nowymi technologiami. Jednym z pierwszych materiałów, z którego korzystało małżeństwo było aluminium, później stosowali niezwykle nowatorską jak na tamte czasy technologię giętkiej sklejki i włókno szklane.

W 1958 roku na potrzeby prywatnej rezydencji kolekcjonera sztuki w Columbus, Indiana (USA) duet opracował serię Aluminium Group, w których klasyczny stelaż zastąpiono aluminiowym, a siedziskiem była rozciągnięta pomiędzy dwoma aluminiowymi elementami bocznym skóra lub tkanina. Krzesło dopasowuje się do ciała siedzącego i jest niezwykle wygodne.

Natomiast najwygodniejszym siedziskiem XX wieku uznano fotel Lounge Chair wraz z podnóżkiem. Składa się z trzech sklejkowych muszelek – siedziska, oparcia oraz zagłówka. Oparcie jest głębokie, a siedzisko nisko osadzone, co sprawia, że podczas korzystania z foteli Lounge przyjmuje się wygodną pozycję półleżącą. Komfort wypoczynku podnosi podnóżek.

Z kolei Low Chair Wood to niskie krzesło klubowe Eamesów (Eames Plywood Lounge Chair). Wygrało ono konkurs Muzeum Sztuki Nowoczesnej na „Organic Designs in Home Furnishings”, a produkcja rozpoczęła się w 1946 roku.

Kolejna propozycja małżeństwa to Shell Chair z włókna szklanego, pojawiło się w masowej produkcji w 1950 roku po tym, jak zostało stworzone w 1948 roku na konkurs organizowany przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej „International Competition for Low Cost Furniture Design”.

Ostatnie dzieło pary projektantów, kanapa nazwana The Eames sofa, weszła do produkcji w 1984 roku, już po śmierci Charlesa.

Charles i Ray Eemes: filmy

W obszarze zainteresowań małżeństwa znalazła się fotografia i filmy – stworzyli 125 krótkometrażowych filmów. Pierwszy film, 1950 roku, to niedokończony Traveling Boy. Został on zrealizowany przy użyciu zabawek, plakatów cyrkowych i rysunków Saula Steinberga.

Obraz z 1977 roku: „Powers of Ten” składa się z dwóch krótkich filmów przedstawiających względną skalę Wszechświata według skali logarytmicznej, czyli rozszerzającej się od Ziemi aż do zbadania całego Wszechświata, a następnie kurcząc się do pojedynczego atomu. Ten film w 1998 roku został wybrany do United States National Film Registry przez Bibliotekę Kongresu jako dzieło „znaczące kulturowo, historycznie i estetycznie”.

Eames to dziś marka znana w całym świecie. Meble i dodatki zaprojektowane przez małżeństwo są dziś równie nowoczesne, jak wówczas, gdy powstawały. Produkuje je firma VITRA.